انسیه شاه‌حسینی در گفت‌وگو با جام‌جم مطرح کرد

خلأ مهندسی فرهنگی درسینمای دفاع مقدس

در تمام جوامع دنیا برای ترویج روحیه فداکاری و شهامت بین جامعه و معرفی اسطوره‌های مقاومت و ایثار، تلاش‌های بسیاری از سوی رسانه‌های جمعی و بخصوص سینما و تلویزیون می‌شود. بی‌تردید در ایران دفاع مقدس، تنها ژانر برآمده از انقلاب اسلامی است که با وجود گذشت بیش از دو دهه از پایان جنگ تحمیلی، دیگر کمتر به آن پرداخته می‌شود و بسیاری از جوانان امروز تنها تصویری که از جنگ دارند، تصویری است که رسانه‌های دیداری و شنیداری به آنها تحویل داده؛ تصویری که به دلیل برخی محدودیت‌ها بعضا در بیان تمام و کمال واقعیت‌ها الکن است.

کد خبر: ۹۱۹۳۷۳

این در حالی است که در صحبت‌های مقام معظم رهبری اعلام شده است:«رسانه‌ها باید تمام همت خود را برای معرفی زوایای پنهان و پیدای جنگ تحمیلی به جوانان به‌کار گیرند تا نسل جوان نیز از جنگ و روحیه مقاومت درس بگیرند.»

به همین منظور سراغ انسیه شاه‌حسینی، یکی از کارگردان‌های معروف سینمای دفاع مقدس رفتیم و با او درباره اهمیت ساخت آثاری مرتبط با دفاع مقدس به گفت‌وگو پرداختیم.

چرا در سال‌های اخیر ساخت آثاری با مضامین دفاع مقدس کمرنگ شده است؟

مهم‌ترین مساله در ساخت هر اثر هنری انگیزه سازنده‌اش است. انگیزه سازنده هم به دغدغه‌های او و شرایط موجود برمی‌گردد. در مورد انگیزه می‌توانم بگویم برای ساخت فیلم‌های دفاع مقدسی همیشه وجود داشته، اما شرایط نه. هنرمندانی که در این عرصه کار می‌کنند با تمام وجود می‌خواهند در همین ژانر بمانند و مشکل‌شان سرمایه است. سرمایه هم دست مسئولان متولی این حوزه است که همیشه دم از رشد و اعتلای این ژانر سینمایی می‌زنند، اما به مرحله عمل که می‌رسند، هیچ! سینمای دفاع مقدس، سینمای گرانی است و نمی‌توان بدون داشتن اسباب و لوازم حرفه‌ای در این عرصه پا گذاشت.

پس از دید شما نقطه ضعف فیلمسازی در ژانر دفاع مقدس حمایت مسئولان ذی‌ربط است؟

دقیقا. ما تمام ابزار و وسایل پرداختن به سینمای دفاع مقدس را داریم و فقط از حمایت‌های لازم برخوردار نیستیم. این حمایت و توجه هم باید در تمام سطوح و در وهله اول فیلمنامه انجام شود، زیرا فیلمنامه است که نشان می‌دهد فیلم در چه ژانر و سطحی است. بنابراین برای پرداختن به این‌گونه سینمایی باید در وهله اول فیلمنامه‌ای دفاع مقدسی داشته باشیم که آن‌هم معمولا کمتر فیلمنامه نویسی سراغش می‌رود! چون برای کارش ارج و قربی قائل نیستند. فیلمنامه‌نویس زیر بنای کار را فراهم می‌کند، اما کمتر از همه دیده می‌شود. فیلمنامه‌نویس را خیلی بیشتر از اینها باید حمایت‌های مالی و معنوی کرد. من سه سال برای نگارش فیلمنامه «به کودکان شلیک نکنید» مشکلات زیادی را تحمل کردم و هیچ‌کس حتی یه کلمه حالم را نپرسید! از طرفی دیگر نگارش فیلمنامه‌ای با این مضامین طرح و برنامه‌ریزی می‌خواهد. باید طرحی راجع به پرداختن به شخصیت‌ها، عملیات و... جنگ کشید و طبق آن جلو رفت. اگر هر ارگانی به نوبه خودش در ساخت آثار دفاع مقدس سهیم باشد، دیگر مشکلی نمی‌ماند.

جنگ و سینما چه تاثیراتی بر هم دارند؟

‌ در تمام دنیا سینما وامدار وقایع مهم ملی از جمله جنگ است. به این دلیل که سینما اگر آبشخور نداشته باشد، خشکیده می‌شود. کشورهای غربی با وجود گذشت سال‌ها از زمان وقوع جنگ‌هایشان هنوز هم آن را دستمایه آثارشان قرار می‌دهند و نسبت به آن عرق ملی دارند. متاسفانه سینمای ما نتوانست بار عظیم دفاع از ارزش‌های جنگ را تمام و کمال به مقصد برساند. به این دلیل که متولیان این حوزه برنامه‌ریزی صحیح و کاملی راجع به آن نداشتند. سینمای دفاع مقدس، مهندسی فرهنگی ندارد.