آن مرد شوق پرواز داشت

مرحوم صمدی در تلویزیون مجموعه نمایشی ماندگار «شوق پرواز» را کارگردانی کرد. اثری با محوریت روایت زندگی شهید عباس بابایی که دوران مختلف زندگی تا شهادت او را روایت می‌کرد و با بازی بازیگرانی چون شهاب حسینی، شهرام حقیقت‌دوست، افسانه بایگان، عبدالرضا اکبری، ستاره اسکندری و کورش تهامی مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. بازیگران مجموعه شوق پرواز، در نبود کارگردان این اثر از اخلاق و رفتارش در پشت صحنه مجموعه می‌گویند.

نشد او را ببینم

شهرام حقیقت‌دوست از جمله بازیگران اصلی مجموعه تلویزیونی شوق پرواز به کارگردانی مرحوم یدا... صمدی بود. او که در این مجموعه نقش سعید، رفیق صمیمی و همکار شهید عباس بابایی (با بازی شهاب حسینی) را ایفا می‌کرد و بنابراین در بخش‌های زیادی از مجموعه حضور داشت، در گفت‌وگو با جام‌جم از ویژگی‌های شخصیتی مرحوم صمدی این‌طور می‌گوید: اصلی‌ترین ویژگی بارزی که از مرحوم صمدی در ذهنم به جا مانده، آرامش اوست. ایشان در پشت صحنه با همه عوامل مجموعه با آرامش، متانت و ادب رفتار می‌کردند و جز این چیزی از او ندیدیم.

حقیقت‌دوست با اشاره به بُعد کاری و فعالیت‌های حرفه‌ای مرحوم صمدی در حوزه تلویزیون و سینما ادامه داد: این‌که مرحوم صمدی چه کارها کرد و چه آثاری ساخت را همه می‌دانند و نیاز به گفتن دوباره نیست. پرونده‌اش شاخص است و آثارش زبانزد؛ بخش مهم و گفتنی، شخصیت او بود. مرحوم صمدی می‌دانست چطور کارگردانی کند و به واقع انسان بزرگی بود.

بازیگر مجموعه‌هایی چون «خط قرمز» و «خداحافظ بچه» ادامه داد: از آن‌جا که با دختر و داماد آن مرحوم ارتباط نزدیکی دارم، می‌دانستم که حال ایشان بد بود. با خانواده‌شان در تماس بودم و حتی قرار بود یک روز به دیدارشان بروم، اما متاسفانه مشغله‌ها و درگیری‌های زندگی مانعم شد و از این‌که نتوانستم ایشان را برای آخرین بار ببینم، عذاب وجدان دارم.

کارگردانی با اخلاق بود

عبدالرضا اکبری از جمله بازیگران مجموعه شوق پرواز هم با ابراز تاثر از خبر درگذشت صمدی گفت: شنیدن خبر مرگ صمدی حقیقتا برایم شوک‌آور بود. حیف شد... او کارگردانی بود که تازه توانایی‌هایش را نشان داده بود و با وجود این‌که او را اکثرا به عنوان کارگردانی سینمایی می‌شناختند، اما در تلویزیون هم شخصیتی فراتر از دیگران داشت و اثر می‌ساخت.

بازیگر مجموعه‌هایی چون «تولدی دیگر»، «دلنوازان»، «معمای شاه» و «آنام» با اشاره به ویژگی‌های اخلاقی و شخصیتی این کارگردان ادامه داد: از جمله ویژگی‌های مهم صمدی مساله اخلاق و ظرفیت‌هایی بود که او داشت و ازشان استفاده می‌کرد. این‌که فردی در مقام مدیر و اداره‌کننده کار بتواند گروهی را در کنار هم قرار دهد و به درستی هدایت کند، کم چیزی نیست. او هر کاری را از راه درست و منطقی پیش می‌برد و با برخورد باطراوت و نشاط‌انگیزی که در پشت‌صحنه آثار داشت، توانست فیلم‌ها و مجموعه‌های تاثیرگذاری را بسازد.

اکبری در انتها از جای خالی این کارگردان شاخص هم سخن گفت و تصریح کرد: مدتی بود شنیده بودم او هم همزمان با مرحوم دری در شیراز بستری است و عمل پیوند انجام داده، اما اصلا فکر نمی‌کردم این‌قدر زود ما را ترک کند. من زبانم از تسلیت گفتن قاصر است و معتقدم گوهری را از دست دادیم که جایش تا مدت‌ها در عرصه تلویزیون و سینمای ایران خالی خواهد ماند.

