دیوارکشی در عصر فروریختن دیوارها

در چنین فضایی طرح ضدمهاجرت ترامپ را باید اندیشه و طرحی واپس‌گرایانه و بازگشت به طرح‌هایی دانست که تاریخ مصرف آنها به پایان رسیده و می‌تواند مشکلات حادتری را ایجاد کند، زیرا:

1ـ این طرح با محیط و شرایط کنونی زندگی ملت‌ها سازگاری ندارد. عصر کنونی عصر ارتباط و تعامل است، حال آن‌که طرح ترامپ می‌کوشد ارتباط و تعامل را محدود کند. این ناسازگاری طرح ترامپ را در اجرا با مشکلات حاد روبه‌رو می‌سازد.

2ـ تجربه نشان داده ایجاد دیوار حتی برای جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی نیز کارایی لازم را ندارد. کسانی که راه ورود غیرقانونی را جست‌وجو می‌کنند، می‌توانند به اشکال مختلف از این دیوارها عبور کنند.

3ـ مهاجرت غیرقانونی از مکزیک به آمریکا ریشه و عللی دارد. مهم‌ترین علت و ریشه این مهاجرت‌ها را باید در فقر مردم مکزیک جست‌وجو کرد. آنچه می‌تواند مانع مهاجرت شود این است که آمریکا به دولت و ملت مکزیک برای رسیدن به سطحی قابل قبول از رفاه کمک کند. کمک آمریکا به مکزیک در چارچوب تعهداتش در موافت‌نامه‌هایی مانند نفتا بهتر از ایجاد دیوار می‌تواند به کم شدن مهاجرت به آمریکا منجر شود.

4ـ یکی از اهداف این طرح بهره‌مند کردن مردم آمریکا از رفاه و آسایش است، اما آنچه موجب شکاف‌های داخلی بین فقیر و غنی در آمریکاست، ورود و وجود مهاجران نیست. این شکاف از آنجا ناشی شده که قدرتمندان حاکم، ثروت این جامعه را به نفع خود غصب و مردم را از آن محروم کرده‌اند.

5 ـ طرح ترامپ با ایجاد حساسیت بین مهاجران و تقویت هویت‌های خرد در درون این جامعه رنگانگ، شکاف‌های اجتماعی را فعال می‌کند.

6 ـ می‌توان طرح ترامپ را با اصول اساسی مورد ادعای آمریکا ناسازگار دانست. اصولی مانند آزادی، برابری و... دولت آمریکا همواره با تاکید بر این اصول در جهت ایجاد مشروعیت و حتی معرفی خود به عنوان الگویی برتر به جهانیان تلاش کرده است. ارائه این ایده، تلاش آمریکا را مبنی بر این‌که مروج ارزش‌ها و دموکراسی است، بی‌اعتبار می‌سازد.

7ـ پیامد اجرای طرح ترامپ ایجاد بدبینی ملت‌ها نسبت به آمریکاست. با چنین پیامدی جایگاه و موقعیت آمریکا در میان ملت‌ها تخریب خواهد شد. جورج بوش پسر چنین وضعیتی را با ایجاد بدبینی نسبت به آمریکا در جهان اسلام رقم زد؛ وضعیتی که اوباما در دوره اول ریاست جمهوری‌اش تلاش فراوان کرد آن را اصلاح کند.

8 ـ ترامپ یکی از اهدافش را از اجرای طرح، مقابله با تروریسم و جلوگیری از ورود تروریست‌ها به آمریکا معرفی کرده است. به نظر می‌رسد ترامپ راه را اشتباه رفته است، زیرا کشورهایی مانند عربستان که مشارکت اتباع آن در حملات تروریستی در اروپا و آمریکا آشکار شده و ارتباط مقامات این کشور با عاملان حملات 11 سپتامبر نیز طبق گزارش خود آمریکایی‌ها افشا گردید، در فهرست کشورهایی که مسافرت اتباع آن به آمریکا محدود شده، قرار نگرفته است. بنابر این، محدودیت‌های ایجاد شده، شکاف و حفره بزرگی دارد که نمی‌تواند هدف مورد نظر را تامین کند.

9ـ در طرح ترامپ ارتباطات الکترونیکی نادیده انگاشته شده است. در فضایی که حملات الکترونیکی و جنگ سایبری به یکی از عناصر مهم تهدید تبدیل شده‌اند، ایجاد دیوار و مانع فیزیکی یا قانونی برای رفت و آمدها چندان نمی‌تواند برای تامین امنیت کارساز باشد.

با توجه به مجموعه علل و عواملی که وجود دارد، باید طرح ضد مهاجرت ترامپ را از پیش شکست خورده به حساب آورد. طرحی که رقبای ترامپ با مستمسک قرار دادن آن، برضد اقدامات وی وارد عمل خواهند شد.

دکتر حاکم قاسمی

استاد دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)