
با توجه به اهمیت خلیجفارس و موقعیت استراتژیک آن و همچنین ادعاهای گاه و بیگاه کشورهای عربی و تحریف نام خلیجفارس، تحقیقات وپژوهشهای بسیاری درباره اسناد و پیشینه تاریخی خلیجفارس و نام آن از گذشتههای دور تا حال صورت گرفته و کتابهای بسیاری هم با این موضوع نگارش شده است و این مطلب به وضوح در تمامی این اسناد و کتابها خودنمایی میکند که نام خلیجفارس ریشه در تاریخی کهن دارد و در هیچ برههای از زمان به نام دیگری خوانده نمیشده است.
دکتر کیومرث یزدانپناه استاد دانشگاه تهران بر این نظر تاکید دارد که منطقه خلیجفارس از سده ششم قبل از میلاد مسیح، به عنوان اولین سند مکتوب تحت سیطره قلمروی جغرافیایی پارسها به ثبت رسیده است. وی در گفتوگو با جام سیاست در این زمینه به سوالاتمان پاسخ داده که میخوانید.
با توجه به اظهارنظر اخیر دونالد ترامپ درباره خلیجفارس، چه اسناد تاریخی - حقوقی وجود دارد که اثبات میکند خلیجفارس متعلق به ایران است؟
خلیجفارس مانند بسیاری از مناطق جغرافیایی از مسیر کاملا معتبر جغرافیایی، تاریخی و تمدنی طی شده و در نظام بینالملل به ثبت حقوقی رسیده است. بررسی اسناد تاریخی نشان میدهد که عامل سیاسی کمترین نقش را در تثبیت نام خلیجفارس به عنوان یک منطقه جغرافیایی موثر داشته و این منطقه از سده ششم قبل از میلاد مسیح، به عنوان اولین سند مکتوب تحت سیطره قلمروی جغرافیایی پارسها به ثبت رسیده است. لذا اسناد معتبر تاریخی حقوقی نام خلیج فارس بسیار فراتر از جنجالهایی است که امروزه توسط برخی کشورهای عربی و اخیرا توسط رئیسجمهور آمریکا اتفاق افتاده است. در صدها کتاب معتبر بینالمللی، بسیاری از مقالات و ژورنالهای معتبر بینالمللی نام خلیجفارس با تصاویر رنگی برده شده و به ثبت رسیده است و به طور مثال در دوره استعماری قرن 14، 15 و 16 که قدرتهای استعماری نقش حیاتی را در اشغال مناطق مختلف جهان داشتند، در تمامی مکاتبات، اسناد نظامی محرمانه و غیرمحرمانه نام خلیجفارس استفاده شده است. در کنار همه اینها هفت سند معتبر با عنوان پرشین گلف، به عنوان قلمروی حاکمیتی و مالکیتی کشور ایران در سازمان ملل متحد ثبت شده و جالب اینکه یکی از این اسناد به زبان عربی تحت عنوان بحر الفارس و دول العربی بحر الفارس موجود است. بنابراین ما هفت سند معتبر بینالمللی داریم که در سازمان ملل متحد به ثبت رسیده که یکی دیگر از این اسناد برمیگردد به اسناد عربی 978 بعد از میلاد مسیح، که ابن حقل که یکی از محققان تاریخی عرب است آن را به ثبت رسانده است، در سندی دیگر که مربوط به ابوریحان بیرونی و به زبان فارسی _عربی است و در 1020 بعد از میلاد ثبت شده نام خلیجفارس ذکر شده است. البته مابقی اسنادی که در سازمان ملل به عنوان نهاد معتبر بینالمللی ثبت شده به زبان انگلیسی است که از پرشن گلف با همین نام و تحت عنوان قلمروی ایران به ثبت رسیده است، برای مثال سندی وجود دارد که مربوط به قرن 16 و 17 میلادی و یکی از معتبرترین اسناد است، که با عنوان گلف پرسیفیز که این جزو اولین زبانهای مورد استناد اسناد معتبر تاریخی در سازمان ملل میباشد به حساب میآید به ثبت رسیده است. در نقشه کشور عربستان سعودی نیز که به زبان انگلیسی، از 1610 بعد از میلاد موجود است، محدوده پهنه آبی به عنوان پرشین سینوس که همان دریای پارس است تثبیت شده و خلیجفارس نامیده شده است. آنچه مسلم است هیاهوهایی که راه افتاده چیزی جز سیاست دلالبازی اعراب با آمریکا و فریب آمریکا توسط حکام جاعل عربی و در راس آنها عربستان نیست.