تسلیت گفتن چه سود؟

ستاره اسکندری از جمله بازیگران تلویزیون و سینماست که او هم در مجموعه شوق پرواز ایفای نقش می‌کرد. نقش اسکندری در این مجموعه، خبرنگاری بود که به جست‌وجوی آگاهی یافتن از ابعاد واقعی زندگی شهید بابایی برمی‌آمد و خاطرات او و همسرش را می‌خواند.

اسکندری در گفت‌وگو با جام‌جم گله‌ای را نسبت به بی‌خبری اصحاب رسانه از احوال صمدی در دوران حیات اش مطرح کرده و گفت: آدم‌ها در زمان حیاتشان به پرس‌وجو احتیاج دارند. این‌که بگویم او خوش‌اخلاق بود، گفتنش چه سود و فایده‌ای دارد؟ باید در زنده بودنش به سراغش می‌رفتیم.

این بازیگر تلویزیون، تئاتر و سینما افزود: در تمام مدتی که صمدی در بیمارستان بستری بود هیچ‌کس به سراغش نرفت؛ نه خبرنگاران، نه هنرمندان و نه حتی عوامل خانه سینما. کسی حالش را نپرسید. آدم‌ها در زمان حیاتشان ارزشمند هستند و گفتن خاطرات دردی را دوا نمی‌کند.

اسکندری در انتها فوت این کارگردان ارزشمند را به نزدیکانش تسلیت گفت.

مردی که بی‌ادعا بود

یدا... صمدی در سال 1331 در شهر مراغه به دنیا آمد. شروع فعالیت‌هایش در عالم سینما با دستیاری کارگردان بود و در فیلم‌هایی چون «دست شیطان» ساخته حسین زندباف و «دادشاه» اثری از حبیب کاوش، دستیار کارگردان بود. او در سال ۱۳۶۳ اولین فیلمش را با نام «مردی که زیاد می‌دانست» ساخت. «اتوبوس»، «ایستگاه»، «ساوالان» و «آپارتمان شماره 13» از آثار بعدی‌اش بودند و سپس به سراغ ساخت «دو نفر و نصفی» رفت؛ اثری خاطره‌انگیز با بازی بازیگرانی چون فرامرز قریبیان، علیرضا خمسه، آتنه فقیه‌نصیری، اکبر دودکار، فرخ‌لقا هوشمند و لوریک میناسیان که داستانی متفاوت و تا اندازه‌ای فانتزی را روایت می‌کرد و تقریبا برای تمام مخاطبان دهه‌های 60 و 70 نام‌آشنا بود. او در ادامه «معجزه خنده»، «سارای» و «کلانتری غیرانتفاعی» را ساخت. آخرین اثر سینمایی‌اش که اخیرا اکران شد، فیلم «پدر آن دیگری» با بازی حسین یاری و هنگامه قاضیانی و بر اساس رمانی به همین نام از پرینوش صنیعی بود که اکران موفقی داشت و در تلویزیون هم بارها بازپخش شد.

شوق پرواز را همه ببینند

مرحوم یدا... صمدی یک سال قبل در سالروز شهادت شهید عباس بابایی با اشاره به مجموعه ماندگارش - شوق پرواز - حرف‌هایی گفته بود که هنوز جای خواندن دارد.

صمدی گفته بود: «تصور می‌کنم هر فردی با هر سلیقه‌ای باید سریال شوق پرواز را تماشا کند؛ حال چه اخلاق‌گرا و چه میهن‌پرست باشد و چه ویژگی‌های دیگری داشته باشد. در سریال شوق پرواز همه‌چیز وجود دارد و نکته‌ای که باعث علاقه‌مندی خانواده‌ها به این مجموعه شده، این بوده که عباس خانواده‌اش را دوست داشت و ما هم در این سریال به خانواده شهید بابایی پرداخته بودیم. از دیگر عواملی که باعث جذب جوان‌ها به سریال شوق پرواز شد، این بود که ما در این مجموعه به دوره جوانی، زندگی و همسر شهید بابایی نیز پرداخته بودیم و در این راستا زندگی جوانان خلبانی را که با همدیگر دوست بودند و رفت‌وآمد داشتند را به تصویر کشیده بودیم. به طور کلی شوق پرواز از ویژگی‌های جالب توجهی برخوردار بود که به واسطه آنها این امکان وجود داشت که افراد نسل فعلی، نسل قبلی و نسل بعدی را نزد خود ترسیم کند. »

زهرا غفاری

رسانه