بنای کشتی و بازگشتی دیگر

کشتی فرنگی ایران در حالی که با کسب مدال‌های جهانی در رده‌های پایه از وجود پتانسیل قابل اتکا برای درخشش جهانی در رده بزرگسالان خبر می‌داد و این مهم حتی در سال 2003 با طلایی شدن حسن رنگرز در سبک وزن رقابت‌های جهانی بزرگسالان به اثبات رسیده بود، انگار به یک شوک برای خودباوری نیاز داشت. تا آن مقطع، مربیان زیادی در رده‌های سنی مختلف برای این ورزش زحمت کشیدند؛ اعم از مربیان سازنده در نقاط مختلف کشور و مربیان ملی. همزمان با این وضعیت، محمدرضا طالقانی رئیس وقت فدراسیون کشتی به تاسی از شیوه مدیریتی خود ـ که همواره بر جذب همه بزرگان کشتی تاکید دارد ـ دست روی محمد بنا گذاشت؛ مردی که مقیم خارج از کشور بود. تلاش طالقانی برای بازگرداندن بنا به ایران و کشتی ایران، حاشیه‌ها و انتقادات زیادی را متوجه فدراسیون کشتی کرد. با این حال رئیس فدراسیون کشتی ایستادگی کرد و از انتقادها و هجمه‌ها نلرزید و محمد بنا در راس کادر فنی تیم جوانان قرار گرفت. شیوه تمرین دادن این مربی در همان بدو کار،‌ مورد توجه اهالی کشتی قرار گرفت. هرچه می‌گذشت او بهتر خودش را ثابت می‌کرد و پاسخ اعتماد رئیس محبوب فدراسیون کشتی را می‌داد. در جهانی جوانان در سال 2005 وقتی چهره‌ای به نام حمید سوریان با هدایت او قهرمان جهان شد، نگاه‌ها بیشتر متوجه محمد بنا شد. هرچند او هیچ گاه ادعا نداشته و ندارد که مربی سازنده سوریان بوده لیکن به گواه هر منتقد منصفی، شیوه مربیگری بنا باعث شد از 2005 تا همین الان نابغه‌ای چون حمید سوریان برای کشتی فرنگی ایران افتخار آفرینی کند. باری بنا در جهانی جوانان، توانمندی خود را نشان داد و این سرآغازی بود بر راه پرافتخار این مربی.

صعود به رده سنی بزرگسالان

پس از آن رویداد و مقارن رقابت‌های جام جهانی تهران با تدبیر فدراسیون کشتی محمد بنا در کادر فنی تیم ملی بزرگسالان قرار گرفت تا به عنوان دست راست حسن بابک مدیر وقت تیم ملی در این رویداد مهم که به میزبانی تهران برگزار می‌شد کشتی فرنگی ایران خودی نشان دهد؛ همین گونه هم شد. تیم ایران که تا آن زمان جایگاهی در کشتی دنیا نداشت در عین ناباوری به رتبه سومی دست یافت. با وجود این که زوج بابک ـ بنا عملکرد درخشانی داشتند، اما بعد‌ها همین همکاری باعث شکل‌‌گیری اختلاف‌نظر ادامه‌دار این دو شد و دیدیم که تا همین هفته پیش که بابک عملا مدیریت تیم ملی بزرگسالان کشتی فرنگی را داشت، بنا حاضر به همکاری با این تیم نبود.

محمد بنا در حالی در کسوت سرمربیگری تیم ملی بزرگسالان، حمید سوریان قهرمان جوانان جهان را به رده بزرگسالان آورد و قلم قرمز بر نام حسن رنگرز با تجربه کشید که با این اقدام خود، حاشیه‌های زیادی را به جان خرید، اما تسلیم نشد. حاصل اعتماد او به سوریان طلای جهانی بزرگسالان برای سوریان بود. این کشتی‌گیر جوان در حالی که با هدایت بنا دو طلای جهان را کسب کرده بود، به امید شماره یک ورزش ایران برای کسب طلای المپیک 2008 پکن تبدیل شده بود که محمدرضا یزدانی خرم، رئیس وقت فدراسیون کشتی به دلیل برخی کج سلیقگی‌ها محمد بنا را از تیم ملی کنار گذاشت؛ عاملی که بسیاری بر این عقیده بودند باعث ناکامی سوریان در المپیک شد. هرچند بعد از المپیک فدراسیون کشتی به اشتباه خود پی برد و بنا را بازگرداند، اما کشتی فرنگی یک المپیک دیگر را بی مدال پشت‌سر گذاشت.

غیبت در سه جهانی

محمد بنا پس از المپیک 2012 لندن که گویی به آرزوی بزرگ خود دست یافته بود، پس از المپیک از سمت خود کناره‌گیری کرد و به خواسته دوستداران کشتی برای بازگشت به صحنه پاسخ منفی داد چرا که به قول خودش شرایط را مهیا نمی‌دید و آنچنان که باید، از شاگردانش تجلیل نشده بود. او جهانی 2013 را از دور نظاره‌گر بود؛ جایی که تیم ملی ایران هرچند ابتدا به دو طلا دست یافت، اما چندی بعد یکی از طلاها به اتهام دوپینگی بودن کشتی‌گیر کشورمان بازپس گرفته شد و تیم ایران در رده نازل هشتمی قرار گرفت. با قرار گرفتن رسول خادم در راس فدراسیون کشتی بنا بار دیگر به تیم ملی برگشت. این بار ساختاری جدید تعریف شده بود و فدراسیون جدید ایده‌های نو را دنبال می‌کرد. بار دیگر حسن بابک به عنوان مدیر تیم‌های ملی و بنا فقط سرمربی بزرگسالان. گرچه ابتدا همه چیز گل و بلبل بود، اما زخم اختلاف‌نظر کهنه این دو بالاخره سر باز کرد و بنا دو باره قهر کرد تا جهانی 2014 را نیز خانه‌نشین باشد. جهانی ای که تیم ملی ایران در غیاب او قهرمان جهان شد تا فاصله او با فدراسیون بیشتر شود. با این حال ناکامی در جهانی 2015 باردیگر نگاه‌ها را متوجه بنا کرد تا کسی که در المپیک قبلی سه طلا کسب کرده بود در فاصله کمتر از یک سال به المپیک ریو برای درخششی دوباره آستین‌ها را بالا بزند.

