ترامپ؛ از بی‌اعتباری آمریکا تا ابهامات جامعه جهانی

دونالد ترامپ، پس از ماه‌ها تهدید به خروج از برجام، سرانجام ‌جمعه‌شب گذشته پشت تریبون قرار گرفت و با تکرار انتقادات پیشین خود از برجام و البته ذکر مواردی واهی از عدم پایبندی ایران به این توافق بین‌المللی، شانه از زیربار تصمیم‌گیری در مورد برجام خالی کرد و کار را به کنگره آمریکا سپرد.

کد خبر: ۱۰۸۳۴۴۶

ترامپ؛ از بی‌اعتباری آمریکا تا ابهامات جامعه جهانی

اتخاذ چنین رویکردی بخوبی نشان می‌دهد فشارهای داخلی و بین‌المللی بر ترامپ به حدی افزایش یافته که او هزینه خارج کردن آمریکا از برجام را برای دولت خود بسیار سنگین ارزیابی کرد و به احتمال زیاد طبق توصیه مشاورانش به این تحلیل نهایی رسید که بهتر است در برجام بماند، اما به همان روند تهدید به خروج ادامه بدهد.

هر چند ترامپ در این سخنرانی کوشید ژستی قدرتمند و جدی از خود به نمایش بگذارد؛ اما زمانی که با پایان سخنرانی مشخص شد وی برخلاف گزافه گویی‌های اخیرش نه آمریکا را مستقیما از برجام خارج کرده و نه سپاه پاسداران ایران را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داده، همه مردم و سران کشورهای جهان فهمیدند که شخصیت ترامپ تا چه حد با یک دیپلمات کارکشته و با تجربه فاصله دارد و دادن شعارهای بی‌پشتوانه چگونه می‌تواند یک مقام کشوری را به تناقض در گفتار و کردار وادار کند.

سخنرانی جمعه شب رئیس‌جمهور آمریکا در واقع مرثیه‌ای بود بر رویای ترامپ برای عظمت آمریکایی؛ نه فقط به خاطر موضع زبونانه‌ای که در قبال برجام اتخاذ کرد؛ بلکه حتی به دلیل ادبیات افراط‌گرایانه‌اش در قبال ایران و تبدیل کردن دولت آمریکا به بلندگوی تبلیغاتی اسرائیل و برخی کشورهای عربی.

ترامپ که در سخنرانی‌های تبلیغاتی‌اش همواره کلینتون را متهم می‌کرد در دوران حضور او و همسرش (بیل کلینتون) در قدرت، سیاست آمریکا ایجاد و ترویج گروه‌های تروریستی در خاورمیانه بوده است، حال با چرخشی خصمانه، کوشید جمهوری اسلامی ایران را حامی و مروج تروریسم در منطقه معرفی کند تا به هر ترتیب که شده بهانه‌ای برای تحریم سپاه پاسداران ایران بیابد. ترامپ با همسنگ قرار دادن حماس و حزب‌الله با گروه‌های تروریستی همچون طالبان و القاعده، ایران را متهم کرد حامی اصلی تروریسم در دنیاست، در چند حادثه بمبگذاری در کشورهای عربستان، لبنان، تانزانیا و کنیا دست داشته و از این طریق به کشته‌شدن صدها آمریکایی کمک کرده است!

هر چند نقش پیشرو و مشخص ایران در مقابله با داعش سبب شد تا ترامپ نتواند حرفی از رویکرد ایران به این گروه بزند، اما به نظر می‌رسد ترامپ نه‌تنها هیچ تصور مشخص و دقیقی از تروریسم و گروه‌های تروریستی و استراتژی لازم برای مقابله با آنها ندارد؛ بلکه بیشتر به این گروه‌ها به عنوان وسیله‌ای می‌نگرد که می‌توان از آنها برای تضعیف رقبا و دشمنان استفاده کرد.

رئیس‌جمهور آمریکا کوشید با مداخله مستقیم در امور داخلی و مسائل حاکمیتی جمهوری اسلامی ایران، دلیل این دشمنی خود را پایبند نبودن مسئولان ایران به دموکراسی و نقش کشورمان در حملات تروریستی معرفی کند؛ حال آن که دوستی و روابط صمیمانه وی با سران کشورهای عربی خلیج فارس که از مصادیق بارز حکومت‌های دیکتاتوری و حامی گروه‌های ترویستی هستند، این ادعای او را با چالش‌های اساسی روبه‌رو می‌کند. ضمن این که سؤال جدیدی را نیز برای افکار عمومی به‌وجود می‌آورد که «اگر کشورهایی همچون عربستان باید به سلاح‌های پیشرفته آمریکایی مجهز شوند، چرا جمهوری اسلامی ایران نباید حق تولید سلاح‌های متعارف بومی را داشته باشد؟»

به این ترتیب به نظر می‌رسد دونالد ترامپ نه‌تنها نتوانست با نطق ظاهرا آتشین خود افکار عمومی داخلی و جهانی را اقناع کند؛ بلکه به سؤالات و ابهامات بیشتری نیز در رابطه با رویکرد دولت آمریکا به مناطق مختلف دامن زد. ترامپ تا آنجا وجهه و اعتبار آمریکا را زیرسوال برد که بلافاصله بعد از اتمام نطق وی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا رویکرد دلبخواهانه او در قبال برجام را زیر سؤال برد و از وی خواست به تعهداتش در برابر این توافق چند جانبه و بین‌المللی پایبند باشد. تیر خلاص به وجهه ترامپ و اقتدار ایالات متحده را اما رئیس‌جمهور کشورمان زد که بعد از سخنرانی پر از آشوب، توهین و جنگ طلبی ترامپ، از وی خواست به جای فحاشی، قبل از هر سخنرانی و اعلام موضع اندکی تاریخ، جغرافیا و حقوق بین‌الملل بخواند؛ نوعی رویارویی مجدد دو رئیس‌جمهور پس از سخنرانی در سازمان ملل که بار دیگر به جهان یادآوری کرد که آمریکای ترامپ، دیگر آمریکای سابق نیست و ایران اعتدال‌گرا براحتی در دام تندروی‌های تقلیدی رئیس‌جمهور این کشور نخواهد افتاد.