اعزام نیروی زمینی سعودی به سوریه؛ از خیال تا واقعیت؟

به گزارش جام جم آنلاین، "طونی خوری" در مقاله تحلیلی خود در پایگاه خبری النشره به بحث آمادگی ریاض برای اعزام نیروهای زمینی به سوریه پرداخت و میزان تحقق آن را در سایه شرایط منطقه ای و جهانی بررسی کرد.

این نویسنده نوشت: اظهارات احمد العسیری مشاور وزیر دفاع سعودی درخصوص آمادگی ریاض برای اعزام نیروهای زمینی به سوریه ، رعد و برقی در رسانه ها و شبکه های اجتماعی ایجاد کرد. طبیعی است که چنین سخنی مورد بحث و بررسی عمیق قرار گیرد زیرا بر اوضاع کل منطقه و بر کشورهای منطقه ای معین تاثیر گذار است.

تحت شعار "مبارزه با داعش و از بین بردن آن"، عربستان "مزایده" نه تنها مشارکت هوایی بلکه زمینی در نیروهای ائتلاف بین المللی را با هدف مبارزه با داعش در سوریه آغاز کرد و طولی نکشید که صدای تعداد زیادی از کشورهای عرب حوزه خلیج فارس در این مزایده بلند شد. اما بسیاری از ناظران در این سخنان مشاور وزیر دفاع سعودی شک و تردید به خرج دادند و آن را صرفا بالا بردن سقف سخنان برای دستیابی به خواسته های معینی دانستند که عربستان می خواهد آن را تامین کند. این عده برای اثبات دیدگاه خود دلایل زیر را مطرح کردند:

1- عربستان ورود زمینی خود به سوریه را منوط به این کرد که زیر چتر ائتلاف بین المللی تحت رهبری آمریکا باشد. این امر به دو معنا است: نخست، (لزوم) موافقت آمریکا با مشارکت زمینی در جنگ جاری در سوریه و موافقت سازمان ملل (شورای امنیت) برای این دخالت به منظور قانونی بودن آن است. این دو شرط از جنبه نظری ساده به نظر می رسد اما از جنبه عملی بسیار بعید و چه بسا اجرای آن غیرممکن باشد زیرا آمریکا در آستانه مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری است لذا هیچ یک از دو حزب جمهوری خواه و دموکرات نمی خواهد با ورود به چنین ماجراجویی که نتایج آن نامعلوم است، هرگونه فرصت پیروزی در این انتخابات را دست بدهند. علاوه بر این، افکار عمومی آمریکا به هیچ وجه نمی خواهد دوباره درخصوص سرنوشت نظامیان خود و مشاهده صحنه های اعدام و سرهای بریده در جنگی نگران شود که نتیجه آن تضمین شده نیست.

اما در زمینه کسب مجوز از جامعه بین المللی باید گفت که این امر به علت حضور روسیه و چین در شورای امنیت محال است و طبیعی است که از وتو درخصوص هرگونه پیش نویس قطعنامه ای در این زمنیه استفاده شود.

2- عربستان عملا نمی تواند وارد "باتلاق سوریه" شود زیرا ضرر زیان های ناشی از دخالت هوایی خود در یمن را بررسی کرده است. این مسئله را نیز باید مدنظر قرار داد که اتکا به عربستان برای مشارکت بیشترین تعداد نیرو خواهد بود؛ درحالی که این کشور به هر یک از نظامیان خود برای حفظ امنیت و ثبات بسیار نیاز دارد و حضور نظامی عربستان در یمن و بحرین نیز (دخالت زمینی احتمالی در سوریه) را با دشواری مواجه خواهد کرد. علاوه بر این، ارتش عربستان هیچ گونه تحربه میدانی در خصوص "جنگ خیابانی" ندارد. جنگ خیابانی می تواند هرگونه ارتش منظمی را به دست گروههای مسلح دچار فرسایش کند. چه بسا جنگ هایی که در جهان روی می دهد و به طور مشخص، آنچه سوریه شاهد آن بوده است، بهترین گواه این مدعا باشد.

3- نادیده گرفتن دو کشور اساسی در این طرح جای تعجب دارد؛ یعنی روسیه و ایران. روسها با قدرت در سوریه حضور دارند و هرگونه دخالت زمینی بدون موافقت روسیه می تواند این کشور را به مقابله به مثل وادارد اما درخصوص ایران، هرگونه اصطکاک با طرف سعودی درگیری سنی و شیعی را شعله ورخواهد کرد و منطقه را در وارد چرخه ای از خشونت بی حد و مرز قرار خواهد داد.

در اینجا باید این سوال را مطرح کرد که آیا واشنگتن و اروپا چنین چیزی را قبول خواهند کرد؟ پاسخ این پرسش از قبل روشن است.

4- دخالت زمینی عربستان در سوریه، نگرانی درخصوص امکان بروز مشکلات در داخل خاک این کشور و موجی از بی ثباتی را که ممکن است ریاض هزینه گزاف آن را بپردازد، تقویت خواهد کرد. این وضعیت بسیاری از کشورهای عرب حوزه خلیج فارس و در صدر آن حکومت بحرین است که همواره شکایت دارد و ایران را به دخالت در امور خود متهم می‌کند تا جایی که خواستار حضور نظامی عربستان از سال 2011 میلادی در خاک خود شده است.

5- عربستان نمی تواند فکر کند طرحی که ارایه کرده است نظیر طرحی است که بعد از تجاوز عراق به کویت در سال 1990 میلادی مطرح شد. یعنی زمانی که آمریکا کشورهایی را در سراسر جهان و به طور مشخص از بین کشورهای عربی برای آزادسازی کویت و بازگردان ارتش عراق به خاک خود بسیج کرد. نه اوضاع سیاسی مشابه آن روزها است و نه اوضاع میدانی به نفع این رویکرد حرکت می کند. حال بماند که اساسا آمریکا به وضوح تمایلی برای دخالت زمینی ندارد و بر پرهیز از هرگونه رویارویی با روسیه و ایران تاکید دارد.

به طور خلاصه، با این بررسی سریع، می توان سخنان عربستان را فقط در قالب گفتار بالا دانست. به گفته تعدادی از ناظران، هدف اصلی از این طرح (سخن از اعزام نیروی زمینی به سوریه) کسب دستاوردهای سیاسی است که مهمترین آن رهایی از تئوری حمایت عربستان از داعش اشت زیرا عربستان این طرح، خود را از این موضوع (حمایتش از داعش) تبرئه می کند و دیگر نمی تواند کسی عربستان را به چنین حمایتی متهم کند.

همچنین این طرح می تواند برای عربستان دستیابی به یک سری اطمینان سیاسی درباره هرگونه راه حل آتی درباره سوریه را - در سایه تحولات میدانی و پیشروی آشکار ارتش سوریه با حملات هوایی روسیه - و نیز کاستن تا حد امکان دستاوردهای ایران و محافظت از گروههای معارض مسلح مورد حمایت ریاض را تضمین کند.