آفت بر جان خرمای بوشهر

به گزارش جام‌جم، فصل برداشت خرما در استان‌های جنوبی بویژه بوشهر از اوایل مرداد آغاز شده و تا نیمه‌های مهر ادامه می‌یابد. شهرستان دشتستان در استان بوشهر با داشتن بیش از چهار میلیون اصله نخل، علاوه بر این‌که رتبه نخست میزان تولید خارک، رطب و خرما در استان بوشهر را به خود اختصاص داده، حدود 1/7 درصد خرمای ایران را نیز تامین می‌کند.

با این حال مدتی است که مشکلات متعددی گریبان تولید خرمای دشتستان را گرفته به گونه‌ای که تولید آن در چند سال اخیر رو به کاهش است.

محمدامین جلالی، سرپرست مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان دشتستان با اشاره به این‌که تولید نخیلات شهرستان طی پنج سال اخیر به دلیل خشکسالی از 150 هزار تن به 125 هزارتن در سال گذشته رسیده است، به جام‌جم می‌گوید: پیش‌بینی می‌شود امسال نیز به دلیل خشکسالی و شیوع آفت چوب‌خوار، حدود 5000 تن از میزان برداشت سال گذشته کاسته شود و باغداران در مجموع تا 15مهر (یعنی پایان برداشت محصول) چیزی حدود 120 هزار تن خرما از نخیلات خود به دست آورند.

عمده مشکلات باغداران

در همین حال رئیس انجمن ملی خرمای شهرستان دشتستان با اشاره به مشکلات نخلداران می‌گوید: بزرگ‌ترین بحرانی که نخلداران دشتستان با آن مواجه‌اند، بحران کم‌آبی است. گرچه سدهای شهرستان می‌تواند در این زمینه راهگشا باشد، اما متاسفانه آب پشت سدها اغلب برای کاشت هندوانه و خربزه به مصرف می‌رسد.

علی‌محمد صمیمی می‌افزاید: درجه‌بندی نشدن خرمای شهرستان از جمله عواملی است که خرمای مرغوب با کیفیت بالا را در رده قیمتی خرمای نامرغوب با کیفیت پایین قرار داده است. همچنین صادرات خرمای نامرغوب به نام خرمای شهرستان دشتستان باعث بدنام شدن خرمای این شهرستان می‌شود.

به گفته وی، حضور کارشناسان از اوایل فصل گرده‌افشانی و بازرسی از باغ‌ها باعث می‌شود کیفیت تمامی خرماها بالا برود و نام خرمای شهرستان در کشور بدرخشد.

نماینده مردم دشتی و تنگستان در مجلس نیز با اشاره به احداث سد خاییز برای نجات نخلستان‌های اهرم به جام‌جم می‌گوید: لازمه نجات 102 هزار اصله نخل در 681 هکتار از اراضی کشاورزی اهرم نیازمند احداث سد خاییز است تا با استفاده از آب پشت این سد نخیلات این شهر از خطر نابودی ناشی از خشکسالی نجات یابد.

کمال‌الدین شهریاری با بیان این‌که بهینه‌سازی مصرف آب در نخلستان‌های اهرم با احداث سد خاییز محقق می‌شود، می‌افزاید: اعتبار این سد به میزان 300 میلیارد ریال در تبصره 36 اصلاحیه قانون بودجه سال 1395 و از طریق اسناد خزانه اسلامی پیش‌بینی شده و تخصیص یافته است.

