نگاهی به فیلم عادت نمی‌کنیم

روی خط بحران

ابراهیم ابراهیمیان فیلم پرستاره‌ای ساخته است که بعد از سال‌ها محمدرضا فروتن و هدیه تهرانی با هم همبازی شده‌اند. از آن طرف هم حضور ساره بیات و حمیدرضا آذرنگ، تیم خوبی از بازیگران را برای این فیلم رقم زده که بویژه بازی آذرنگ، نگاه‌ها را به خود جلب می‌کند. چه در فیلم نخست «ارسال آگهی تسلیت برای روزنامه» و چه در این فیلم، ردپای پررنگ سینمای اصغر فرهادی را می‌توان پیدا کرد، اما ناقص و عقیم! از حیث محتوایی و درونمایه قصه نیز می‌توان این تاثیرپذیری را درک کرد. قضاوت درباره روابط آدم‌ها و سوءتفاهم‌هایی که به تیرگی یا آسیب‌های روانی بین انسان‌ها منجر می‌شود. همچنین یک غافلگیری در پایان به سبک فیلم‌های فرهادی تا قضاوت مخاطب همچون شخصیت‌های قصه به چالش گرفته شود.
کد خبر: ۹۱۰۸۷۰

بحران روابط زناشویی در بستر تعامل دو زوج خط اصلی قصه است؛ به این معنی که محمدرضا فروتن به عنوان استاد دانشگاه با یکی از دانشجویانش ارتباط برقرار می‌کند و همسر او به این ارتباط مشکوک شده به خوابگاه دختر دانشجو رفته و هیاهو به‌پا می‌کند. در این میان تردیدهایی وجود دارد که آیا اصلا این استاد و دانشجو با هم ارتباط خصوصی داشته‌اند یا همه تماس‌هایشان در چارچوب حرفه‌ای و آکادمیک بوده است. ایست قلبی دختر و مرگ او و در ادامه خبر بارداری‌اش، گره این بحران را کورتر کرده و رازگشایی از آن را پرتعلیق‌تر می‌سازد. گرچه عادت نمی‌کنیم یک فیلم جنایی نیست، اما با برجسته شدن مرگ دختر در بستر یک اتهام جنایی، به بحران روابط زناشویی و بی‌اعتمادی در خانواده پرداخته می‌شود. عادت نمی‌کنیم البته سکانس‌های زائد کشداری هم دارد که اگر کوتاه شود، ریتم یک‌سوم پایانی را تندتر می‌کند، اما پایان خوب فیلم کمی از این ضعف می‌کاهد. با این حال می‌توان به منطق رابطه در نسبت با منطق ساختاری و دراماتیک قصه انتقاداتی داشت که در برخی مواقع ساده‌انگارانه به تصویر کشیده شده یا مخاطب می‌تواند قبل از رمزگشایی قصه آن را حدس بزند.

ریتم فیلم فارغ از سویه بیرونی‌اش از یک التهاب درونی نیز تاثیر می‌پذیرد؛ به این معنی که رمزگشایی از یک اتفاق و پنهان‌کاری که با اتهام و تهمت نیز همراه شده یک نوع ریتم درونی ایجاد می‌کند که ذهنیت مخاطب را به چالش می‌گیرد. واقعیت این است که در عادت نمی‌کنیم ابراهیم ابراهیمان این دلهره را به تجربه درونی در قصه‌اش بدل می‌کند و به قصه تکراری شک و تردید و خیانت از زاویه‌ای متفاوت و غافلگیرانه می‌نگرد. نسبت به اولین فیلمش ارسال آگهی تسلیت به روزنامه، این فیلم هم فیلمنامه بهتری دارد و هم در پرداخت جزئیات چه به معنای دراماتیزه اش و چه در بازنمایی و واکاوی روانشناختی شخصیت‌های قصه که در وضعیت بحرانی قرار گرفته‌اند، بهتر از فیلم اولش عمل می‌کند. قطعا عادت نمی‌کنیم را باید یک گام به جلو برای ابراهیم ابراهیمیان دانست، اما هنوز مانده تا به امضای مستقل خودش زیر پای اثر تبدیل شود. قطعا تکرار سوژه در سال‌های اخیر مضمون و محتوای این قصه را برای برخی ملال‌انگیز می‌کند، اما دست‌کم روایت روان‌تر با کارگردانی بهتر در تنظیم میزانسن‌ها و دکوپاژهای فیلم بر اعتبار آن می‌افزاید. عادت نمی‌کنیم یک درام خانوادگی ـ اجتماعی است بیش از آن که از عناصر و المان‌های درونی خود ظرفیت‌سازی کند، به دلیل جایگاهی که این ساختار در مخاطب‌شناسی ایرانی دارد مورد توجه قرار می‌گیرد، ضمن این‌که سویه روانشناختی شخصیت‌ها و بازنمایی بصری آنها نیز در این اعتبار بی‌تاثیر نیست.

سیدرضا صائمی

جام‌جم

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها