در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در بیش از دو ماهی که از فصل آخر امسال گذشته، آلبومهای متنوعی به بازار آمده است. از «آینه قدی» مهدی یراحی پاپخوان گرفته تا «خداوندان اسرار» همایون شجریان و البته یک آلبوم خبرساز به نام «میفهممت» با صدای بازیگر خاطرهساز سینمای ایران یعنی محمدرضا فروتن. مهمترین نکاتی که در این میان از نظر میگذرد، نخست تنوع آثار منتشرشده است و سپس، استقبال چشمگیر. چشمگیر دستکم در پخشهای آنلاین.
پدیده همایون
زمستانِ پررونق موسیقی امسال را باید از دی ماه تا همین چند روزی را که از اسفندماه پشتسر گذاشتهایم، در نظر بگیریم؛ از بین آلبومهای متنوعی که منتشر شده، پرمخاطبترین آنها را میتوان بر اساس آمار یکی از سایتهای عرضه موسیقی پی گرفت. اگر سری به سایت بیپتونز بزنید و لابهلای آثار منتشرشده چرخی بزنید، با نکته عجیی روبهرو میشوید.
پرمخاطبترین اثر این ماهها، نه «گفتم نرو»ی محمد علیزاده است و نه «آینه قدی» مهدی یراحی. حالا حساب آلبوم همایون شجریان را چون یکهفته بیشتر از انتشارش نگذشته میتوان از آن دو نفر جدا کرد، اما حضور خواننده نوظهور و کمسابقهتری چون حامد همایون، با بیش از 261هزار بار، در صدر مجموع پخش آنلاین، مهمترین شگفتی و پدیده موسیقی زمستان است. آلبوم «دوباره عشق» همایون از وقتی که منتشرشده، به سرعت بین اهالی موسیقی دستبهدست میشود. هر چند او پیش از انتشار این آلبوم و با انتشار تکآهنگهای همین آلبوم، کار خودش را در تعیین تکلیف با مخاطبش کرده بود اما «دوباره عشق» به سرانجامرساندن آن هدف اولیه بود؛ موسیقی پاپ سالمی که شعرهای شسته رفتهای دارد و توانسته نیاز جوان امروزی به موسیقی شاد و پرتحرک را در همین داخل مرزها برطرف کند. یکی از دلایل موفقیت همایون، علاوه بر اینکه خوانندهای با سبک و سیاق متفاوت است و تلاش دارد تا جزو بدنه موسیقی پاپ امروز به حساب نیاید، این بود که بهسرعت توانست خودش را به تلویزیون برساند و مجوز پخش از صداوسیما بگیرد تا بیشتر به چشم بیاید. او را در واقع باید پدیده موسیقی زمستان دانست. اما آیا شرایط امروز موسیقی ما به نوعی است که بتواند پدیدهساز باشد؟ آیا فضای غالب موسیقی ما به پدیدهها اجازه بروز و ظهور میدهد؟
میلاد ترابی، آهنگساز و خواننده موسیقی پاپ معتقد است : «در همه دنیا، پدیدهها هستند که به موسیقی و بازارش تکانی میدهند». او به جام جم میگوید: «موسیقی علاوه بر وجود اسمورسمدارها، همواره نیازمند پدیدههاست. این پدیدهها هستند که تهیهکنندهها را به وجد میآورند. وقتی پدیدهای به نتیجه میرسد، کسانی که روی آن سرمایهگذاری کردهاند، به عنوان محصول تلاشی تازه به آن نگاه میکنند که خودشان آن را پروردهاند نه اینکه فقط از ظرفیتهای خوانندهای که حسابش را پس داده، بهره برده باشند.»
پرمخاطبترینشدن آلبوم حامد همایون در کمتر از دو ماه اخیر در حالی است که چهارمین آلبوم منتشرشده یراحی، بهعنوان خوانندهای که ده سال است تلاش دارد ذائقه مخاطبانش را هر بار با تغییر و تحول روبهرو کند، با 50هزار پخش آنلاین سوم است. دیگر آلبومهای پرمخاطب این دو ماه و اندی، «رویای بیتکرار» علی زند وکیلی، «گفتم نرو»ی محمد علیزاده و «گذشتن و رفتن و پیوستن» گروه بمرانی هستند. این آلبومها و تهیهکنندههایشان باید منتظر بمانند تا در پایان سال و با انتشار آمارهای مربوط به ششماهه اول و دوم سال، ببینند با وجود آلبومهای پرسروصدای محسن چاوشی، احسان خواجهامیری و حافظ ناظری که مربوط به شش ماهه نخستاند، کجای این جدول میتوانند قرار بگیرند.