اجرای طرح آبیاری نوین

در پاسخ به این انتقادها، سرپرست مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان دشتستان به بهره‌برداری از فاز اول طرح پایلوت آبیاری تحت فشار نخیلات آبپخش در هفته دولت اشاره و خاطرنشان می‌کند: طرح پایلوت آبیاری تحت فشار نخیلات دشتستان دارای دو فاز است که فاز اول آن در یک قطعه 1700 هکتاری از نخیلات آبپخش به اجرا درآمده و در هفته دولت به بهره‌برداری خواهد رسید. عملیات اجرایی فاز دوم این طرح که در 2400 هکتار از نخلستان‌های سعدآباد عملیات مطالعه و کارهای اولیه احداث استخر ذخیره آب آن به اتمام رسیده اواخر سال جاری آغاز می‌شود و پیش‌بینی‌ها بر این است که تا دهه فجر سال جاری به بهره‌برداری برسد.

به گفته جلالی، علاوه بر اینها حدود 7700 هکتار از نخیلات شهر آبپخش و روستاهای کلل، بنار آب شیرین و زیارت و حدود 6500 هکتار از اراضی زیر سد رئیسعلی دلواری در منطقه شبانکاره نیز برای بهره‌وری از آب پشت سد رئیسعلی دلواری مطالعات اولیه احداث شبکه‌های آبیاری آنها در دست اقدام است که عملیات میدانی مربوط به 7700 هکتار نخیلات شهر آبپخش و روستاهای کلل، بنار آبشیرین و زیارت با استفاده از خط انتقال آب به‌وسیله لوله از کانال‌های درجه یک سد رئیسعلی دلواری سال آینده آغاز خواهد شد. سرپرست مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان دشتستان با اشاره به این که پس از اتمام سد دالکی از آب پشت این سد نیز برای اجرای طرح‌های آبیاری تحت فشار استفاده می‌شود، تصریح می‌کند: به محض تکمیل و بهره‌برداری از سد دالکی و با انتقال آب پشت این سد به نخلستان‌های بخش مرکزی و سعدآباد، عملیات آبیاری تحت فشار در نخلستان‌های این بخش‌ها نیز به اجرا درخواهد آمد.

به گفته وی، اکنون با وجود 85 درصد تسهیلات بانکی، هر کشاورز به ازای هر هکتاری که برای اجرای آبیاری تحت فشار در نظر گرفته شده، هفت میلیون تومان کمک بلاعوض از طرف دولت دریافت می‌کند.

طرح نجات نخلستان‌های دشتستان

سرپرست مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان دشتستان، به وجود 265 واحد صنعتی و سنتی در زمینه بسته‌بندی محصول نخیلات و عرضه آنها به بازار در دشتستان نیز اشاره کرده و می‌گوید: حدود 60 واحد صنعتی که بیش از 35 واحد آن فعال هستند، در زمینه فرآوری محصول نخیلات در دشتستان و 205 واحد سنتی نیز در زمینه بسته‌بندی محصول و عرضه به بازار فعالیت می‌کنند.

جلالی احداث سردخانه‌های مدرن برای نگهداری محصول نخیلات در بخش‌های مختلف دشتستان در سال‌های اخیر را نیز تحولی مثبت در بخش نخیلات دانسته و می‌گوید: با وجود این سردخانه‌ها حجم زیادی از محصول را می‌توان نگهداری و بتدریج به بازار عرضه کرد که این امر منجر به رونق کسب و کار در بخش نخیلات و اشتغالزایی شده است.

سرپرست مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان دشتستان همچنین از طرح نجات نخلستان‌های دشتستان را که در سال 95 به تصویب هیات دولت رسید به عنوان یک طرح بزرگ اقتصاد مقاومتی یاد و عنوان می‌کند: انتظار می‌رود که در دولت دوازدهم با تامین اعتبار برای طرح نجات نخلستان‌های دشتستان و اجرای پروژه‌های عمده‌ای که یکی از آنها احداث سد دالکی و خط انتقال آن است و همچنین آغاز اصلاح و جایگزینی نخیلات با ارقام تجاری و بازارپسند و پرمحصول، زمینه‌ها برای ایجاد تحول در نخلستان‌ها فراهم شود تا طبق پیش‌بینی‌های صورت گرفته، این طرح در مدت ده سال به ثمر برسد.

راضیه بوستانی