عقبگرد در خودکفایی بنزین

کاهش خام‌فروشی مواد هیدروکربوری و خودکفایی در کالاهای اساسی و استراتژیک، یکی از محورهای اصلی بیانات مقام معظم رهبری در سال‌های اخیر نیز بوده است و حتی ایشان در سخنرانی ابتدای سال 94 خود در حرم مطهر رضوی، خواستار ایجاد «نهضت کاهش خام‌فروشی» در سطح کشور شدند.

تحقق این خواسته رهبر معظم انقلاب، نیازمند عزم ملی بخصوص در صنعت نفت کشور است؛ با این حال از نظر برخی روند توسعه طرح‌های نفتی در این حوزه‌ها نگران‌کننده است.

خبری نگران‌کننده

هفته گذشته در گرماگرم انتخابات خبری منتشر شد که کمتر مورد توجه قرار گرفت و آن، اظهارات مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی درباره افزایش واردات بنزین در سال جاری بود.

آن‌طور که عباس کاظمی به خبرگزاری وزارت نفت (شانا) گفته، امسال به طور متوسط روزانه ۷۰ میلیون لیتر بنزین مصرف و در مقابل ۶۲ میلیون لیتر در پالایشگاه‌های کشور تولید شده و به این ترتیب روزانه حدود هشت میلیون لیتر بنزین نیز به کشور وارد شده است.

اظهارات این مسئول نفتی نشان از افزایش چشمگیر واردات بنزین در سال جاری نسبت به چند سال اخیر دارد؛ به طوری که واردات هشت میلیون لیتری بنزین در سال جاری بیانگر افزایش 70 درصدی نسبت به واردات سال قبل، 128 درصدی نسبت به سال 92 و 344 درصدی نسبت به سال 91 است.

کارشناسان علت صعودی شدن واردات بنزین در سه سال اخیر را توقف مدیریت تقاضا با لغو سهمیه‌ بندی بنزین از یک سو و کندی پیشرفت طرح‌های افزایش تولید داخل از سوی دیگر می‌دانند که مجتمع عظیم پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس مهم‌ترین نمونه آن است که وعده‌ها برای تکمیل آن هنوز محقق نشده است.

پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس مهم‌ترین طرح راهبردی کشور در صنعت نفت پس از پارس‌جنوبی است.

قرار است این پالایشگاه روزانه 36 میلیون لیتر بنزین، 14 میلیون لیتر نفت‌گاز، دو میلیون لیتر گاز میعان و سه میلیون لیتر سوخت جت سبک تولید کند.

این تاخیرهای مکرر از بهره‌برداری پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در حالی رخ می‌دهد که به گفته محمود شیری، مدیرعامل شرکت تاپیکو (سهامدار اصلی این پالایشگاه) هزینه هر روز تاخیر در راه‌اندازی آن 30 میلیون یورو است.

وعده خودکفایی بنزین در سال آینده

با وجود فاصله گرفتن تولید و مصرف بنزین در سال جاری، شاهرخ خسروانی، معاون شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران به جام‌جم گفت: با تلاش‌های درحال انجام، سال آینده فاز اول طرح ستاره خلیج فارس به بهره‌برداری می‌رسد تا شاهد افزایش تولید 12 میلیون لیتر بنزین یورو4 به طور روزانه در کشور باشیم. با بهره‌برداری کامل طرح فوق به میزان 36 میلیون لیتر تولید بنزین، با مازاد بنزین روبه‌رو خواهیم شد و می‌توانیم بخشی از آن را صادر کنیم.

وی افزود: ستاره خلیج فارس طرحی با مشارکت بخش خصوصی است و سهم دولت در آن، کمتر از 20 درصد است. طرح ستاره خلیج فارس با مشکل مواجه بوده است. تامین به‌موقع تجهیزات به دلیل شرایط بین‌المللی و تحریم‌ها مهم‌ترین چالش این طرح بود اما خوشبختانه مشکل تامین منابع مالی با تمهیداتی که درنظر گرفته شده و با پیگیری‌هایی که وزارت نفت انجام داده، بتازگی با تامین حدود 650 میلیون یورو مرتفع شده است و سال آینده فاز اول آن و به فاصله چند ماه، دو فاز دیگرش بهره‌برداری خواهد شد.