ایده‌ها و روحیات خاص

محمد بنا در همه سال‌هایی که به کشتی ایران بازگشته، پستی و بلندی‌هایی در همکاری با مدیران وقت فدراسیون کشتی داشته و این پستی و بلندی‌ها منجر به چندبار قهر و آشتی او شده است. خود او بارها و همچنین نزدیکانش عنوان کرده‌اند این قهر و آشتی‌ها نه به خاطر مقاصد شخصی که فقط در جهت حمایت از کشتی‌گیران بوده است. او پس از المپیک لندن در گفت‌وگو با جام‌جم در تشریح دلیل کناره‌گیری‌اش تصریح کرد: در همه این سال‌ها تنها انگیزه‌ای که می‌توانستم به بچه‌ها تزریق کنم، درخشش در المپیک بود و این که با این درخشش مسئولان به شما توجه بایسته و شایسته خواهند کرد‌ اما این درخشش رقم خورد و خبری نشد. دیگر رویم نمی‌شود به بچه‌ها نگاه کنم.زمانی آنها کشتی گیرانی گمنام در سطح دنیا بودند، اما امروز چندین و چند قهرمان جهان و المپیک داریم و جوانانی که سودای رسیدن به آنها را دارند... نمی‌شود بدون حمایت از این کشتی‌گیران کار کرد.

اشاره بنا به قهرمانانی چون حمید سوریان، امیرعلی اکبری، طالب نعمت‌پور‌ امید نوروزی، سعید عبدولی، حبیب اخلاقی، فرشاد علیزاده، قاسم رضایی و دیگر مدال‌آورانی بود که در طول هدایت محمد بنا به کشتی دنیا معرفی شدند.

تلخ‌ترین قهر و بازگشتی دیگر

بنا در روزهای ابتدایی این هفته پس از کش و قوس فراوان با رسول خادم رئیس فدراسیون کشتی به مذاکره نشست و پذیرفت به تیم ملی کشتی فرنگی برگردد در حالی که آخرین قهر او از تیم ملی تلخ‌ترین قهر هم بود و انتقادهایی را متوجه آقای خاص کشتی ایران کرد. او دو هفته مانده به جام جهانی تهران تیم ملی را رها کرد و دست فدراسیون کشتی را لای پوست گردو گذاشت، هرچند با تلاش فدراسیون کشتی تیم ملی در غیاب بنا دوباره شکل گرفته و کشتی‌گیرانی که هم که به تبع مربی خود قهر کرده بودند دوباره به اردو برگشتند و تیم ایران قهرمان جام جهانی 2014 شد. با این حال کار بنا غیرقابل دفاع بود. با وجود این به دنبال ناکامی در جهانی لاس وگاس درخواست از فدراسیون کشتی برای بازگرداندن بنا بالا گرفت و در حالی که خود خادم رئیس فدراسیون نیز به توانمندی‌های بنا ایمان داشت، در نهایت فصل جدید همکاری بین این دو شکل گرفت و حالا بنا ابتدا باید سه سهمیه باقیمانده المپیک در اوزان اول، دوم و سنگین وزن را کسب کند و سپس با همان مردانی که چهار سال پیش در اختیار داشت، برای دفاع از جایگاه سه طلایی کشتی فرنگی ایران در المپیک مبارزه کند.البته بنا به اذعان خود هنوز به یک آرزویش نرسیده است؛ قهرمانی با تیم ملی کشتی در رقابت‌های جهانی. باید دید او بعد از المپیک و برای جهانی 2017 همچنان در راس تیم ملی باقی خواهد ماند تا برای رسیدن به این آرزو تلاش کند!؟

هنرنمایی در لندن 2012

با بازگشت بنا درخشش کشتی فرنگی ادامه یافت. سه قهرمانی پیاپی در جام‌های جهانی، نایب‌قهرمانی و عنوان سومی در رقابت‌های جهانی، درخشش خیره‌کننده در بازی‌های آسیایی گوانگجو همه و همه در این سال‌ها و تحت فرماندهی بنا رقم خورد، گرچه منتقدانش بر این عقیده‌اند که بنا حاصل دسترنج مربیان سازنده و دیگران را به نام خود زد. با این حال حتی آنها نیز منکر توان مدیریتی بنا نیستند. در این سال‌ها او فقط کسب مدال طلا در المپیک را زمزمه می‌کرد و این‌که می‌خواهد حماسه تاریخی راه بیندازد که همین گونه هم شد. شاگردان او یعنی حمید سوریان، امید نوروزی و قاسم رضایی سه مدال طلای المپیک کسب کردند و به این ترتیب کشتی فرنگی ایران که سال‌ها در عطش یک برنز در المپیک بود، یکباره سه طلا کسب کرد. این نتیجه را همگان به حساب هدایت و مربیگری اصولی محمد بنا و همکارانش گذاشتند و این مربی شایسته به پاس این حماسه نشان درجه یک لیاقت از رئیس‌جمهور دریافت کرد.

مهیار آذر

جام جم