سیاسی‌ کاری در بودجه فرهنگی

آن شب هیچ‌کس فکرش را نمی‌کرد، بعدها همین تقسیم‌بندی به نوعی دیگر در دولت او شکل بگیرد، خط‌کشی که نمود اصلی آن را باید در تبعیض میان حمایت‌ها و اختصاص «بودجه» به دستگاه‌های فرهنگی کشور رصد کرد، به عنوان مثال کافی است رشد بودجه 8 درصدی صدا و سیما و 31 درصدی وزارت ارشاد را مقایسه کنید یا سازمان میراث فرهنگی بودجه اش 43 درصد افزایش می‌یابد، اما این رقم برای سازمان تبلیغات اسلامی تنها 3درصد است.

به گزارش جام‌جم ، «بودجه»، این واژه اصالتا فرانسوی را باید شاه‌کلید بسیاری از مسائل و مشکلاتی دانست که از یک خانواده کوچک تا بزرگ‌ترین دستگاه‌های اجرایی کشور با آن روبه‌رو می‌شوند، فصل بودجه هم که از راه می‌رسد همه در تکاپو هستند که با هر لطایف الحیلی هم که شده است، اندکی بر سهم خود بیفزایند، اما مساله‌ای که امروز و در این گزارش به آن می‌پردازیم، اتفاق عجیبی است که در بودجه فرهنگی کشور به تعبیر کمیسیون فرهنگی مجلس برای دومین سال متوالی رخ می‌دهد و این اتفاق چیزی نیست جزء اختصاص دادن جهت‌دار و «معنادار» بودجه به خودی‌ها و غیرخودی‌ها!

راوی: رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس

داستان را بگذارید از زبان حجت‌الاسلام احمد سالک، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس روایت کنیم، او می‌گوید: ما دو سال است با موضوعی در بودجه روبه‌رو می‌شویم، موضوعی که باعث می‌شود بگوییم بودجه فرهنگی، «فرهنگی» نیست، بلکه سیاسی ـ فرهنگی است و آشکارا نوعی خاص از ارتباطات و مسائل سیاسی در آن دیده می‌شود.

وی گفت چه خوشبینانه و چه بدبینانه، برای دومین سال همچنان دستگاه‌هایی که به مرکزیت قدرت اجرایی نزدیک‌تر و همسوتر هستند، بودجه‌شان خیلی بیشتر از دیگر دستگاه‌ها است. این موضوع به تعبیر رئیس کمیسیون فرهنگی در رشد بودجه و اعداد و ارقامی که برخی از آنها را در جدول این گزارش مشاهده می‌کنید کاملا قابل پیگیری است.

سالک در همین رابطه مثالی هم می‌زند: نهادی که زیر نظر سرکار خانم مولاوردی در نهاد ریاست‌جمهوری اداره می‌شود، رشدی عجیب و غریب داشته یا گرچه مرکز نشر آثار حضرت امام(ره) باید مورد توجه باشد، اما رشد خیلی بالای بودجه آن و مقایسه‌اش با دیگر نهادهای فرهنگی تاثیرگذار، واقعا در ذهن هر کسی سوال ایجاد می‌کند؟

او در پاسخ به این پرسش که مجلس چه واکنشی به این بودجه سیاسی ـ فرهنگی خواهد داشت، این‌گونه توضیح می‌دهد: ما در کمیسیون فرهنگی مجلس قطعا به دقت و با وسواس این رویکردها را تجزیه و تحلیل می‌کنیم و آنچه مورد توجه قرار می‌گیرد، در نوع طبقه‌بندی بودجه مبتنی بر احیای مطالبات مقام معظم رهبری است. به عنوان مثال برای اجرایی شدن بهتر امر به معروف و نهی از منکر، رشد نرخ باروری و جمعیت و تعالی خانواده، فعالان خودجوش و مردمی فرهنگی و ارتباط برنامه‌های سازمان‌ها با این دست مسائل تاثیرگذار خواهد بود. جالب است در برخی دستگاه‌ها مثل حوزه علمیه، سازمان تبلیغات، صداوسیما و ستاد اقامه نماز رشد بودجه یا صفر یا بسیار اندک است.

راوی: رئیس انجمن قلم ایران

محمدرضا سرشار، نویسنده و رئیس انجمن قلم ایران هم نگاه متفاوتی به این داستان دارد، وقتی موضوع را با او در میان می‌گذاریم، می‌گوید بروید از کسانی بپرسسد که بودجه‌ریزی می‌کنند.

سرشار در ادامه با بیان این که دولت به شعارهایش پایبند نیست ‌می‌افزاید: با مخالفان و منتقدانش خشن برخورد می‌کند و این را می‌توان در همین بودجه و تخصیص آن به نزدیکان و همراهان مشاهده کرد.

این نویسنده با اشاره به بی‌مهری‌هایی که در یکی دو سال گذشته به انجمن قلم ایران شده است، تاکید می‌کند: ما به عنوان یک تشکل صنفی آمده‌ایم تا بار سنگینی را از روی دوش نظام برداریم، جلوی هجمه‌های منفی علیه نظام را بگیریم، اما شما ببینید برای خانه سینما و خانه تئاتر و... چه اتفاقاتی می‌افتد و برای ما چه؟

راوی: مدیر 10 ساله حوزه هنری

حسن بنیانیان با آن لهجه شیرین اصفهانی‌اش، گزینه بعدی بود که به سراغش رفتیم. حدود یک دهه مدیریت بر حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی و حضور در شورای عالی انقلاب فرهنگی و حتی سازمان برنامه و بودجه باعث شد تا از او بپرسیم چه می‌شود که بودجه وزارت ارشاد بیش از 30 درصد افزایش می‌یابد، اما مثلا حوزه هنری که خط مقدم فرهنگ و هنر انقلابی است و صداوسیما که در خط مقدم جنگ نرم قرار دارد، حتی رشد بودجه‌شان دو رقمی هم نمی‌شود، بنیانیان می‌گوید: اعداد و ارقام فقط روی کاغذ هستند، باید پرسید آن دستگاهی که اینچنین رشد پیدا می‌کند، چه وظیفه جدیدی برایش تبیین شده است؟ آیا طرح خاصی داده است؟ آیا قرار است در حوزه‌ای خاص مثل سبک زندگی و دیگر دغدغه‌های رهبر معظم انقلاب اتفاق ویژه‌ای رقم بزند؟ بنیانیان تاکید می‌کند که مجلس باید دقیق این موارد و اختصاص دادن بودجه فرهنگی به دستگاه‌های خاص را مورد کنجکاوی قرار دهد.

سینا علی‌محمدی - دبیر گروه فرهنگ و هنر