هدف آمریکا در گفت‌وگوهای ژنو تامین امنیت رژیم صهیونیستی است

در جبهه حلب، ارتش سوریه شاهد موفقیت‌هایی بود و برخی از شهرک‌هایی که ساکنان آن از سوی تکفیری‌ها و معارضان محاصره شده بودند، آزاد شد. گستره آزادی سرزمین‌هایی که تحت اشغال و تصرف گروه‌های معارض بود، افزایش پیدا کرد و نکته اساسی این‌که بخشی از این آزاد‌سازی‌ها در جبهه جنوب و بویژه در منطقه جولان بود؛ جایی که پاشنه آشیل رژیم صهیونیستی به شمار می‌رود.

مجموع این عملیات‌ها در شمال سوریه و بخصوص در جنوب این کشور سبب شد آمریکا به عنوان حافظ امنیت رژیم صهیونیستی به تکاپو بیفتد. آمریکا تصمیم گرفت طرحی را که دولت روسیه آن را در سال 2012 ارائه کرده بود و مورد قبول واشنگتن و متحدانش قرار نگرفته بود، بار دیگر احیا کند و این نکته را اخضر ابراهیمی، نماینده سابق دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سوریه هم به آن اعتراف و اذعان کرد. وی اعلام کرد که اگر کشورهای غربی در سال 2012 با طرح روسیه برای حل بحران سوریه موافقت می‌کردند، در حال حاضر شاهد این جنگ و درگیری‌ها نبودیم.

شرایط در دو ماه اخیر سبب شد کشورهای غربی حاضر به پذیرش طرح روسیه شوند. آتش‌بس مطرح و پس از آن طبق نظر آنها دولت انتقالی تشکیل شود، اما در عین حال سوریه اعلام کرده که زیر بار این دوره انتقالی نخواهد رفت و این مذاکرات هم برای تقسیم قدرت نیست. مواضع سوریه بخوبی بیانگر این واقعیت است که نسبت به مخالفان در موقعیت برتر قرار دارد. بنابراین هم اکنون شرایط نسبت به سال گذشته برای دولت سوریه بهتر و برای گروه‌های تروریستی و معارضان مسلح و حامیان آنها هم پیچیده‌تر شده است.

جبهه جنوب در شرایطی است که اکنون نیروهای مقاومت در شش کیلومتری مرزهای اشغالی قرار گرفته‌اند. این موضوع برای رژیم صهیونیستی بسیار گران تمام خواهد شد، به همین دلیل آمریکایی‌ها خواستار مذاکره و تشکیل دولت انتقالی هستند؛ البته در ابتدا ترکیه به خاطر مشارکت کردها و عربستان هم به دلیل این‌که عملا نیروهای تحت امر ریاض با این روند در موقعیت ضعیف‌تری قرار می‌گرفتند، مخالف بودند، اما به نظر می‌رسد با توجه به اظهاراتی که نماینده دبیرکل سازمان ملل در سوریه داشت و اعلام کرد که اگر مذاکرات به نتیجه نرسد، پرونده به شورای امنیت سازمان ملل می‌رود، بحران کمی در حال پیچیده‌تر شدن است.

واشنگتن و ریاض خواهان سوریه بدون بشار اسد هستند، در صورتی که هم در منشور سازمان ملل و هم به لحاظ حقوق بین‌الملل این مردم سوریه هستند که رئیس جمهور و رئیس دولت خود را انتخاب یا آن را کنار می‌گذارند. آمریکایی‌ها در پرونده سوریه یکی به میخ و یکی به نعل می‌زنند. با بحران‌های ساختگی در مذاکرات از‌سوی آمریکا، پرونده سوریه همچنان لاینحل مانده و واشنگتن در تلاش است رژیم صهیونیستی هم از سوی مقاومت تهدید نشود. در عین حال آمریکا از دیگر سو تلاش می‌کند به جای گروه‌های تکفیری داعش و جبهه النصره، عناصر ارتش آزاد و دیگر معارضان را در مرزهای سوریه با سرزمین‌های اشغالی مستقر کرده و توازنی را ایجاد کنند؛ زیرا که جبهه النصره و داعش کاملا تحت کنترل آمریکا نیستند. با این حال به نظر می‌رسد با وجود آتش‌بس شکننده بحران همچنان ادامه پیدا کند، بخصوص این‌که آمریکا و سعودی‌ها حاضر به پذیرش بشار اسد در دولت آینده نیستند؛ زیرا که از نظر آنها وجود اسد به معنای پذیرش هژمونی و قدرت ایران و مقاومت در منطقه است؛ ضمن این‌که انتخابات پارلمان سوریه نیز در پیش است و پیش‌بینی می‌شود که نمایندگان حامی دولت اکثریت کرسی‌ها را در دست بگیرند.

دکتر مجید صفاتاج

کارشناس مسائل غرب آ‌سیا