گردشگری و اشتغال حکایت مشت نمونه خروار

بر اساس مطالعات انجام شده، به ازای هر 6 نفر گردشگر خارجی که وارد کشور می شود، یک شغل و به ازای هر 25 گردشگر داخلی نیز یک شغل ایجاد می شود. از سوی دیگر گفته می شود که امروز از هر 11 شغل در جهان، یک شغل مربوط به صنعت گردشگری است. بر اساس گزارش سالانه شورای جهانی سفر و گردشگری (WTTC)، بخش سفر و گردشگری در سال 2016 توانست 292 میلیون و 220 هزار شغل را به خود اختصاص دهد که حدود 6/ 9 درصد از کل اشتغال جهانی را تشکیل می‌دهد. پیش‌بینی‌ها نیز حاکی از آن است که اشتغال در این زمینه در سال جاری ( 2017) و سال های بعد با رشد قابل توجه ای همراه خواهد بود، به گونه ای که تا سال 2027، حدود 381 میلیون و 700 هزار شغل را در بر می‌گیرد که معادل 1/ 11 درصد اشتغال جهانی است.

اما این آمار و ارقام امیدوار کننده شاید بیشتر مربوط به کشورهایی باشد که بیشترین گردشگر را به سوی خود جلب کرده اند؛ کشورهایی مثل اسپانیا، فرانسه، آلمان، ژاپن که در صدر رتبه بندی جهانی جذب گردشگر قرار گرفته اند و یا حتی کشوری مثل امارات در نزدیکی خودمان که بهترین عملکرد در این زمینه را در بین تمام کشورهای افریقا و خاورمیانه داشته است.

ایران اما در کجای این آمار و ارقام ایستاده است؟ کشور ما که طبق گزارش سازمان جهانی گردشگری، رتبه دهم جاذبه‌های باستانی و تاریخی و رتبه پنجم جاذبه‌های طبیعی را در جهان به خود اختصاص داده، از بین 136 کشور دنیا در رتبه بندی جهانی جذب گردشگر، جایگاه 93 را به خود اختصاص داده و به تبع بر اساس همین رتبه می توان حدس زد که چه میزان از اشتغالزایی کشورمان به بخش سفر و گردشگری اختصاص دارد. همه اینها را گفتیم تا بار دیگر اهمیت توجه به بخش سفر و گردشگری را برای همگان و بویژه برنامه ریزان و مسئولانمان یادآور شویم؛ گرچه نیک می دانیم که این مهم از نظر مسئولان عالی کشور بویژه شخص رئیس جمهور دور نمانده است؛ توجهی که می توان آن را در سخنرانی ها و برنامه ها و سیاست های کاری ایشان هم مشاهده کرد و به الطبع باید در انتخاب مسئولانی که به طور مستقیم و غیرمستقیم در بحث ایجاد اشتغال از طریق توسعه گردشگری، می توانند موثر باشند؛ از جمله رئیس سازمان میراث فرهنگی و معاونان ایشان نیز مشاهده شود.
اما...

روز گذشته اولین نشست خبری معاون جدید گردشگری سازمان میراث فرهنگی در محل این سازمان برگزار شد تا محمد محب خدایی، برنامه های خود و معاونتش را برای توسعه گردشگری بیان کند. در کمال حیرت و در حالی که امید می رفت، نشست خبری وی که در آستانه روز جهانی گردشگری یعنی 4 مهرماه، برگزار می شد، مایه دلگرمی و قوت قلب خبرنگاران و فعالان حوزه گردشگری باشد، متاسفانه آب سردی بود بر تمام امیدها و انتظاراتی که از وی و این نشست می رفت، چراکه نه محوریت مشخصی داشت و نه برنامه مشخص و جامعی در کار بود.

برای اینکه ملموس تر به ماجرا نگاه بنگریم، از عنوان نشست خبری آغاز می کنیم. عنوان این نشست در ابتدا برنامه های معاونت گردشگری اعلام شده بود، اما آنچه جناب معاون گردشگری از ابتدا تا انتها بر روی آن متمرکز بود برنامه ریزی برای اجرای طرح شهرگردشگر بود؛ آن هم با ارائه آمار و اطلاعاتی که خبرنگاران ( که خود کارشناسان خبره این حوزه به شمار می روند)، خرده های بسیار بر آن گرفتند. اعتراض خبرنگاران حاضر برای طرح برنامه های معاونت گردشگری که بالا گرفت، معاون جدید گردشگری از وجود 40 برنامه در این معاونت خبر داد، درحالی که حتی به یکی دو مورد از این برنامه ها نیز اشاره کامل و جامعی نکرد.

برنامه هایی که برای گرامیداشت فردا ( روز جهانی گردشگری) نیز تدارک دیده شده و قرار است در سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی برگزار شود، چنگی به دل نمی زد؛ چند سخنرانی، برنامه هایی درخصوص ایام محرم و یکی دو نمایشگاه صنایع دستی در حاشیه اجلاس، کل برنامه های خاص این روز بود که خبرنگاران را به حیرت واداشت.

شاید مهمترین بخش سخنان محمد محب‌خدایی به ارائه طرح شهرگردشگر برمی گشت که آن هم در حد آمار و اطلاعات و برنامه ریزی هایی بود که تمامی خبرنگاران حاضر در جمع می دانستند اجرایی شدن آنها، با توجه به شرایط و امکانات موجود در کشور و تعاملات بین دستگاهی که وجود ندارد، به خوابی شیرین می ماند که تعبیرش سخت و حتی ناممکن است.

در هر روی ما که ( چون سایر خبرنگاران) نفهمیدیم گیر کار کجاست؟! در انتخاب معاون گردشگری که کل کشور را با منطقه کیش ( حوزه کاری پیشین خود) مقایسه می کند؟ در آمار و اطلاعات وی؟ در شناخت ناکافی ایشان از نحوه و میزان تعامل بین نهادها و سازمان های دولتی و خصوصی کشور؟ و یا ...
هر چه بود و هر چه هست، نشست خبری دیروز ( به عنوان مشتی نمونه خروار) گویای وجود فاصله ای عمیق بود بین گفته های مسئولان درخصوص اهمیت گردشگری و لزوم توجه به آن و آنچه در عمل هست و باید باشد! خداکند این برداشت صحیح نباشد...

فاطمه مرادزاده