ادامه دار بودن انتصاب سفیران زن/ واکنش به احتمال ارتقای روابط با انگلیس/ تغییر و تحولاتی در راه است

تخریب رابطه راحت است و یک شبه می توان قطع کرد اما برقراری رابطه زمانبر است، مورد انگلیس هم از همین قائده پیروی می کند. باید زمانی طی شود تا طرفین دائم فضای جدید را مورد ارزیابی قرار دهند.در این فاصله مشکلی نباید پیش آید، اما در هر صورت زمان دقیق استقرار سفیر در سفارتخانه ها مشخص نبوده و به شرایط بستگی دارد.

این بخشی از اظهارات سخنگوی وزارت امور خارجه در مورد ارتقای روابط ایران و انگلیس به سفیر است.

بهرام قاسمی همچنین درمورد احتمال انتصاب دو سفیر زن با این عبارت که "شنیده حرفهای خوب بد نیست" گفت این احتمال هست و می تواند در این زمینه بحث هایی شده باشد، قابلیت های خوبی در وزارت خارجه در مورد خانم ها وجود دارد، دیپلمات های خوبی داریم و منعی هم وجود ندارد و با انتصاب خانم افخم هم راه باز شده است و می تواند ادامه یابد.

وی همچنین از وزارت امور خارجه به وزارتخانه تغییر و تحول تعبیر کرد و جابجایی در این وزارتخانه را امری طبیعی دانست و عنوان کرد که در فصل تابستان جابجایی ها در سفارتخانه ها و به دنبال آن در وزارت امور خارجه بیشتر است، اگر در وزارت خارجه تغییر و تحول نباشد وزارت خارجه نیست.

سخنگوی وزارت امور خارجه در ادامه این گفتگو معتقد بود که پیگیری فاجعه منا پیچیدگی های خاص خود را دارد باید این پیچیدگی ها به راه حلی برسد که بتوان آن را بیان کرد نمی توانیم همه اقدامات صورت گرفته و یا در حال انجام را بیان کنیم ولی بی شک و به جد از سطوح عالی کشور تا رییس جمهور و دستگاههای اجرایی و به خصوص وزارت خارجه موظف شدند که در این خصوص پیگیر باشند.

متن کامل گفتگوی خبرنگار جام جم آنلاین، را با بهرام قاسمی،سخنگوی وزارت امور خارجه بخوانید:

سال گذشته شاهد بازگشایی سفارت خانه های ایران و انگلیس پس از 4 سال بودیم و با سفر وزیر امور خارجه انگلیس به تهران روابط دو کشور به کاردار ارتقا یافت حال پس از گذشت حدود یکسال، چه زمانی شاهد ارتقای روابط از کاردار به سفیر خواهیم بود؟

روابط ما با انگلیس فراز و نشیب های زیادی در طول تاریخ داشته و پیچیدگی های خود را دارد، عمدتا یک حساسیتی نسبت به این کشور وجود دارد. بعد از انقلاب دوره های خاصی را طی کردیم، در یکی دو ساله اخیر بحث های زیادی در مورد بازگشایی سفارتخانه های ایران و انگلیس مطرح شده است اما تا تبادل سفیر به زمان نیاز داریم، باید صبر کرد.

در عالم سیاست برخی مواقع زمان حلال مشکلات است و فضا را مناسبتر و دولت ها را ‌آماده تر می کند.به یکباره نمی شود از صفر به صد رسید، پس از مدتی قطع ارتباط میان دو کشور آرام آرام دفتر حفاظت منافع ایجاد شد و بخش های کنسولی آغاز به کار کرده و کاردار معرفی شد. بنابراین حرکت های ناگهانی کم اتفاق میفتد. باید زمانی طی شود تا طرفین دائم فضای جدید را مورد ارزیابی قرار دهند.در این فاصله مشکلی نباید پیش آید، اما در هر صورت زمان دقیق استقرار سفیر در سفارتخانه ها مشخص نبوده و به شرایط بستگی دارد.

البته عوامل داخلی و نوع حرکت های دولت انگلیس و رفتار بین المللی اش در قبال ایران و مسایل منطقه ای و بین المللی همچنین افکار عمومی ایران نیز تاثیر گذار است و شاید برای آنها هم چنین روندهایی وجود داشته باشد.

