انگیزه اصلی رژیم صهیونیستی از ساخت شهرکها در مناطق اشغالی کرانه باختری و قدس چیست؟
اسرائیل در نظر دارد با ساخت شهرکها در مناطق کرانه باختری که این رژیم در سال 1967 به اشغال خود درآورده و از نظر سازمان ملل و حقوق بینالملل هم به عنوان سرزمینهای اشغال شده معرفی شده است، زمینه الحاق به مناطق 1948 را فراهم سازد. به همین علت، ساخت ساختمان هایی در مناطق فوق و همچنین شهر قدس که از نظر فرهنگی و مذهبی مورد احترام ادیان اسلام، مسیحیت و یهودیت است، صورت یافته است. شهر قدس با توجه به شرایطی ویژه که از آن برخوردار است و بخصوص بخش شرقی آن که سال 1967 اشغال شده متعلق به فلسطینیان است و مردم و جامعه مسلمانان بر اداره آن نظارت می کنند. واقعیت موضوع این است که اسرائیل از سال 1967 ساخت شهرکها در کرانه باختری را به صورت خیلی آرام و در طول زمان شروع کرد تا بتواند این منطقه را به اصطلاح «هضم» کند و حتی تا شمال کرانه باختری هم پیش رفته است. حقیقت موضوع این است که کل سرزمین فلسطین اشغال شده و رژیم صهیونیستی دولتی است غاصب اما از نگاه سازمان ملل و حقوق بینالملل، کرانه باختری و قدس جزو مناطق اشغالی معروف شده و طبق قوانین بینالمللی ازجمله کنوانسیونهای چهارگانه ژنو، اشغالگر حق ندارد وضعیت مناطق تحت اشغال را تغییر داده یا انتقال اجباری ساکنان را به محلهای دیگر موجب شود یا ساختمانهای جدیدی را احداث کند. اسرائیل با توجه به خلأ قدرتی که ایجاد شده و بین کشورهای اسلامی و عربی مناقشاتی وجود دارد و همچنین وضعیت بین المللی و حمایتهای ویژهای که آمریکا از این رژیم به عمل میآورد، این گونه اقدامات غیرقانونی را انجام و گسترش میدهد و بهانه واهی آن هم لزوم «امنیت» است. در صورتی که بافت سنتی ساکنان کرانه باختری فلسطینینشین است و هیچ یهودیای در آن ساکن نیست، اما اکنون با ساخت این شهرکها و اختصاص مشوقهای مالی ازجمله وامهای کلان و کمبهره با باز پرداخت طولانیمدت زمینه تشویق خانوادههای یهودی را برای اسکان در این شهرکها فراهم کرده است.
صدور قطعنامه 2334 با رای مثبت 14 عضو از 15 کرسی توسط شورای امنیت که از زمینه اجرایی کافی برخوردار است و از سوی دیگر تقابل رژیم صهیونیستی با آن که اعلام شده «به مفاد آن پایبند نخواهند بود» وضعیت اجرای آن در آینده به چه نحوی در خواهد آمد؟
حاکمیت آمریکا در سال های گذشته راهکار دو دولتی را مطرح کرده است. به این معنی که لزوم تشکیل دولت فلسطینی در کرانه باختری و نوار غزه از یک سو و از طرف دیگر دولتی اسرائیلی ـ یهودی در دیگر مناطق. بخشی از گروهها و احزاب سیاسی داخل اسرائیل ازجمله احزاب چپ و کارگری هم از این طرح دو دولتی حمایت کردهاند؛ اما احزاب راست و افراطی رژیم صهیونیستی مانند حزب حاکم لیکود و نتانیاهو با این ایده مخالف هستند. این احزاب افراطی معتقد به استقرار و حاکمیت یک دولت اسرائیلی ـ یهودی هستند که کل فلسطینیان را از سرزمینهای خود اخراج و به سمت کشور اردن هدایت کنند. دولت باراک اوباما در هشت سال گذشته فعالیت و طرح های مختلفی را برای فعالسازی روند متوقف مانده به اصطلاح «صلح خاورمیانه» اجرا کرد، اما همه آنها با کارشکنی احزاب راست و نتانیاهو عقیم ماند. طرح نخستوزیر رژیم صهیونیستی در سالهای گذشته همواره حول این محور بوده که منطقهای را فنسکشی کرده و شروع به ساختمانسازی کنند و در اختیار یهودیان قرار دهند و در نهایت هم جامعه بینالمللی را در وضعیت عمل انجام شده قرار دهند که شرایط موجود را به عنوان واقعیت بپذیرند و در مذاکرات آینده از این مناطق چشم پوشیده و در رابطه با سایر بخشهای این سرزمین مذاکره شود. نکته مهم دیگری که در این رابطه لازم است گفته شود این است که دولت نتانیاهو یک دولت ائتلافی با سایر احزاب دیگر است و بعضی از این احزاب جزو گروههای مذهبی تندرو محسوب میشوند که سرزمین مقدس و موعود را همین بخش کرانه باختری میدانند و بر ادامه شهرکسازیها پافشاری میکنند و اگر نتانیاهو به عنوان نخستوزیر این رژیم بخواهد راهی غیر از ادامه ساخت این شهرکها در پیش بگیرد، با خروج این احزاب از ائتلاف و سقوط دولتش روبهرو خواهد شد. در پایان به عنوان نتیجهگیری قابل ذکر است که با صدور قطعنامههای اینچنینی روند جاری متوقف نخواهد شد مگر این که برای اعمال سختگیری بیشتر بر اسرائیل از سوی جامعه بینالملل به منظور تغییر رویه عزمی جدی در پیش گرفته شود و با توجه به اتمام دولت باراک اوباما در آمریکا و روی کار آمدن دونالد ترامپ رئیسجمهور منتخب این کشور و موافقت وی با ادامه شهرکسازی، دورنمایی بر توقف آن مشاهده نمیشود.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد