نوآوری در خدمت؛ اصل جدانشدنی از بسیج چهل‌ساله

به گزارش جام‌جم آنلاین- دوره اول در اوایل پیروزی انقلاب تا ابتدای دهه 60 دهه: هدف از تشکیل بسیج و آموزش مردم، فراهم کردن زمینه و بستر دفاع در برابر تجاوز بود. در این دوره، شرایطی فراهم آمد که بر اساس دیدگاه امام راحل (ره) پیرامون ضرورت تشکیل بسیج، اهداف بسیج و برنامه‌های آن زمینه کارکرد نظامی و دفاعی را به وجود آورد. ولی دستاورد مهم این مقطع، رویکرد مشترک به بسیج بود که دولت و ملت به ایجاد سازمان بسیج برای دفاع از انقلاب اسلامی پی برده بودند.

در مقطع دوم عمر بسیج که هم‌زمان با دفاع مقدس بود، کارکرد مثبت و فرهنگ‌ساز آن ادامه پیدا کرد. در طی سال‌ها سازمان بسیج گسترش بیشتری پیدا کرد و پایگاه‌های مقاومت بسیج علاوه بر مساجد و محلات که پایگاه مردمی را تشکیل می‌دادند، دامنه آن به دیگر اقشار جامعه و طبقات اجتماعی توسعه پیدا نمود.

جلوه حضور اقشار در جنگ را می‌توانیم در این دوره به‌خوبی مشاهده کنیم .گاهی بازاریان یک راسته‌بازار یا گاهی کارگران یک کارخانه، دسته‌جمعی به‌سوی جبهه حرکت می‌کردند ، یعنی اعزام نیروها و ترکیب افراد ، یک‌شکل ، هم‌رسته ، هم‌سال و دارای همنوایی اجتماعی مناسبی بوده‌اند . گاهی دانش آموزان مدرسه به همراه معلم ، مدیر مدرسه و دیگران به جبهه می‌رفتند.

در این زمان کارکرد بسیج به‌گونه‌ای مثبت و اثرگذار بوده که حاصل آن روییدن و سبز شدن فرهنگ و تفکر بسیجی است . فرهنگی که نیروهای مردمی آرزوی برخورداری آن را داشتند . نمادهای فرهنگی چنین تفکری ، بسیار مقدس بود . چفیه ، سجاده ، مهر جبهه ، یادداشت‌ها و دیگر وسایل رزمندگان بسیجی ، شعاع تأثیرش به پشت جبهه انتقال پیدا کرد.

در طی همین چند سال ، سازمان‌دهی گردید و از حالت ذهنی و نظری به حالتی پایدار ، استمرار و واقعی درآمد و همگان بر اقدامات و فعالیت‌های بسیجیان مهر صحت و اعتبار زدند . شایستگی عملکرد بسیجیان به‌اندازه‌ای است که همگان بر وجود چنین فرهنگ و تفکری ارزش قائل می‌شوند.

دوره سوم از پایان دفاع مقدس تا ابتدای دهه 70 : ابتکار استراتژیک رهبر فرزانه انقلاب اسلامی ، ایجاد تحول در ساختار و سازمان بسیج بود یعنی تبدیل واحد بسیج مستضعفین به نیروی مقاومت بسیج ، که در آن مأموریت‌های اساسی نیروی مقاومت ، به‌دقت تبیین شد.

نواندیشی در رویکرد به بسیج تا سال ۱۳۷۰ ادامه یافت تا جهت‌ها و حدود اندیشه نوین مشخص گردد که در فرآیند سازندگی کشور ، نقش و جایگاه خود را تحت عنوان بسیج سازندگی به دست آورد.