آیا طرف انگلیسی به صورت رسمی در این رابطه ابراز تمایل کرده است؟

بحثهایی شده است که سطح روابط به سطح سفیر ارتقا یابد اما در عین حال هیچ سیاستمداری عجول نیست و با آرامش کار می کند. کلیت بحث ارتقای روابط به سفیردر حال انجام است اما زمان تحقق آن در هاله ای از ابهام است.

ارتقای سطح روابط به سفیر چه ضرورتی دارد؟

به جز رژیم صهیونیستی ،امکان برقراری رابطه با همه کشورها در سطح مناسب، معقول و متوازن ودر صورت تامین منافع ملی جمهوری اسلامی ایران وجود دارد و در مورد انگلیس علاقه ای نداریم که روابطمان در سطح کاردار باقی بماند. اما به دلایلی گاهی این اتفاقات رخ داده و سطح روابط با برخی کشورها کاهش یافته و یا قطع شده است، اما ما پیشقدم نبودیم، تخریب رابطه راحت است و یک شبه میتوان قطع کرد اما برقراری رابطه زمانبر است، مورد انگلیس هم از همین قائده پیروی می کند .

خبرهایی مبنی بر انتصاب دو زن به عنوان سفیر صحت دارد؟ به گفته برخی منابع وزارت خارجه به زودی زنان بیشتری را در پست های دیپلماتیک از جمله سفارتخانه ها به کار خواهد گرفت و در این میان اخباری مبنی بر معرفی دو سفیر زن در آینده نزدیک شنیده شده است.این خبرها چقدر صحت دارند؟

شنیدن حرفهای خوب بد نیست .

منظورتان چیست؟

مانعی برای این انتصاب زنان به عنوان سفیر وجود ندارد و در صورتی که بتوانند به عنوان سفیر به درستی به وظایفشان عمل کنند انتصاب آنها مکروه و نکوهیده نیست، خانم افخم به عنوان اولین سفیر زن منصوب شده اند و این رویه می تواند ادامه یابد.اما در مورد اینکه چه کسی و به کدام کشور سفیر زنی اعزام شود اطلاعی ندارم.

اما در هر صورت این احتمال هست و می تواند در این زمینه بحث هایی شده باشد، قابلیت های خوبی در وزارت خارجه در مورد خانم ها وجود دارد، دیپلمات های خوبی داریم و منعی هم وجود ندارد و با انتصاب خانم افخم هم راه باز شده است و می تواند ادامه یابد، امامطلب قطعی را نمی توان در حال حاضر گفت. هر گاه توانمندی در یک فرد خانمی که استحقاق داشته باشد احساس شود می تواند اتفاق بیفتد. اما در هر صورت انتخاب سفیر در کشورمان پروسه طولانی است.

آیا جابجایی میان سفرا وجود خواهد داشت؟

جابجایی همیشه وجود داشته و دارد به خصوص در فصل تابستان،البته مدتی است که الزاما همه چیز در تابستان رخ نمی دهد.

چرا در تابستان؟

به دلیل اینکه در تابستان زندگی افرادی که بنایی برای جابجایی آنها وجود دارد چندان دستخوش مسایل خانوادگی نشده و مشکلاتی در زمینه وضعیت تحصیلی فرزندان آنها ایجاد نشود.

از تغییر و تحولات در وزارت خارجه چه خبر؟آیا در اینده ای نزدیک تغییراتی در این حوزه انجام خواهد شد؟

وزارت خارجه به عبارتی وزارتخانه تغییر و تحول است، زیرا تعداد بسیاری سفارتخانه وجود دارد و سفرا وقتی دوره هایشان تمام می شود جابجا می شوند و به وزارتخانه بر می گردند، نهایتا با توجه به صلاحیت و عملکردشان می توانند جایی را تصدی کنند و به دنبال آن احتمالا آنهایی که در مرکز هستند بعد از چند سال باید به ماموریت بروند.در مواقعی مانند تابستان این جابجایی ها بیشتر است و رفت و آمدهایی در وزارت خارجه ایجاد می کند.

