بهار سیستان و بلوچستان با چابهار

دوشنبه؛ سوم خرداد 95 روز سرنوشت‌سازی در تاریخ سیستان و بلوچستان و منطقه آزاد چابهار بود و به گفته رئیس‌جمهور روحانی می‌تواند پس از نام خرمشهر به نام چابهار نیز ثبت شود؛ چراکه در این روز، توافق‌نامه سه‌جانبه ترانزیتی چابهار با عنوان دالان حمل و نقل و گذر بین‌المللی بین سه کشور ایران، هند و افغانستان به امضا رسید تا سکوی پرتابی باشد برای توسعه و تحول اقتصادی تجاری سیستان و بلوچستان که تا به حال کمتر توجهی به رشد و توسعه آن از طریق ظرفیت‌های آبی و خاکی بی‌نظیرش می‌شد.

طبق این موافقت‌نامه که مهم‌ترین توافق بین‌المللی ترانزیتی منطقه به‌شمار می‌آید، منطقه چابهار ارزان‌ترین مسیر برای اتصال کشورهای منطقه به یکدیگر و آب‌های آزاد تشخیص داده شده و بر همین اساس کریدور حمل و نقل بین‌المللی و ترانزیت بین سه کشور مذکور ایجاد خواهد شد و به این ترتیب دروازه‌ای برای دسترسی هند به افغانستان و ماورای افغانستان گشوده خواهد شد و طرف هندی کالاهای تجاری خود را از طریق بندر چابهار، مرزهای میلک، ماهیرود و دوغارون ترانزیت می‌کند.

افغانستان نیز که از مرزهای آبی بی‌بهره است، می‌تواند به آب‌های آزاد و همچنین کشورهای آسیانه میانه متصل شود. در این میان ایران و بویژه استان سیستان و بلوچستان نیز به‌عنوان محور اصلی این کریدور، از مزایای اقتصادی، تجاری و توسعه‌ای بزرگی بهره‌مند خواهد شد.

رویدادهای بسیار مثبت در انتظار سیستان و بلوچستان

استاندار سیستان و بلوچستان در تشریح اهمیت این توافق‌نامه سه‌جانبه به جام‌جم می‌گوید: از آنجا که سیستان و بلوچستان دروازه ورود به آب‌های آزاد و اقیانوس هند به‌شمار می‌رود، یکی از نقاط مهم کشور است که با توجه‌ای که از سوی دولت به آن می‌شود، می‌تواند مورد اقبال کشورهای منطقه قرار گرفته و قواره ملی و منطقه‌ای بیابد؛ به طوری که توافق‌نامه اخیر نیز چشمه‌ای از این اقبال منطقه‌ای است.

علی اوسط‌هاشمی با بیان این‌که اکنون دیگر عصر اقیانوس اطلس گذشته و کشورها و سرمایه‌گذاران به‌دنبال فرصت‌های جدید هستند، می‌افزاید: اقیانوس هند و منطقه ویژه چابهار یکی از این فرصت‌های نو است که با توجه به کشورهای پرجمعیت و چند میلیارد نفری حاشیه اقیانوس هند و همچنین کشورهای چند صد میلیون نفر آسیانه میانه، مورد توجه سرمایه‌گذاران است و می‌تواند فرصت بسیار خوبی برای سرمایه‌گذاری و تحول و پیشرفت کشورهای منطقه از جمله کشور خودمان و بویژه استان سیستان و بلوچستان باشد.

به گفته وی از آنجا که مسیر ترانزیتی چابهار، به عنوان یکی از قطب‌های مهم بازار و قطب‌های مهم انرژی جهان به‌شمار می‌رود و از سویی ایران نیز از بزرگ‌ترین ذخایر انرژی جهان برخوردار است، و اتصال سواحل مکران به خلیج‌فارس و مکران به آسیانه میانه نیز یک فرصت دریایی بی‌نظیر به‌شمار می‌رود، توجه به این محور می‌تواند احیاگر جاده ابریشم دریایی منطقه نیز باشد که پیامدهای بسیار مثبت و بابرکتی برای سیستان و بلوچستان دربر خواهد داشت و نویدبخش یک دستاورد بی‌بدیل تاریخی برای این استان باشد.