در دوره چهارم دهه هفتاد به بعد، شرایط اجتماعی برای کارکرد جدید بسیج آماده شد، همگان پذیرفتند که در دوران سازندگی، سازندگان سنگر ، خط ، پل و اسکله ، می‌توانند روستاها و شهرهای ویران‌شده را بازسازی کنند بسیجیان می‌توانند در عرصه سازندگی ، حماسه‌ای دیگر بیافرینند و به پیشنهاد دولت ، سپاه که متولی امر بسیج بود ، بسیج سازندگی را کارکرد غالب بسیج ترسیم نمود و اقدامات امنیتی ، اجتماعی و فرهنگی را در اولویت بعدی قرارداد. طرح‌های ملی و درازمدت ریشه‌کنی فلج اطفال ، آموزش بهداشت زنان جوان، سرشماری اماکن مذهبی، توزیع دفترچه درمانی روستائیان و غیره نمونه‌هایی از کارکرد اجتماعی بسیجیان است.

شعار محوری بسیج در دوره کنونی "ایستادگی؛ پیشرفت؛ وحدت و خدمت"

مردم ایران همواره با ایستادگی الهام گرفته از نهضت عاشورا، توفیق پیشرفت و بالندگی در جهان را به رخ کشیده‌اند و با وحدت بی‌نظیر و الهام‌بخش خود به جهان اسلام و نهضت‌های مقاومت در جای‌جای دنیا، با هدایت تعالی‌بخش رهبری معظم انقلاب اسلامی(مدظله العالی)، رویکرد خدمت به همنوع را رمز بقای انقلاب اسلامی می‌داند.

تبلور خدمات‌رسانی بسیج به آحاد مردم مناطق کم برخوردار روستایی و مرزی کشور در اردوهای جهادی اقشار بسیج نمود عینی یافته است. بسیج اصناف ، بازاریان و فعالان اقتصادی نیز به‌نوبه خود در طی برگزاری طرح "یک کاسب- یک دانش‌آموز" در ابتدای سال تحصیلی جاری، بالغ‌بر 56 هزار بسته لوازم‌التحریر، کیف و کفش، لباس و دفتر برای 56 هزار دانش آموزان نیازمند یا ترک تحصیلکرده و بازمانده از تحصیل به ارزش تقریبی پنج میلیارد و شش‌صد میلیون تومان توسط اصناف و بازاریان و فعالان اقتصادی سراسر کشور تهیه و توزیع نمود.

با هماهنگی و شناسایی بسیج دانش‌آموزی، بسیج مساجد و محلات کار توزیع و تحویل بسته‌ها به دانش آموزان در آستانه سال تحصیل جدید بانام یک شهید بزرگوار در مدارس انجام شد.

همانند همراهی بازاریان در پیروزی انقلاب اسلامی که امام راحل عظیم الشّأن (رضوان الله تعالی علیه) فرمودند: بازاریان استقبال چشم­گیر اصناف و بازاریان از طرح "یک کاسب یک دانش آموز" این ایده را در سایر اقشار نیز متصوّر می‌سازد که در این راستا ، اجرای این طرح را می‌توان در هر قشری با جامعه هدف متناسب خودش عملیاتی نمود. هر پزشک، استاد دانشگاه، ورزشکار، هنرمند، وکیل یا قاضی، مهندس، رسانه و خبرگزاری، فرهنگی، طلبه و مداح و... می‌توانند به ترتیب به کمک و خدمت‌رسانی و رفع نیازهای بیماران نیازمند، دانشجویان مناطق محروم، ورزشکاران نونهال روستاهای کم برخوردار، استعدادهای هنرمندی در مناطق محروم، زندانیان جرائم غیر عمد، ساخت منازل زلزله ­زدگان، ریشه‌کنی بی‌سوادی و... بشتابند. درنتیجه پیشنهاد می‌شود، طرح‌های "یک استاد دانشگاه – یک دانشجو" ، "یک پزشک – یک بیمار "، "یک مهندس – یک زلزله‌زده"، "یک حقوقدان – یک زندانی غیر عمد"، " یک هنرمند – یک استعداد هنری"، یک ورزشکار – یک قهرمان ملّی"، یک رسانه- یک شهید"، "یک طلبه- یک آبادی"، یک فرهنگی؛ یک سوادآموز "یک مداح – یک کاروان زائر اولی"، "یک دانشجو؛ یک گروه جهادی" و ... نیز توسط سایر اقشار طرح‌ریزی و عملیاتی شود.

محمد حیدری شلمانی

جانشین سازمان بسیج اصناف، بازاریان و فعالان اقتصادی کشور