تنوع و حق انتخاب
اما نکته دیگر، علاوه بر پرمخاطبشدن آلبومهای موسیقی در زمستان، و البته غوغایی که برخی تکآهنگهای منتشرشده در این فصل، مانند موزیکویدیوی «فروغ» از علیرضا قربانی به پا کردند، این است که با تنوع محسوسی در فضای آثار منتشرشده مواجهیم؛ اتفاقی که مدتها بود بازار موسیقی آن را تجربه نکرده بود و منتقدان نیز از یکدستی آثار منتشرشده و به همین فراخور از کاهش حق انتخاب مخاطب، گلهمند بودند. فضای غالبی نمیتوان بین آلبومهای منتشرشده در زمستان امسال جستوجو کرد؛ محمد علیزاده و مهدی یراحی، با پاپ معمول خود که نبض بازار این نوع از موسیقی را سالهاست در دست دارند، به ویترینها آمدهاند.
از سوی دیگر همایون شجریان، با انتشار آلبوم جدیدش دوباره محصول تلاشی ارزنده در استفاده از ظرایف پاپ در خلال موسیقی سنتی را به بازار آورده و متفاوتتر از همه، گروه بمرانی است که با آلبوم سومشان، هم مخاطبان خودشان را غافلگیر کردهاند و هم به برهمزدن جریان غالب موسیقی ادامه دادهاند. آنها از فضای ریتمیک کانتریبلوز دو آلبوم اول به ریتمی آرام رسیدهاند اما همچنان موسیقی متفاوتی به بازار عرضه میکنند. تنها نکتهای که در این میان میتوان از آن بهعنوان استقرار جریانی چشمگیر و مورد توجه یاد کرد، استفاده از شعرهای کلاسیک همراه با سیاقی از موسیقی سنتی در دل موسیقی پاپ است که حالا دو نماینده در بازار زمستان دارد؛ علی زند وکیلی و حامد همایون. که البته بین این دو نیز فاصله است، اما میتوان قرابتهایی بینشان یافت.
اینها همه در حالی است که میتوان پرسید تنوع در بازار موسیقی، به هر حال خوب است یا بد؟ این پرسشی است که میلاد ترابی در پاسخ میگوید: «تنوع برای بازار موسیقی مفید و مثبت است. اما اگر در نظر بگیریم که چون بازار تشنه تنوع است، بنابراین سرمایهگذاری را بر آثار مختلف متمرکز کنیم، میتواند ضد غرض باشد». او در توضیح حرفش اضافه میکند: «تنوع، به صرف نیاز بازار در طولانیمدت مخاطب را فراری میکند. در صورتی که این تنوع با خلاقیت و کیفیت بالا همراه نباشد، جوابی در همین فصل زمستان میگیرد و تمام.»
از طرفی این خواننده و آهنگساز به نکتهای اشاره دارد که گریبان بازار موسیقی را گرفته است؛ گرایش عمده به تکآهنگها و دانلود هرچند قانونی آنها. وضعی که با استقرار آن، تهیهکنندگان آلبومها، انتشار آثار در قالب یک مجموعه را امری علیالسویه میپندارند. مثلا محسن رجبپور، تهیهکننده پرسابقه موسیقی در این باره به جامجم میگوید: «مدتهاست برای ما انتشار آلبوم، حکم ثبت و به بایگانیسپردن را دارد. آلبومها را منتشر میکنیم تا بهدست کسانی که میخواهند برسد، اما بازار، بازار فروش و دانلود تکآهنگهای آنلاین است.»
صابر محمدی
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
سیر تا پیاز حواشی کشتی در گفتوگوی اختصاصی «جامجم» با عباس جدیدی مطرح شد
حسن فضلا...، نماینده پارلمان لبنان در گفتوگو با جامجم:
دختر خانواده: اگر مادر نبود، پدرم فرهنگ جولایی نمیشد
درگفتوگو با رئیس دانشکده الهیات دانشگاه الزهرا ابعاد بیانات رهبر انقلاب درخصوص تقلید زنان از مجتهد زن را بررسی کردهایم