هاشمی با اشاره به این‌که ایجاد برخی زیرساخت‌ها و سرمایه‌گذاری‌هایی که در چند سال اخیر در سیستان و بلوچستان و منطقه آزاد چابهار صورت گرفته، کشورهای منطقه را متمایل به سرمایه‌گذاری در منطقه چابهار کرده است، یادآور می‌شود: با امضای توافق‌نامه سه‌جانبه، سیستان و بلوچستان به یک قطب ترانزیتی بزرگ منطقه تبدیل می‌شود که دستاوردهایی همچون سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی، افزایش بیش از بیش امنیت، توسعه هاب سوم پتروشیمی ایران، توسعه شبکه گازی، توسعه اقتصاد آی‌سی‌تی و توسعه راه‌های ریلی، جاده‌ای و هوایی استان، توسعه گردشگری و در نهایت اشتغالزایی بسیار بالایی را به همراه خواهد داشت.

هاشمی از سرمایه‌گذاری 150 میلیون دلاری کشور هند نیز در راستای تحقق توافق‌نامه سه‌جانبه خبر داده و اظهار می‌دارد که آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران در هند نیز می‌تواند پشتوانه دیگری برای توسعه اقتصادی کشور و استان سیستان و بلوچستان باشد.

3 کشور منتفع می‌شوند

در همین زمینه مدیر روابط عمومی اداره کل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان نیز درخصوص مفاد توافق‌نامه به جام‌جم می‌گوید: این موافقت‌نامه حمل و نقلی و چندوجهی است و در این مسیر ترانزیتی از حمل و نقل دریایی، جاده‌ای و در صورت فراهم بودن زیرساخت‌ها از حمل و نقل ریلی استفاده می‌شود.

بهرام محمدپور به تاثیرات مثبت امضای موافقت‌نامه تاسیس کریدور چابهار (کریدور بین‌المللی حمل و نقل و ترانزیت ایران هند و افغانستان) نیز اشاره کرده و می‌گوید: این توافقنامه در منطقه خاورمیانه تاثیرات گسترده‌ای خواهد داشت، زیرا در افغانستان معادن زیادی از جمله آهن وجود دارد که این معادن برای هندی‌ها بسیار ارزشمند است لذا در واقع این کریدور مسیری برای انتقال این مواد معدنی به هندوستان است که برای هند به جهت دسترسی به این معادن و برای افغانستان به لحاظ رشدصادرات مواد معدنی اهمیت دارد.

وی یادآور می‌شود: کریدور چابهار منافع اقتصادی‌ فراتر از سرزمین‌های سه کشور خواهد داشت زیرا هزینه و زمان تجارت با اروپا را نسبت به مسیرهای دریایی سنتی و موجود تا ۵۰ درصد کاهش می‌دهد.

این کارشناس مسئول به اثرات این توافق‌نامه برای کشور افغانستان نیز اشاره کرده است و می‌گوید: استفاده از بندر چابهار کاهش هزینه نسبت به بندر کراچی پاکستان را برای بازرگانان کشور افغانستان به همراه دارد. این کاهش هزینه‌ها به دو دلیل عمده است؛ اول این‌که مسافت بندر چابهار حدود 700 تا 800 کیلومتر برای افغانستان کوتاه‌تر از بندر کراچی است (به عبارتی کوتاهی مسیر بندر چابهار نسبت به بندر کراچی). دوم موضوع منطقه آزاد بودن چابهار است که بازرگانان و تجار ما از بخش عمده‌ای از مالیات‌ها و جریمه‌هایی که بابت تخلیه نشدن بار کشتی‌ها باید بپردازند، معاف خواهند بود.

محمدپور تصریح می‌کند: از طرفی بازرگانان افغانستانی به بندر کراچی متکی نخواهند بود و از مشکلاتی که در این مسیر برای آنان ایجاد می‌شد، خارج می‌شوند. نکته مهم‌تر این‌که کالاهای بازرگانی هند در افغانستان و کشورهای آسیای میانه مشتری زیاد دارد و می‌خواهد از طریق افغانستان به آسیای میانه صادرات داشته باشد.

برای ایران نیز روشن است علاوه بر تامین منافع ملی، استان سیستان و بلوچستان بهاری تازه را با چابهارتجربه خواهد کرد و علاوه بر کاهش فقر و بیکاری، ضریب امنیتی آن تا حد قابل توجهی بهبود خواهد یافت.

فاطمه مرادزاده