به دلیل وسعت بخش خارجی این وزارتخانه این جابجایی وجود دارد و طبیعی است در همه جای دنیا وزارت خارجه همینگونه است، اگر در وزارت خارجه تغییر و تحول نباشد وزارت خارجه نیست و نیروها هم آموزش نمی بینند و توانمند نمی شوند.اگر فردی در وزارت خارجه مدت های مدیدی در داخل وزارت خارجه باشد و این جابجایی ها نباشد حتما یک چیزی را کم خواهد داشت، اگر کارشناسی در وزارت خارجه 10 سال در تهران بماند و در سفارتخانه نباشد بخشی از توانمندی هایش را از دست می دهد کارشناسان ما علاقمند هستند و ما خودمان هم همین سیاست را داریم که بعد از دوره ای حتما کارشناسان اعزام شوند.

برخی رسانه ها خبر از سفیر شدن شدن آقای شیخ الاسلام در سوریه داده بودند ؟

در رسانه ها مطالب بسیاری مطرح می شود و نمی توان به تک تک آنها پاسخ داد و یا تکذیبشان کرد اما آنچه که در مورد شیخ الاسلام اتفاق افتاد این بود که وی به عنوان مشاور وزیر خارجه منصوب شدند و در وزارت خارجه حضور دارند، به دلیل اینکه به تازگی در این پست قرار گرفته اند تصور می کنم به این زودی پست دیگری نخواهند داشت .

هفته گذشته دادستان تهران خبر از کشف مکان هایی داد که برخی از دیپلمات های خارجی با همکاری برخی از ایرانیان دو تابعیتی اقدامات خلاف شرع و اخلاق انجام می دادند؟آیا وزارت خارجه در جریان این موضوع بوده است؟ و آیا طی سالیان گذشته دیپلماتی به دلیل اینگونه رفتارهای خلاف اخلاقی اخراج شده است؟

هیچ اخراجی صورت نگرفته است و بنده هیچ اطلاعی از این ماجرا ندارم ،یعنی قوه قضاییه ممکن است به موضوعی رسیده باشد و در حال طی کردن پروسه خود باشد اما ما هیچ اطلاعی نداریم. قوه قضائیه در مورد سفارتخانه و دیپلماتهای خارجی اقدامات خود را از طریق وزارت امور خارجه انجام می دهد و مطالبشان را به وزارت امور خارجه منعکس کرده و پیگیری می کنند .اما تا جایی که در جریان هستم هیچ چیزی از سیستم قضایی دریافت نکرده ایم.

رییس قوه قضاییه پیشنهادی مبنی بر اینکه ستاد حقوق بشر و وزارت امور خارجه زمینه مذاکرات حقوق بشری با اروپا را فراهم کنند مطرح کرد همچنین دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه نیز چند روز گذشته از ارایه پیشنهاد غرب برای مذاکره حقوق بشری با ایران خبر داد و گفت آقای ظریف در مذاکرات مقدماتی با خانم موگرینی درباره این بحث پیشرفت داشته است؛این مذاکرات به کجا انجامیده است؟

موضوع جدیدی نیست، تا جایی که به خاطر دارم مذاکرات زیادی را با اروپاییان در این زمینه داشته ایم و یکی از محورهایش چه در دورانی که معروف به مذاکرات انتقادی بوده و چه مذاکرات سازنده بعد از سال 76 بحث حقوق بشر بود. هم ما مدعی آنها هستیم و هم آنها دیدگاههایی براساس ارزش های اروپایی خود دارند و ما هم دیدگاههایی براساس ارزش های اسلامی خود داریم.

ادعا دارم در اروپا و خیلی جاهای دنیا حقوق بشر به مفهوم اسلامی آن رعایت نمی شود، حقوق مسلمانان و اقلیت ها و خیلی مسایل دیگر که امرور آثارش را در اروپا می بینیم حاصل بی تفاوتی هایی است که اگربه همین رویه ادامه یابد، باید شاهد مشکلات عدیده ای باشیم . فرانسه بزرگترین اقلیت مسلمان را دارد و اگر مورد تبعیض قرار بگیرند تعداد اندکی از آنها حداقل می توانند بازیچه گروهای تروریستی قرار گیرند .

کمیته هایی را در مورد مسایل حقوق بشری داشتیم مثل بحث مواد مخدر ، محیط زیست و حمل و نقل که کمیته هایی را داشتیم و کمیته ها هر 6 ماه یکبار اینها را دائم بررسی می کردند اما در دوره ای شاید متوقف شد و مجددا در فضای جدید که با اروپا بوده طرفین ظاهرا ابراز تمایل داشته اند که بخشی از مذاکرات در تکوین روابط ما با اروپا دوباره از مرحله ذهن و اندیشه به مرحله عمل برسد و عمل این است که مذاکراتی باشد تا هم اندیشی صورت گیرد.در منطقه خاصی ازجهان قرار داریم که دچار بحران های عدیده و افراط گرایی است و خودمان رنج برده و نگران هستیم.

