حسرت جام از زبان «لنز »

چه کسی ممکن است دلش بخواهد که هنگام یک بازی حساس وظیفه مهمی مانند عکاسی بردوشش باشد اما حتما هر کسی می‌تواند درباره حس و حال یک عکاس خبری در زمین بازی کنجکاو باشد. به همین منظور سراغ محمدرضا عباسی رفته‌ایم که در مسابقه فینال لیگ قهرمانان آسیا برای خبرگزاری مهر عکاسی کرده و سه روزنامه جهان صنعت، شرق و ایران ورزشی از عکس‌های او به عنوان عکس اصلی استفاده کردند. با او درباره عکاسی ورزشی حرف زده‌ایم.

عکاسان کدام عکس‌ها را دوست ندارند

محمدرضا عباسی 34 ساله است و از 14 سال پیش وارد دنیای حرفه‌ای عکاسی شده و از 12 سال پیش در زمینه عکاسی ورزشی فعالیت می‌کند، اما خودش معتقد است عکس‌هایی که از هشت سال پیش انداخته، به معنی واقعی حرفه‌ای هستند و بقیه را نمی‌توان خیلی جدی گرفت؛ چون تجربه در عکاسی ورزشی حرف اصلی را می‌زند. به گفته این عکاس ورزشی، تجربه به یک عکاس می‌گوید که کجای زمین قرار بگیرد، چگونه عکس بگیرد، چطور سرعت عمل بالایی داشته باشد و حتی به تیتر و عنوان عکس‌ها هم فکر کند.

عکاسان هم احساس دارند اما...

فضای ورزشگاه، هیجان تماشاگران و شیوه بازی تیم‌ها یا حتی داوری تاثیرات احساسی ایجاد می‌کنند و
از آنجا که عکاسان انسان هستند، تحت تاثیر قرار می‌گیرند اما برای آنها گزینه دیگری وجود ندارد جز این‌که عدالت را در ثبت تصویری رویدادها حفظ کنند و هر دو طرف بازی را به یک اندازه ببینند. البته این به معنای آن نیست که احساساتشان را بروز ندهند یا به آن توجه نداشته باشند بلکه ضمن حفظ عدالت حرفه‌ای، ممکن است تحت تاثیر احساساتشان، قاب‌های زیباتری ببندند و لحظات جذاب‌تری شکار کنند و عکس‌های با احساس به نمایش بگذارند.

عباسی بر تاثیر احساسات علایق عکاس بر زاویه‌هایی که انتخاب می‌کند و قاب‌هایی که می‌بندد، صحه می‌گذارد اما تاکید دارد که یک عکاس حرفه‌ای باید جانب عدالت و اعتدال را نگه دارد. او به یاد می‌آورد که در بازی استقلال و السد، وقتی کار به پنالتی کشید، شور و حال خاصی داشت و همین سبب شد عکسی با احساس و تاثیرگذار بیندازد.

عکاسان پیش‌بینی می‌کنند

می‌گویند مهم‌ترین ویژگی فوتبال در مقایسه با سایر ورزش‌ها، غیرقابل پیش‌بینی بودند آن است؛ نه فقط نتیجه بازی، بلکه اتفاقات و لحظات ناب و جذاب آن هم قابل پیش‌بینی نیست اما گویا عکاس‌ها این کار را می‌کنند! محمدرضا عباسی می‌گوید: وقتی مدت زیادی در زمین فوتبال عکاسی کنید، به تجربه می‌آموزید که چه زمانی و کجاهای زمین ممکن بتوانید اتفاقات را شکار کنید یا در لحظه حدس بزنید که هر بازیکن ممکن است چه واکنشی نشان بدهد و بر اساس این پیش‌بینی برای عکاسی آماده خواهید شد اما این پیش‌بینی‌ها همیشه درست از آب در نمی‌آید.

گویا بعد از امکانات و تجهیزات مناسب عکاسی در زمین چمن، دو گزینه خیلی مهم برای عکاسان خبری، سرعت عمل است و همین پیش‌بینی که فقط از تجربه‌ها برمی‌آید.

عکاسان هم زنبیل می‌گذارند

اگر تا به حال پایتان به ورزشگاه نرسیده باشد، حتما در گزارش‌های تلویزیونی دیده‌اید که عکاسان هم مثل تماشاگران به ورزشگاه می‌روند و سعی می‌کنند در یکی از بهترین مکان‌ها بنشینند. عباسی می‌گوید برای عکاسی از بازی پرسپولیس و کاشیما آنتلرز از ساعت 12 ظهر به ورزشگاه رفته و 10 ساعت آنجا حضور داشته است.

این عکاس ورزشی درباره چگونگی انتخاب جایگاهش در کنار زمین توضیح می‌دهد: دانش عکاسی به علاوه تجربه، کدهایی در اختیار شما قرار می‌دهد که از طریق آنها می‌توانید جای مناسب را پیدا کنید؛ جایی که هم بتوانید گل‌های بازی را خوب عکاسی کنید، هم نیمکت تیم مدنظرتان را و هم واکنش مربی و نیمکت‌نشینان را. البته طبیعی است که عباسی نه بخواهد و نه بتواند درباره این کدها رمزگشایی کند چون احتمالا چاره‌ای نخواهد داشت جز مرور تمام دانش و تجربه‌ای که در زمینه عکاسی در ورزش کسب کرده است.

عکاسی تحت تاثیر تماشاگران

بعید است کسی بازی پرسپولیس و کاشیما آنتلرز را دیده باشد و تحت تاثیر فضای بازی قرار نگرفته باشد اما از نگاه عباسی به عنوان یک عکاس خبری، چیزی که ویژگی این بازی محسوب می‌شد، تماشاگرانش بودند. او می‌گوید: از تنوع آنها که بگذریم، تشویق‌های بی‌امان تماشاگران از نظر من بی‌سابقه بود. نه در بازی‌های کشور خودمان دیده بودم و نه در رقابت‌هایی که خارج از کشور عکاسی کرده‌ام. روز شنبه حاضران در استادیوم آزادی یک ساعت قبل از بازی تشویق تیم محبوبشان را شروع کردند و یک لحظه از حمایت و هیجان آنها کاسته نشد حتی در پایان بازی و تا مدتی پس از دمیده شدن در سوت بازی. بدون تردید شور و وفاداری طرفداران تیم پرسپولیس به عباسی هم منتقل شده که عکس‌هایش بیشتر از سایر عکاسان این بازی دیده شده است.

آذر مهاجر

ادبیات