داروی تلخ برای سیمرغ‌های جشنواره

تناقض بین استقبال مردم از فیلم‌های جشنواره فجر و عدم استقبال از همان فیلم‌ها در طول سال نشان‌دهنده نداشتن تعریف از رفتاری به نام فیلم دیدن در ذهن جامعه ایرانی است.

مخاطبان جشنواره حاضرند بلیت‌ها را باقیمتی بالاتر از معمول بخرند، در صف طولانی بایستند، در ازدحام جمعیت فیلم ببینند و چند فیلم خوب و بد را در یک روز ببینند، اما حاضر نیستند که در طول سال و به‌صورت منظم هفته‌ای یک بار یا ماهی یک بار با آگاهی از موضوع و ژانر فیلم به سینما بروند.

آن دسته که به جشنواره می‌روند و فیلم می‌بینند مخاطبان حرفه‌ای سینما هستند، همان‌ها که تعریفی درست یا غلط از فیلم دیدن دارند.

این دسته می‌دانند که: فیلم دیدن رفتاری است جمعی؛ این تجربه را در سالن‌های خالی سینما نمی‌توان به‌دست آورد برای همین است که مردم به فیلم دیدن در جشنواره علاقه نشان می‌دهند این تنها کارکرد جشنواره فجر است.

اما متاسفانه مخاطبان جشنواره فجر عشاق سینما هستند و نه مردم عادی، این افراد معمولا نمی‌گذارند فیلم‌های خوب در طول سال از دستشان در برود. مخاطبان حرفه‌ای که حالا زیر سقف جشنواره گرد آمده‌اند و احتمالا فیلمی را که در جشنواره دیدند در طول سال نمی‌بینند. پس چه اجباری است که فیلم‌ها قبل از اکران عمومی در جشنواره اکران مردمی شود؟

برای این‌که مردم به تعریفی مشخص از فیلم دیدن برای خود برسند، باید سواد سینمایی آنان را بالا برد؛ بزرگ‌ترین کارکرد جشنواره‌ها در کل دنیا همین است. حداقل کاری که یک جشنواره انجام می‌دهد معرفی فیلم‌های خوب است تا مردم این دست از فیلم‌ها را به عنوان الگو قرار دهند تا سطح سلیقه خود را بالا ببرند، برای این منظور جشنواره‌ها می‌کوشند تا برند خود را معتبر نشان دهند.

فرم کلی برگزاری، نوع انتخاب فیلم‌ها، مخاطب‌سنجی، شیوه برگزاری مراسم و... باید در مسیر ارتقای برند جشنواره باشد. تغییرات در اجزای کلی جشنواره به منظور این هدف همیشه لازم است.

اعتبار سیمرغ جشنواره فیلم فجر سال به سال رو به افول است، سال‌هاست که برای مردم عادی داشتن یا نداشتن سیمرغ روی انتخابشان برای فیلم دیدن تاثیری نمی‌گذارد. برای امتحان می‌توانید از نفر کناریتان بپرسید برنده سیمرغ بهترین فیلم پارسال کدام فیلم بود؟

در صحبت‌های اخیر اهالی سینما از میزان انگیزه‌شان به دریافت سیمرغ نیز می‌توان این موضوع را دریافت که میان خود اهالی سینما هم سیمرغ جایگاه قبلی خود را ندارد.

چرایی و چگونگی افول اعتبار سیمرغ جشنواره فیلم فجر دلایل متعدد دارد، اما راهکار عاجل آن تنها تغییر فرم کلی جشنواره فیلم فجر است.

قطعا این موضوع برای مسئولان سینمایی کار دشواری است چون برای اهالی سینما جذابیت جشنواره بسیار زیاد است و احتمالا تنها جایی است که خود را در میان مد، فلش عکاسان و روی فرش قرمز شبیه غربی‌ها می‌بینند و دوست ندارند که از این خواب شیرین خارج شوند، اما برای مسئولان واجب است برای احیای مهم‌ترین جشن دهه فجر حداقل زمزمه این موضوع را در جشنواره اخیر بیندازند تا عکس‌العمل‌ها را مورد بررسی قرار دهند.

این تغییر برای سینما مانند داروی تلخ بسیار لازم است.

مجتبی موسوی‌ مقدم - جام‌جم