بیمارستا‌ن‌های پیـر

نکته مهم این‌که این دو بیمارستان کاملا تازه ساخت بودند و نتوانستند در مقابل خشم طبیعت دوام بیاورند، اما در کشور ما بیمارستان‌های فرسوده زیادی را می‌توان شمرد که بیش از هفت دهه از عمرشان می‌گذرد؛ بیمارستانی‌هایی که بدون زلزله نیز بیم آوار شدنشان وجود دارد. آن طور که مقامات وزارت بهداشت تائید می‌کنند، 60درصد بیمارستان‌های کشور فرسوده هستند.

ناایمن بودن سازه بیمارستان‌ها در ایران، تهدیدی جدی است، بیمارستان را به عنوان پناهگاه مردم آسیب دیده می‌شناسند، اما این پناهگاه‌ها در کشور ما ‌در زمان بحران به بحرانی تازه تبدیل می‌شوند.

ماجرای بیمارستان‌های فرسوده، فقط مختص چند شهر نیست. این مشکل تقریبا در همه شهرهای کشور هست؛ طوری که حتی در کلانشهرها با وجود وفور امکانات بهداشتی و درمانی، بیشترین تعداد بیمارستان‌های فرسوده وجود دارد که در صورت بروز زلزله، معلوم نیست چند بیمار در زیر آوار آنها دفن می‌شود.

60درصد بیمارستان‌ها فرسوده‌اند

برخی بیمارستان‌های کشور به حدی فرسوده اند که به اعتقاد کارشناسان، حتی ارزش بازسازی هم ندارند.

ایرج حریرچی، سخنگوی وزارت بهداشت با بیان این‌که هم اکنون حدود 60 درصد بیمارستان‌ها در برخی شهرهای بزرگ کشور فرسوده‌اند، تاکید می‌کند: با مطالعاتی که انجام‌شده، بازسازی بیشتر بیمارستان‌های فرسوده مقرون به‌صرفه نیست؛ زیرا بازسازی آنها بیش از هزینه ساختشان است. بنابراین در این موارد باید بیمارستان جدید ساخته و از فضاهای قبلی استفاده‌های مناسب دیگری شود.

به گفته حریرچی، مقاوم‌سازی یک ساختمان قدیمی بیمارستان، معادل ساخت یک بنای جدید هزینه دارد. این درحالی است که 75 درصد تخت‌های بیمارستان‌های دولتی تهران فرسوده است و این وضعیت نامناسب نشان می‌دهد اغلب بیمارستان‌های این شهر، پلاسکویی هستند.

نیازمند حضور فعال بخش خصوصی

بازسازی بیمارستان‌های فرسوده یا ساخت بیمارستان جدید، نیازمند تامین اعتبار کافی است. جدای از سازه فیزیکی مراکز درمانی، بسیاری از تخت‌های بیمارستانی در سراسر کشور هم فرسوده هستند که به قول معروف باید آن را قوز بالا قوز دانست.

حسن هاشمی، وزیر بهداشت هم با اشاره به این‌که بیش از نیمی از تخت‌های بیمارستانی کشور فرسوده هستند، تاکید دارد: نوسازی این تخت‌ها نیازمند هزاران میلیارد ریال اعتبار است که تامین آن به تنهایی از عهده دولت بر نمی‌آید و در این زمینه به کمک نیک‌اندیشان عرصه سلامت نیاز داریم.

با توجه به سهم پایین نظام سلامت از تولید ناخالص داخلی، اعتبارات دولتی نمی‌تواند به طور کامل جوابگوی ساخت بیمارستان‌های جدید و نوسازی تخت‌های بیمارستانی فرسوده باشد.

بشیر خالقی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در گفت‌وگو با جام‌جم، یادآوری می‌کند بودجه عمرانی کشور حدود 10 درصد است که با این بودجه‌های دولتی نمی‌توان به ساخت بیمارستان‌های جدید در سطح گسترده امیدوار بود.

