یک جذابیت از پیش اعلام شده...

یک اثر خوب این توانایی را دارد که اتمسفری ایجاد کند که مخاطب با آن همراهی کند. با نگاهی به آثار موفقی که در زمینه‌های گوناگون ساخته شده‌اند به این مهم می‌رسیم که عمده این آثار توانسته‌اند حجم زیادی از مخاطبان را با خود همراه کنند. هر اثر تصویری موفقی مرهون تلاش عده زیادی است که در راس هرم آن معمولا کارگردانی قرار دارد که بداند قصه‌اش را در چه ظرفی به مخاطب ارائه کند و بر زیر و بم آن هم اشراف داشته باشد، بر نحوه اجرای بازیگران تسلط داشته و ابزار رسانه را بشناسد، معمولا خروجی قابل قبولی هم ارائه می‌کند.

در حوزه آثاری که مربوط به حوادث پیش از انقلاب است، تلویزیون آثار بسیاری ساخته و روانه آنتن کرده که کم و بیش هم در زمان خود موفق بوده‌اند، اما چند سالی است با نگاهی هدفمند و باتوجه به تجربه‌های پیشین آثاری تولید شده‌اند که تفاوتی معنادار با آثار قبلی داشته‌اند. اولا در جذب طیف وسیعی از مخاطبان امروز موفق بوده‌اند و ثانیا به لحاظ اجرا توانسته‌اند موانع بی‌شماری ازجمله طراحی صحنه و لباس را بخوبی پشت سر بگذارند و از همه اینها مهم‌تر این‌که در خلق درامی که با مقتضیات زمانه بخواند و حوصله‌سربر و شعاری هم نباشد بخوبی برآمده‌اند. قدرت این آثار به خاطر طراحی دقیق داستانی است که ماجراها در دل آن روی می‌دهد و برای این موضوع در ابتدا شخصیت‌پردازی اصولی و منسجم و باورپذیر لازم است که مخاطب امروزی آن را پس نزند. همه آثار موفقی که در این حوزه دیده‌ایم کم و بیش از این فرمول استفاده کرده و بخوبی توانسته‌اند با مخاطب ارتباط برقرار کنند.

لزوم توجه به حوادث تاریخ معاصر

کشور ما تاریخ پرفراز و نشیبی دارد که در این میان برای بسیاری تاریخ معاصر ما از جهات گوناگون حائز اهمیت است که شاید مهم‌ترین دلیل آن نزدیک بودن سیر وقایع به زمان حال است. همین اهمیت باعث شده که رسانه‌ای مثل تلویزیون به این مهم توجه نشان داده و در آثار مختلف خود به آن بپردازد. یکی از موفق‌ترین کارگردان‌هایی که توانسته به حوادث انقلاب و سازمان‌ها و گروه‌های آن زمان ورود کند و تصویری قابل لمس از این جریانات و منویات آنها به دست دهد، جلیل سامان است. کارگردان جوان و موفقی که پیشتر با آثاری چون «ارمغان تاریکی» و «پروانه» اندازه خود در کارگردانی را به رخ کشید و با طرح درامی خلاقانه و پیچیده توانست همان کاری را انجام دهد که سال‌ها کسی آن را انجام نداده بود. یعنی خلق شخصیت‌هایی که در درجه اول باورپذیر باشند و مخاطب با آنها احساس همذات‌پنداری کند و بعد رها کردن آنها در میان سیلی که بخش عمده‌ای از آن، تمایلات جناحی ‌و گروهی آن سال‌ها بود. به اینها اضافه کنید که سامان بخوبی از مصالح درام در اثرش استفاده می‌کند.

یک سریال قدرتمند

تازه‌ترین اثر تلویزیونی او که این شب‌ها از شبکه سه سیما شاهد پخش آن هستیم، «نفس» است. سریالی که حال و هوایش در ادامه آثار پیشین این کارگردان است و از همان قسمت‌های ابتدایی تلاش می‌کند با دست پر به استقبال مخاطب بیاید و یادش نمی‌رود که او را غافلگیر کند. داستان سریال به وقایع پیش از انقلاب می‌پردازد و این‌بار هم دختر جوانی محور قصه‌ای است که آرام آرام پایش به ماجراهای پیچیده و ناخواسته‌ای باز می‌شود. تا اینجا که تنها چند قسمت از سریال روی آنتن رفته سامان به معرفی شخصیت‌ها، موقعیت‌ها و ارتباط آنها با یکدیگر پرداخته است که باید گفت تا همین جا موتور داستان آن‌قدر قدرتمند و شخصیت‌ها آنچنان غیرقابل پیش‌بینی هستند که حتی مخاطبان سختگیر تلویزیون هم دوست دارند ببینند سرنوشت این آدم‌ها چگونه رقم خواهد خورد. تا اینجا سریال نفس نشان داده که مخاطب را جدی گرفته و تلاش کرده ذائقه دیرپسند و سخت‌پسند او را تحریک کند. به نظر می‌رسد سریال نفس جزو موفق‌ترین آثاری باشد که امسال روی آنتن تلویزیون رفته است.

محراب سیاووشان