تخریب هتل آسمان عبرتی برای قانون‌شکنان

چندی پیش یکباره با ساخت هتلی 18 طبقه در حریم بصری مجموعه زندیه مواجه شدیم که با ارتفاعی حدود ده متر و 30 سانتی‌متر بیش از حد مجاز ساخت بنا در حریم یک اثر تاریخی، توانست پرونده ثبت جهانی شدن مجموعه زندیه را از صف ثبت خارج کند، البته اطلاع‌رسانی‌های فراوان فعالان و دلسوزان میراث فرهنگی و رسانه‌ها، سرانجام مسئولان استان را نیز نسبت به این موضوع حساس کرد و با مکاتباتی که سال گذشته بین سازمان میراث فرهنگی، دفتر فنی استانداری و رئیس سازمان بازرسی کل کشور رخ داد، علیرضا پاک‌فطرت، شهردار محترم شیراز در نامه‌ای خواستار پیگیری تخلف پرونده ساختمانی هتل آسمان و حذف طبقات فوقانی آن شد.

در نامه شهردار شیراز این‌گونه آمده بود: «پیرو مذاکرات و مکاتبات سازمان میراث فرهنگی، دفتر فنی استانداری فارس و رئیس سازمان بازرسی کل کشور در سال گذشته، ارتفاع غیرمتعارف هتل آسمان روی منظر و سیمای بصری محدوده تاریخی مجموعه زندیه اثرگذار بوده و به منظور جلوگیری از تبعات بعدی باید از ادامه فعالیت پروژه جلوگیری کرد.»

در این نامه که 27 آبان سال گذشته خطاب به شهردار منطقه یک شیراز نگاشته شد، همچنین آمده بود: «به منظور جلوگیری از هرگونه تبعات بعدی، شایسته است ضمن جلوگیری از ادامه فعالیت پروژه نسبت به حذف مجوزهای صادره مازاد اقدام و از ادامه فعالیت احداث و تکمیل طبقات فوقانی پروژه ممانعت به عمل آورید، ضمنا تا زمانی که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با افزایش طبقات موافقت نکرده، با توجه به اهمیت موضوع پروژه حق ادامه فعالیت نخواهد داشت.»

دستور صریح شهردار شیراز مبنی بر توقف ساخت‌وساز هتل، همراه پیگیری میراث فرهنگی استان فارس و سازمان میراث فرهنگی کشور، در عمل نیز موجب تعطیلی روند ساخت (حداقل به صورت آشکارا) شد تا این‌که سرانجام صبح روز جمعه تلاش‌ها و پیگیری‌های مداوم به ثمر نشست و شاهد تعدیل طبقات این هتل بودیم. البته تخریب صورت گرفته که حدود دو متر و 20 سانتی‌متر (یک طبقه فوقانی هتل آسمان) را شامل می‌شد، براساس مصوبه کمیسیون ماده صد شهرداری انجام شد که جزو تخلفات صورت گرفته در شهرداری محسوب می‌شد و نه تخلفات میراثی. از سوی دیگر این مقدار کوتاه شدن قامت هتل، برای ثبت مجموعه در فهرست میراث جهانی کافی نیست و طبق مصوبه شورای عالی شهرسازی که سال گذشته به استانداری فارس ابلاغ شد، باید چهار طبقه از هتل تخریب شود و به 14 طبقه تعدیل یابد که امیدواریم این اتفاق نیز بزودی بیفتد و مانع بزرگ جهانی شدن ارگ زندیه از میان برداشته شود و به این ترتیب استان فارس جزو استان‌های پیشگام در اجرای قانون باشد.

این اتفاق همچنین می‌تواند پیغامی برای سرمایه‌گذارانی باشد که می‌خواهند در زمینه زیرساخت‌هایی نظیر احداث اماکن اقامتی در نقاط مختلف کشور اقدام کنند تا آگاه باشند که اگر می‌خواهند در استان‌هایی همچون فارس، اصفهان و یزد سرمایه‌گذاری کنند، به دلیل تاریخی بودن این استان‌ها و وجود ظرفیت بالای گردشگری آنها، نباید دید اقتصادی صرف داشته باشند و ابعاد فرهنگی ماجرا را نیز در نظر بگیرند و با توجه به این ابعاد به سرمایه‌گذاری و ایجاد زیرساخت‌ها اقدام کنند. به طور مثال در استان فارس اگر ارگ کریم‌خان ثبت جهانی شود، گردشگر بیشتری وارد استان شده و این موضوع به نفع خود هتل آسمان و سایر هتل‌های استان می‌شود و این یعنی احترام و نفع متقابل سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی و فرهنگی که سودش پیش از همه به جیب سرمایه‌گذاران خواهد رفت. درخصوص چهار طبقه دیگر هتل آسمان نیز که تخلف میراثی محسوب می‌شود، امیدواریم مالک خود به تخریب ارتفاع اضافی اقدام کند تا هم به یک قهرمان ملی تبدیل شود و هم با ثبت ارگ کریم‌خان در فهرست آثار جهانی، افتخاری دیگر برای کشورمان حاصل شود.

مسعود منیعاتی

مدیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی و گردشگری فارس