شاید برای همین است که از عبارت «خلیج همیشهفارس» در برابر ادعاهای طرفهای مقابل مطرح میشود؟
البته گاهی در ساختار درونی کشور به اشتباه رسانهها و مقامات رسمی از عناوینی همچون «خلیج همیشه فارس» یا «خلیج تا ابد فارس» استفاده میکنند که چسباندن هرگونه قید به خلیجفارس اشتباهی حقوقی است و در آینده ممکن است قید تاکیدی برای یک عنوان، موجب دردسرهای حقوقی برای عناوین ثبتشده تاریخی و جفرافیایی باشد. لذا خواهشم از روزنامه جامجم این است که حتما تاکید کند که خلیجفارس با همان نام خلیجپارس یا پرشین گلف استناد بشود و لفظ خلیج تا ابد فارس و همیشه فارس استفاده نشود چون ممکن است در آینده این عبارات دستاویزی برای کشورهای منطقه و در راس آن عربستان بشود که بخواهند از این طریق دردسر درست کنند. در دایرهالمعارف معتبر بریتانیکا که در سال 1998 برای آخرین بازیابی نقشههای جهان در آن صورت گرفت نام پرشین گلف بصراحت ذکر شده و هیچ تغییری نمیبینیم. لذا تاکید میکنم حتما در داخل کشور خلیجفارس به صورت همین دو واژه خطاب شود و اضافه کردن هرگونه قیدی در میانه این نام،اشتباه بزرگی است که بعدا ممکن است تبعات حقوقی داشته باشد. البته موضعگیری منفعلانه ما در برابر حاکمان عربی نیز باعث شده که آنها بسیار گستاختر شده و فراتر از حد و وزن ژئوپلتیکی و اعتبار تاریخی سیاسی خود علیه ایران موضعگیریکنند و نامی مجعول برای خلیجفارس را در بوق و کرنا نمایند. اگر سیاست خارجی ایران مقتدر بود میتوانست در عالیترین سطح ممکن اخطار و هشدار به حاکمان عربی بدهد تا آنها هرگز جرات چنین گستاخی را نداشته باشند. اعراب در کنار همه مشکلات، موضع جغرافیا را پیش پای ما میگذارند و مدعی عنوانی میشوند که از 1615 سال قبل به همین اسم ثبت و استفاده میشود لذا چیزی که مسلم است ضعف شدید سیاست خارجی ایران در موضعگیری نسبت به حکام عربی باعث شده که آنها هر روز گستاختر بشوند.
آیا رئیسجمهور آمریکا برای جلب نظر اعراب واژهای مجعول را استفاده کرده است؟
اعراب به طور کامل مرعوب آمریکا هستند و نیاز به جلب نظر ندارند و تنها درصدد تضعیف وحدت ملی و تلنگر زدن به جمهوری اسلامی ایران برای فشارهای غیرمتعارف به ایران هست و این اقدام در سیاستهای خارجی آمریکا که استثمارگرایی و مداخلهگرایی جز اهداف اصلی است امر چندان غیرطبیعی به شمار نمیآید. از سوی دیگر آمریکاییها برای اینکه در قضیه برجام دست پیش را بگیرند و عملا آن را از اعتبار بیندازند و دست ایران را ببندند تا ایران پیگیر مطالبات خود درخصوص برجام نباشد ذهن ایران را به سمتی سوق میدهند که مردم و دولت حاکم در ایران بشدت به آن حساس هستند. لذا خطاب کردن خلیجفارس به نامی مجعول توسط ترامپ برای تحریک افکار عمومی و انحراف اذهان عمومی و دولت از برجام به سمت مساله خلیجفارس هست که ما باید نسبت به آن هوشیار باشیم. نکته دیگر اینکه ضعفهایی در برجام علیه ما وجود دارد و پیوست دوم و سوم این سند بسیار وهنبرانگیز است و اجازه شکایت از سران آمریکا را درخصوص چنین موضعگیریهایی نداریم و آنها خیالشان از این بابت راحت است و گستاخی خود را نسبت به جمهوری اسلامی ایران در عناوین مختلف دنبال میکنند. در حالی که در مورد نام خلیجفارس صدها سند معتبر در سازمان ملل متحد ثبت و تثبیت شده و همه بر آن واقف هستند، اما صرفا به خاطر اینکه ذهن مردم و دولت ایران را از برجام دور کنند، پا در حریم ملی ما که بشدت نسبت به آن تعصب داریم میگذارند و اهداف زشت و پلید خود را در این رسته دنبال میکنند.
گفتوگو: فاطمه امیری
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد