نقاشیخط دستمایه فرصت‌طلبان شده است

شاید همین دلیلی شده که او مخاطبان خارجی زیادی پیدا کند و آثارش در کشورهای مختلف براحتی به فروش برسد. به بهانه برگزاری نمایشگاه این هنرمند در گالری آرت‌سنتر با او به گفت‌وگو نشستیم.

کمی درباره نمایشگاه تازه‌تان توضیح بدهید؟

در این نمایشگاه، حدود 25 اثر از آخرین آثارم را که پیش از این دیده نشده بودند، به نمایش درآوردم که در بیشتر آنها همان سوژه مورد علاقه خودم یعنی کار با حروف برای خلق «شیر» را انجام داده‌ام.

شما بیشتر نقاش هستید یا در حوزه نقاشیخط فعالیت می‌کنید؟

من کارم را با نقاشی صرف شروع کردم. ولی در روند بررسی‌ها و گذری که به آثار گذشتگان داشتم شیرهای نادعلی که از قلم‌کاری‌های عهد صفوی هستند را دیدم و به سمت آن جذب شدم و چند وقتی روی آنها مطالعه کردم. این شیرها مرا وسوسه کرد تصویر این حیوان باشکوه را در غالب نقاشیخط فرو ببرم و تجسم آن را با خط به نمایش بگذارم. شیرهایی که بیشتر ریشه در مذهب دارد و این موضوع مرا بر آن داشت تا در این حوزه فعالیت کنم.

آثار شما حروفی هستند که کنار هم شکل می‌سازند؛ یعنی شما از آن هنرمندانی هستید که معتقدید در نقاشیخط باید با زیبایی حروف، اثرخلق کرد؟

اصولا در این نوع آثار و هنر که از قرون گذشته به جا مانده، همواره نگارش هر خطی به هر عنوان و به هر صورت حتی به شکل حیوانات، برای خواندن نوشته شده است و آراستن هر نوشته‌ای که بیشتر به عبارات معروف قرآنی اختصاص دارد، به همین مناسبت بوده است که آن جمله زیبا و آسمانی با زیبایی‌های تصویری بیامیزد تا اثر آن کلام را در ذهن بیننده جاودان کند. من هرگز تصمیم نداشتم این شیوه بیانی را تقلید کنم و به تکرار روش متقدمان بپردازم، بلکه کوشش من صرفا به منظور ارائه چشم‌اندازهای تصویری است و به مفهوم کلمات اصراری نداشتم.

چرا به سراغ شیر رفتید؟

باید بگویم عظمت و خصایص وجودی این حیوان ـ که به سلطان ملقب شده ـ همواره جزو علایق شخصی من بوده و در کارهایم نمود یافته است. از سوی دیگر، ساختار حروفی که به کار می‌برم به این المان که در فرهنگ ما نیز ریشه‌ دارد، نزدیک‌تر است.

با توجه به آشنایی بصری میان آثار شما با آنچه در گذشته‌های دیداری مردم ایران وجود دارد، فکر می‌کنید از این آثار استقبال بشود؟

بدون شک مورد استقبال قرار خواهد گرفت و باید اضافه کنم سال‌های درازی است که این نوع خط نگاری با تصویر شیر در برنامه کاری من وجود داشته است و صدها نمونه از این آثار در مجموعه‌های شخصی من وجود دارد. بسیاری از آنها فروش رفته و زینت بخش دیوارهای خانه‌ها و مجموعه‌های مجموعه‌داران است. چند وقتی است به سراغ این ساختمان و تصویر حروفی رفته‌ام و موفقیت‌هایی نیز کسب‌کرده‌ام.

از کشورهای عربی خلیج فارس که بگذریم، شما در حراجی‌های مختلف حضور داشتید و همچنین سابقه برگزاری نمایشگاه در کشورهایی مثل انگلیس، اسپانیا، ایتالیا و هلند را در کارنامه خود دارید، دوست دارم بدانم مخاطبان خارجی آثار شما با اشکال به وجود آمده با خطوط ارتباط برقرار کرده‌اند یا با خود خطوط؟

شیر سمبل و نماد قدرت، شجاعت، پاکی و رشادت است. در بسیاری از فرهنگ‌ها، این موجود الهی و آسمانی قلمداد شده است. شاید به همین دلیل بوده که این آثار نزد هنرشناسان داخلی و خارجی مورد توجه قرار گرفته و آنها را خریده‌اند. بیشتر مخاطبان خارجی من از آنچه با ترکیب خط به وجود آمده است، ارتباط می‌گیرند، زیرا برای آنها الفبای فارسی مفهوم و معنای خاصی ندارد، بلکه آنچه را با زیبایی این حروف به وجود آمده و به خود شکل تصویری گرفته است، می‌پسندند.

شما در آثارتان از سبک یا فرد خاصی هم پیروی می‌کنید؟

آثار من تحت تاثیر هنر گذشتگان بوده است؛ یعنی جای پای هنرمندان قرون گذشته در آثار من دیده می‌شود، اما هرگز دنباله‌رو و پیرو هنرمند دیگری نبوده‌ام. متاسفانه در حال حاضر، نقاشیخط بی‌دلیل دستمایه افرادی فرصت‌طلب قرار گرفته که سیاهه‌های خود را با چاپ دیجیتال به عنوان اثر نقاشی ارائه می‌کنند و فضای هنری ایران به‌خصوص جامعه هنرمندان نقاشی را در این سرزمین به اضمحلال کشانده‌اند.

موادی به کار رفته در آثارتان همیشه رنگ روغن، اکریلیک و گاهی هم رنگ مرکب است؛ ولی در بسیاری از کارهایتان مانند آثار افرادی چون تبریزی و اویسی حضور گسترده ورق طلا را نیز می‌بینیم. چرا؟

همیشه مواد را نوع کار مشخص می‌کند. در نمایشگاه گالری آرت سنتر هم می‌بینیم آثاری هستند که ورق‌طلا یا نقره دارند. این نوع و چیدمان کار است که متریال را تعیین می‌کند.

فکر نمی‌کنید کم‌کم برخی اشکال به کلیشه تبدیل شوند؟

سالیان سال است نوشتارهای اینچنینی مخاطب داشته و دارد. من نمی‌‌توانم بگویم اثری که خلق کرده‌ام کلیشه خواهد شد یا خیر. همان‌طور که پیشتر گفتم من از شیرهای نادعلی الهام گرفته‌ام که هنوز هم بعد از قرن‌ها کلیشه نشده‌اند. وقتی پای نو‌آوری وسط بیاید هیچ‌وقت اثری کلیشه نمی‌شود.

مجید احمدی