واردات 5/5میلیارد دلار مواد غذایی تراریخته به کشور/ در محصولات کشاورزی 35درصد هدر رفت داریم

دکتر سیدرضا نورانی در گفت‌وگو با جام جم آنلاین در ارتباط با سالروز جهانی غذا بیان کرد: طبق تحقیقات کارشناسان و محققان تا سال 2050جمعیت کره زمین به 9میلیارد نفر افزایش می‌یابد و طبیعی است اولین چیزی که این جمعیت از این کره خاکی مطالبه خواهد کرد، غذا است تا به بقای خود در شرایط عادی ادامه دهد.

وی افزود: بررسی‌ها نشان می‌دهد، برای تأمین مایحتاج غذایی بشر در سال 2050 حتماً باید تولید مواد غذایی به بیش از 2برابر تولید امروز رشد پیدا کند تا همه مردم جهان سیر شوند. در حال حاضر آمار تأمین غذایی ما ارقام تأسف باری را نشان می‌دهد؛ در حال حاضر 969میلیون نفر در سطح جهان با هزینه کمتر از 1دلار زندگی می‌کنند که جزء گرسنگان شناخته‌شده و حدود 3 چهارم از این تعداد تنها برای زنده ماندن به کشاورزی وابسته هستند.

این مقام مسئول ادامه داد: در مقابل، همه دشواری‌های تأمین مواد غذایی، امنیت و سلامت آن‌هم حائز اهمیت است که امروز به یکی از چالش‌های مهم بشر تبدیل‌شده است. این چالش بیشتر بر طبقه گرسنگان تأثیرگذارتر خواهد بود. عدم تعادل در رژیم غذایی(افراد یا خیلی چاق‌اند یا خیلی لاغر)-سوء تغذیه-افزایش مصرف فست فودها علاوه بر اینکه عامل بیشتر بیماری‌ها ازجمله دیابت و ناراحتی‌های قلبی و عروقی شده در کنار کم‌تحرکی آمار مرگ‌ومیر را افزایش داده است.

رئیس اتحادیه محصولات کشاورزی و انجمن ارگانیک تغییرات ممتد اقلیمی و نابودی محیط‌زیست توسط انسان را از جدی‌ترین عوامل تهدیدکننده برای زنجیره تأمین غذا دانست و تصریح کرد: بکارگیری سموم شیمیایی و انباشت ضایعات پلاستیکی در مزارع و کشتزارها که 800تا 1میلیون سال طول می‌کشد تجزیه شوند، خطری جدی در برای سلامت و تأمین مواد غذایی در سال‌های پیش رو بشمار می‌آید.

وی در همین راستا افزود: درحالی‌که جنگل‌ها و مراتع به ‌واسطه تولید بیشتر غذا یا از بین رفته و یا در آستانه نابودی قرارگرفته است انسان چند سالی است برای جبران کمبود منابع غذایی خود درگیر محصولات تراریخته شده است. طبق آخرین آمارهای اعلام‌شده سال گذشته چیزی در حدود 5/5 میلیارد دلار محصولات تراریخته(دست کاری شده ژنتیکی) عمدتا از محصولات برنج و روغن‌های ذرت و کلزا وارد کشور شده است و متأسفانه در حال مصرف هستند. اما خوشبختانه هنوز ما در بازار میوه ترا ریخته نداریم.

نورانی فرسایش خاک، افزایش گازهای گلخانه‌ای و آلودگی آب را از دیگر تهدیدهای موجود برای تأمین و تولید غذای انسان برشمرد و خاطرنشان کرد: یکی از چالش‌های موجود در کشاورزی عدم سرمایه‌گذاری مطلوب در این حوزه به علت ریسک بالای آن است. به همین دلیل طی چند سال گذشته شاهد تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی از مزرعه به ویلا و مهمانسرا بوده‌ایم. از طرفی وقتی کشور با مشکل کم‌آبی مواجه است مسلماً توجیه اقتصادی کشت و برداشت را با اماواگرهایی همراه می‌سازد.

این صاحب‌نظر در حوزه محصولات کشاورزی یادآور شد: تغییرات اقلیمی چند سالی است امنیت غذایی جهان را با مشکل مواجه کرده و این مسئله تنها به کشور ما مربوط نمی‌شود. یکی از راه‌حل‌های مقابله با بحران خشک‌سالی تغییر بذور است به این معنا که باید با اصلاح بذرهای قدیمی آن‌ها را در برابر آب‌وهوای خشک سازگار کنیم تا منابع غذایی و مواد اولیه خود برای تولید فراورده‌ها را به‌راحتی از دست ندهیم. متأسفانه ما در فصول پرآب یا اصطلاحاً در مواقع ترسالی بارندگی‌های کشور را مدیریت نکرده‌ایم.

وی با طرح یک پرسش دراین‌باره افزود: طبق اعلام سازمان هواشناسی ظرف چند روز گذشته معادل یک آبی در شمال کشور باران بارید است، اما آیا به‌جز ویرانی و تخریب مراتع و زیرساخت‌ها و خانه‌ها اثر دیگری هم در تأمین منابع آبی کشور برجای گذاشت؟ واقعیت آن است مسئولان امر برای مهار سیل آب‌های حاصله از بارندگی نواحی شمالی و سایر نقاط کشور که جز مناطق پربارش کشور محسوب می‌شوند برنامه مدون و اصولی تا به امروز از خود ارائه نداده‌اند. این در حالی است مهار آب حاصله از باران‌های متناوب و ذخیره آن‌ها می‌تواند بخش قابل‌توجه ای از نیاز کشاورزی کشور را منتفع کند.

نورانی در ادامه به بحث ضایعات محصولات کشاورزی و نقش مخرب آن در امنیت غذایی انسان اشاره کرد و گفت: طبق اعلام فائو(سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل) بیش از 35درصد محصولات کشاورزی تولید داخلی ایران هدر رفت دارد که این به‌اصطلاح پرتی تولید می‌تواند 15 تا 20 میلیون نفر را سیر کند. اگر ما سیستم برداشت و توزیع محصول خود را بهینه‌سازی کنیم درصد قابل‌توجه ای از این آمار کاهش خواهد یافت.

وی خاطرنشان کرد: اگر واقعاً بخواهیم با فقر غذایی در کشور مبارزه کنیم باید الگوی مصرف را در جامعه اصلاح کنیم به این معنی که چنانچه مردم قائل به این مسئله باشند که چقدر باید غذا بخورند و اینکه به‌تناسب خانوار مواد غذایی تهیه کنند، امکان دسترسی نیازمندان و اقشار آسیب‌پذیر به منابع غذایی تسهیل می‌شود. ما امروز در مقایسه با سایر نقاط جهان محصولات سالم‌تری تولید می‌کنیم و حتی در بحث به‌کارگیری سموم و کود شیمیایی هم مصرف در معقول است و تلاش می‌شود روی کیفیت محصول اثرگذاری کمتری داشته باشد.

نورانی در خاتمه افزود: بناتر اعلام سازمان جهانی فائو ایران باوجود کم‌آبی این امکان برایش فراهم است تا علاوه بر تأمین مواد غذایی موردنیاز داخل، حتی نیاز کشورهای حوزه خلیج‌فارس را هم برآورده سازد. ازاین‌رو با یک برنامه‌ریزی درست و بروز رسانی روش تولید محصول قادر هستیم هم برای کشور ارزآوری داشته باشیم و هم اینکه با خودکفایی در محصولات استراتژیک مثل گندم تحریم‌های احتمالی را خنثی کنیم.
محمدرضا شجاعیان/جام جم آنلاین