این نماینده مجلس معتقد است، با اصلاح نظام پرداخت یارانه می‌توان بودجه‌های عمرانی کشور را افزایش داد تا از آن طریق بتوان به ساخت بیمارستان‌های جدید امیدوار بود.

به گفته خالقی، در این بین باید از بخش خصوصی هم حمایت کرد تا با رغبت بیشتری به میدان نظام سلامت بیاید و فرآیند اصلاح بیمارستان‌های فرسوده شتاب بگیرد.

او با انتقاد از نظارت‌های ناکافی بر فرآیند ساخت بیمارستان‌ها، تاکید می‌کند: این‌که بیمارستانی که فقط چندین ماه از افتتاحش می‌گذرد، با یک زلزله فرو بریزد، کاملا غیرمنطقی است و نشان می‌دهد نظارت کافی در مراحل ساخت بیمارستان‌ها وجود نداشته است بنابراین ضرورت دارد جدای از تامین اعتبار برای ساخت بیمارستان‌های جدید، نظارت‌های جدی‌تری نیز در فرآیند ساخت بیمارستان‌ها اعمال شود تا مراکز درمانی در برابر زلزله مقاوم باشند.

استفاده از ظرفیت خیرین سلامت

در صورتی که شرایط سرمایه‌گذاری برای بخش خصوصی فراهم شود، سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی می‌توانند چهره بیمارستان‌های کشور را دگرگون کنند. منفعت اقتصادی، مهم‌ترین شاخصی است که این سرمایه‌گذاران دنبال خواهند کرد که در واقع، رابطه‌ای برنده ـ برنده ایجاد خواهد شد؛ طوری که هم مردم و هم سرمایه‌گذاران از نوسازی مراکز درمانی سود می‌برند، اما گروه دیگری هستند که بدون ذره‌ای چشمداشت مالی، تاثیر شگرفی در حوزه نوسازی بافت‌های فرسوده داشته‌اند که حضور گسترده‌تر آنها می‌تواند مرهمی بر زخم فرسودگی بیمارستان‌ها باشد.

شهلا میرگلوی بیات، رئیس شورای مشارکت‌های زنان مجمع خیرین سلامت در گفت‌وگو با جام‌جم به نقش موثر خیرین سلامت در نوسازی مراکز درمانی اشاره می‌کند و می‌گوید: قطعا با بودجه‌های دولتی نمی‌توان انتظار داشت در بازه‌ای کوتاه مدت، مشکل فرسودگی بیمارستان‌ها حل شود، در حالی که می‌توان از ظرفیت خیرین سلامت در این عرصه بهره بیشتری برد و از توان این افراد نیکوکار برای نوسازی مراکز درمانی استفاده کرد.

میرگلوی بیات، تائید می‌کند بیش از نیمی از تخت‌های بیمارستانی کشور فرسوده‌اند و قطعا در این شرایط، فراهم کردن زمینه‌ها برای جذب بیشتر خیرین سلامت می‌تواند تاثیر جدی در فرآیند نوسازی مراکز درمانی داشته باشد.

به اعتقاد او، خیران سلامت، ظرفیت‌های اجتماعی کم‌نظیری هستند که نقش جدی در نظام سلامت دارند و تا اینجای کار هم بدون هیچ توقعی، سهم جدی در فرآیند نوسازی بیمارستان‌ها و ساخت مراکز درمانی جدید
داشته‌اند.

مجمع خیران سلامت از بدو تاسیس تا امروز، حدود 5000 میلیارد تومان در حوزه سلامت هزینه کرده و همچنین 40درصد بنا و زمین بیمارستان‌های تهران و به همین نسبت در شهرستان‌ها موقوفه است بنابراین در صورتی که بتوان فعالیت خیرین سلامت را به سمت نوسازی بافت‌های فرسوده بیمارستانی سوق داد، قطعا در رفع مشکل فرسودگی بیمارستان‌ها اتفاقات بسیار مثبتی خواهد افتاد.

امین جلالوند - جامعه