جای خالی دید بلند‌مدت به پژوهش

مشکل دیگری که در حوزه پژوهش با آن روبه‌رو هستیم این است که صنعت ما همچنان توانمندی دانشگاه و دانشگاهیان را باور نکرده است. در واقع، آن سطح از همکاری و تعاملی که انتظار داریم بین صنعت و دانشگاه وجود داشته باشد، برقرار نیست و به همین دلیل، گاهی طرح‌های پژوهشی دانشگاه‌ها از سوی صنعت نادیده گرفته می‌شود.

نباید از خاطر برد سرمایه‌گذاری در حوزه پژوهش می‌تواند چند برابر هزینه‌های اولیه‌ای که صرف یک طرح پژوهشی شده است، بازدهی داشته باشد. به همین دلیل، سرمایه‌گذاران طرح‌های پژوهشی باید بازدهی کلی طرح‌های تحقیقاتی را ببینند، نه این که انتظار داشته باشند همه طرح‌های پژوهشی به نتیجه برسد. در همه جای دنیا هم این روال وجود دارد؛ مثلا احتمال دارد از ده پروژه پژوهشی فقط چهار طرح به سرانجام مطلوب برسد، اما همان چهار طرح می‌تواند کل هزینه‌های ده طرح پژوهشی را جبران کند، اما متاسفانه خیلی اوقات در کشور ما دید بلندمدتی به حوزه پژوهش وجود ندارد.

همچنین برای توسعه حوزه پژوهش نیاز داریم دستگاه‌ها و تجهیزات مورد نیاز پژوهش‌های دانشگاهی هم نوسازی شود، زیرا بسیاری از این دستگاه‌ها در دانشگاه‌های مختلف، فرسوده و قدیمی هستند و نیاز است با تجهیزات تحقیقاتی روز دنیا همگام شویم. افزون بر این، اگر ارتباط بین صنعت و دانشگاه گسترش یابد می‌توانیم از تجهیزات پژوهشی خریداری شده در دانشگاه‌ها در حوزه‌های غیرآموزشی هم استفاده کنیم، اما می‌بینیم به دلیل گسست صنعت و دانشگاه، گاهی تجهیزات خریداری شده در حوزه پژوهش یا در دانشگاه‌ها خاک می‌خورد یا صرفا در حوزه‌های آموزشی استفاده می‌شود که در این حوزه نیز نیاز به بازنگری جدی داریم.

دکتر فریدون اسماعیل‌زاده

عضو هیات علمی دانشگاه شیراز