غربی ها و به خصوص اروپاییان هستند که به منطقه ما نزدیک و بخشی در حوزه مدیترانه قرار دارند و اروپا هم دچار بحث نژاد پرستی شده و در سالیان اخیر که به رو به رشد است .مجموعه این مسایل کمک می کند که در مورد آنها تبادل فکر داشته باشیم و استقبال می کنیم از این تبادل نظر.

براساس ارزش های خودمان تعریف مشخصی را از حقوق بشر داریم پس از تفاهم در سطح سیاست خارجی تفاهم موضوع بعدی این است که چه ارگان هایی در این مذاکرات حضور داشته باشند و این تیم متشکل از چه واحدهایی است اعم از وزارت خارجه، قوق قضاییه و یا...قوه قضاییه هم می تواند به عنوان پایه اصلی و بخش عمده ای از این خلاء را در کنار وزارت خارجه پر کند.

در حال حاضر نشست هایی در این زمینه در حال برگزاری است؟

به صورت طرح های کلی که باید دنبال شود مطرح است اما به آن شکلی که در عمل کمیته خاصی و یا نشست خاصی شروع شده باشد نداریم.

چه زمانی قرار است نشست هایی برگزار شود؟

هنوز اتفاق خاصی نیفتاده و مشخص نیست.

با توجه به گذشت حدود یکسال از فاجعه منا و در گذشت برخی از هموطنان به دلیل سوء مدیریت عربستان در برگزاری مراسم حج؛ پیگیری های وزارت خارجه در زمینه احقاق حق قربانیان این فاجعه در چه مرحله ای است؟و البته در این میان نیز برخی نسبت به عملکرد وزارت خارجه در این ارتباط انتقادهایی دارند.

اینکه فرافکنی و پیشداوریست که وزارت خارجه اقدامی نکرده است .یک بیانیه ای را هفته گذشته در پاسخ به نامه 120 از خانواده شهدای منا منتشر کردیم .کمیته ای دروزارت خارجه متشکل از بخش های مختلف وزارت خارجه و سازمان های بیرونی این موضوع را دنبال می کنند.ستادی هست به نام ستاد منا که در بخش کنسولی ما متمرکز است و راهکارهای قانونی و روش های مختلف از جمله مراجعه به دادگاههای بین المللی در حال بررسی است و از هر راه حلی که بتواند برای احقاق حق به بازماندگان و قربانیان فاجعه کمک کند استقبال می کنیم، خودمان داریم کارهایی انجام می دهیم که در آن بیانیه گفته ایم و بخشی دیگر را که به منصه ظهور برسد اعلام می کنیم.

آیا در نهایت ضرورتی به شکایت به مراجع بین المللی وجود دارد؟

اینها همه حال بررسی است از طریق قانونی و حقوقی و قضایی، بخش حقوقی وزارت خارجه در ستاد منا نقش اساسی دارد .

علت این روند طولانی در پیگیری فاجعه منا چیست و چه مشکلات و موانعی در این مورد وجود دارد؟

پیگیری فاجعه منا پیچیدگی های خاص خود را دارد باید این پیچیدگی ها به راه حلی برسد که بتوان آن را بیان کرد نمی توانیم همه اقدامات صورت گرفته و یا در حال انجام را بیان کنیم ولی بی شک و به جد از سطوح عالی کشور تا رییس جمهور و دستگاههای اجرایی و به خصوص وزارت خارجه موظف شدند که در این خصوص پیگیر باشند.

برخورد نابخردانه و تا حدی سخیف و بی ربط آل سعود مانع کار است که البته این برخوردها نه در مورد قربانیان ایرانی بلکه تمام قربانیان منا صورت می گیرد و باعث شده کار تا حدی کند پیش رود. راهکارهای مختلفی در حال بررسی است و در این رابطه عدم پاسخگویی و عدم پذیرش مسئولیت کار از جانب عربستان حل موضوع را دشوار کرده است.

گفت و گو از مریم شریف زاده

عکس: بهمن صادقی