خسروانی به میزان تولید و مصرف اشاره کرد و افزود: سال گذشته میزان مصرف بنزین روزانه کشور 69.5 میلیون لیتر بود اما برآورد مصرف در سال 94 حدود 71 میلیون لیتر است.

میزان تولید بنزین پایه نیز نزدیک به 61میلیون لیتر در روز و تولید بنزین نهایی حدود 63 میلیون لیتر در روز است بنابراین می‌توان گفت تا خودکفایی، حدود هشت میلیون لیتر فاصله داریم که این مقدار از طریق واردات تأمین می‌شود.

معاون شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران ادامه داد: از 61 میلیون لیتر بنزین پایه تولیدی در کشور، 24 میلیون لیتر یورو4 است که 16 میلیون لیتر در پالایشگاه امام خمینی (ره) شازند، حدود 800 هزار لیتر در پالایشگاه تبریز و هفت میلیون لیتر در پالایشگاه اصفهان تولید می‌شود.

افزایش واردات، بی‌توجهی به اقتصاد مقاومتی

برخلاف اظهارات مسئولان، کارشناسان دیدگاه دیگری دارند. جلیل سالاری، مدیرعامل سابق شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در گفت‌وگو با جام‌جم اظهار کرد: در روزهای اخیر حدود 52 میلیون لیتر بنزین وارد کشور شده که این حجم واردات با توجه به ظرفیت ‌های موجود در کشور، خلاف سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است.

وی افزود: طرح ستاره خلیج فارس با 76 درصد پیشرفت فیزیکی، تحویل دولت یازدهم شد که اگر طبق برنامه پیش می‌رفت، سال 93 باید وارد مرحله اجرایی می‌شد اما هر ماه پیشرفت این طرح حدود 0.5 درصد بوده است.

سالاری ادامه داد: سهم شرکت ملی پالایش و پخش در طرح ستاره خلیج فارس 48 درصد بود که این سهم به صورت دفتری واگذار شد و به 17 درصد رسید که این بزرگ‌ترین اشتباه دولت در این زمینه بود.

مدیرعامل سابق شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی اضافه کرد: به نظر می‌رسد دولت اراده‌ای در این زمینه ندارد و به‌نتیجه رسیدن این طرح در سال آینده نیز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

وی تصریح کرد: بر اساس ماده 129 قانون برنامه پنجم توسعه، دولت اختیار داشت که اگر تولید بنزین کمتر از میزان مصرف بود از واردات برای تامین کمبود مصرف بهره ببرد. اما به تعویق انداختن طرح ستاره خلیج فارس و کاهش تولید بنزین در پالایشگاه‌های کشور باعث شد تا میزان واردات کشور روند افزایشی را طی کند.

آمادگی قرارگاه خاتم برای تکمیل فوری ستاره خلیج فارس

سردار عبداللهی ، فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا 13 بهمن‌ با اشاره به تاکید رهبری بر صرفه‌جویی و اولویت‌بندی در چارچوب‌های اقتصاد مقاومتی، از آمادگی این قرارگاه برای تکمیل فوری طرح ستاره خلیج فارس به شرط تامین اعتبار از سوی دولت خبر داد.

محموله ۳۵ هزار تنی بنزین سوئیس در راه ایران

به گزارش هلنیک شیپینگ نیوز ،در رقابت برای تسخیر بازار محصولات نفتی ایران، شرکت سوئیسی گونور یک محموله 35 هزار تنی بنزین را بارگیری و به مقصد ایران ارسال کرد. بنا به اعلام منابع تجاری و کشتیرانی، این محموله به مقصد بندرعباس در حرکت است.