راه‌حل یمن، کنار کشیدن آبرومندانه عربستان از این مناقشه است

ائتلاف متجاوز عربی به سرکردگی عربستان از موافقت برای شروع مذاکرات، درصدد دستیابی به چند هدف می‌باشد. اول، کاهش تلاش و سرعت ارتش و نیروهای کمیته‌های مردمی انصارا... در نفوذ به داخل سرزمین سعودی‌هاست. دوم، تخفیف و کاهش فشارهای بین‌المللی به ائتلاف متجاوز و بویژه عربستان به طوری‌که محاصره همه جانبه زمینی، دریایی و هوایی یمن آن هم به مدت دو سال و 9 ماه، صدای اعتراضات بسیاری از سازمان‌های بین‌المللی آزاد و مستقل را مانند پزشکان و خبرنگاران بدون مرز و ... بلند کرده است. به طور طبیعی سعودی‌ها برای دور کردن اتهامات از خود ممکن است پای میز مذاکره هم حاضر شوند، اما با بهانه تراشی و پیش‌شرط‌های متعدد، مذاکرات را به بن‌بست بکشانند؛ همان‌طور که در مذاکرات مربوط به سوریه، معارضان مسلح که از طرف عربستان حمایت می‌شوند با مطرح کردن پیش شرط‌های غیر ممکن روند مذاکرات را با اخلال رو‌به‌رو می‌کنند. لازم به ذکر است که حدود دو سال پیش نشستی به دعوت امیر کویت و با حضور نماینده ویژه سازمان ملل و طرف‌های درگیر در مناقشه یمن در کویت برگزار شد که با کارشکنی و مطرح کردن پیش شرط‌هایی غیرمعقولانه از طرف هیات حامی ائتلاف به اصطلاح عربی مبنی بر خلع سلاح انصارا...، برگشت عبد ربه منصور هادی (رئیس‌جمهور مستعفی و فراری یمن) به قدرت، روند مذاکره به بن‌بست رسید.

اما هنگامی که موافقت با موضوع شروع گفت‌وگوها از سوی انصارا... و شورای عالی سیاسی یمن مطرح می‌شود مهم‌ترین هدف توقف جنگ و کاهش آلام ملت یمن در نظر گرفته شده است. انصارا... در چند مرتبه اعلام کرده که حاضر است بدون پیش شرط بر سر میز مذاکره حاضر شود. خواسته‌های ارتش و کمیته‌های مردمی یمن از مذاکره اول، عدم دخالت عربستان در امور یمن است، دوم، توقف جنگ و اعلام آتش‌بس و سوم، برداشتن محاصره و ورود کمک‌های ضروری و انسان دوستانه به یمن است. این مهم همیشه از طرف عبدالملک بدر‌الدین، دبیرکل انصارا... و صالح الصماد رئیس شورای عالی سیاسی یمن مطرح شده است. هدف ارتش و انصارا... یمن، تثبیت آتش‌بس و شروع گفت‌وگوها برای تدوین قانون اساسی جدید می‌باشد. نکته مهمی که باید مورد توجه و تاکید قرار بگیرد، چشمداشت امارات متحده عربی و عربستان به نفت، موقعیت راهبردی باب‌المندب و جزایر و بنادر مهم یمن است. ممکن است این سوال در ذهن خوانندگان ایجاد شود که در نهایت سرنوشت این جنگ بعد از گذشت دو سال و 9 ماه به کجا منتهی خواهد شد و راه حل پایان بخشیدن به آن به چه نحو است؟ باید سه محور را در این موضوع مورد توجه قرار داد؛ اول مورد سیاسی است. از لحاظ سیاسی و تبلیغاتی، سازمان‌های بین‌المللی دولتی و در راس آن سازمان ملل و همچنین سازمان‌های بین‌المللی غیردولتی و مستقل، کشورهای عربی و نهاد‌های تاثیرگذار باید تمرکز خود را روی جنایت‌های عربستان و عاملیت فجایعی که در یمن انجام داده است بیشتر کنند.

دوم، به لحاظ نظامی اگرچه قدرت تسلیحاتی یمن به مانند ماشین جهنمی جنگی عربستان که با پیشرفته‌ترین سلاح‌هایی که کشورهای غربی و در راس آن آمریکا در اختیار ریاض قرار داده اند برابری نمی‌کند، اما به معنای دقیق کلمه ارتش و کمیته‌های مردمی یمنی توانسته‌اند نوعی «توازن هراس» را در قلب و روح عربستان و امارات متحده عربی ایجاد کنند که نمونه آن را در شلیک دو موشک از طرف ارتش یمن به سمت عربستان و همچنین امارات شاهد بوده‌ایم، به طوری‌که این موشک‌ها بویژه در رابطه با سعودی‌ها توانست آن هیمنه سپر دفاع موشکی را به چالش بکشد. ادامه شلیک موشک‌ها از جانب یمنی‌ها به ریاض و ابوظبی می‌تواند روند زندگی در این دو شهر را با اخلال مواجه کند. سوم، از لحاظ اقتصادی، جنگ یمن برای عربستان بسیار پر هزینه بوده است تا آنجا که سعودی‌ها به مدت دو سال متوالی دچار کسری بودجه شده‌اند، به همین علت است که سیاست ریاضت اقتصادی را در پیش گرفته‌اند به طوری‌که به افزایش قیمت حامل‌های انرژی، کاهش حقوق کارمندان و کاهش ارائه خدمات ضروری روی آورده‌اند. به طور طبیعی تحمل این شرایط برای اقتصاد عربستان بسیار دشوار است. راه حل نهایی موضوع این است که سعودی‌ها با نگاه واقع بینانه، معقولانه و آبرومندانه به سوی انجام یک مذاکره واقعی متمایل شوند.

سید هادی افقهی

کارشناس ارشد مسائل غرب آسیا