با وجود این که جمعبندی مذاکرات هستهای در وین نشان داد توانمندی دفاعی تهران، چگونه قدرتهای جهانی را وادار به تن دادن به دیپلماسی در قبال راهبرد مقاومت دیپلماتیک کشورمان میکند اما همچنان تندروهای غربی گهگاه سراغ ابزار پوسیده تهدید میروند و البته بخوبی میدانند این لفاظیها تا چه اندازه پوچ و ناکارآمد است.
توانمندی نظامی و اتهامات هستهای
تجاوز هشت ساله رژیم بعثی صدام به کشورمان و حمایت قدرتهای جهانی از این رژیم، کشورمان را به این نتیجه راهبردی رساند که میبایست در حوزه توانمندی دفاعی روی پای خود بایستد و وابسته به کشورهایی نباشد که کمکهای تسلیحاتی خود را منوط به امتیازگیری در عرصههای مختلف میکنند. همین راهبرد باعث شد همزمان با دفاع مقدس و در سالهای پس از آن، ایران به یکی از مهمترین کشورهای خودکفا در حوزه صنایع دفاعی تبدیل شود و بدون هرگونه وابستگی، از ثبات و امنیت خود دفاع کند.
امنیت همه نقاط ایران، آن هم در شرایطی که تروریستها با اسامی مختلف کل خاورمیانه را به آتش کشیدهاند، شاهد مهمی برای اثبات توانمندی کارآمد دفاعی ایران بوده و تحلیلگران بخوبی میدانند عامل اصلی این قدرت نظامی آن هم در شرایط تحریم، چیزی جز خودکفا شدن تهران در ارتقای توانمندی دفاعی نیست. تحتتاثیر همین پیشرفتهای دفاعی است که 14سال پس از پایان جنگ تحمیلی و در شرایطی که ایران، گامهای شتابان خود را برای توسعه علمی و اقتصادی برمیداشت قدرتهای جهانی با بهانهتراشی پیرامون پرونده هستهای کشورمان تلاش کردند ایرانی را که به قدرتی کمنظیر از حیث دفاعی رسیده بود، متهم به تلاش برای دستیابی به تسلیحات هستهای کنند. قدرتهای جهانی که نمیتوانستند ببینند ایران به الگویی از استقلالطلبی تبدیل شده و پیشرفتهای اقتصادی، سیاسی، نظامی و علمیاش میتواند این پیام را به سایر کشورها منتقل کند که میتوانند بدون وابستگی به سایر کشورها با اتکا به نیروی داخلی روی پای خود بایستند، با بزرگنمایی توان هستهای کشورمان و تفسیر نظامی از یک پروژه علمی و تحقیقاتی، کوشش کردند روند توسعه ایران را متوقف کنند و همه پیشرفتهای نظامی کشورمان را از پشت عینک ایرانهراسی به تماشا بنشینند. تلاشهایی که باعث بدبینی برخی همسایگان ایران و سوءاستفاده صهیونیستها از فضاسازی تبلیغاتی بهمنظور تحت فشار قرار دادن کشورمان شد.
توان دفاعی ایران، پشتوانه قدرت دیپلماتیک
با وجود تبلیغات لابیهای جنگطلب برای تقلیل توان و اقتدار ایران به قدرت نظامی، تهران چه در جریان مذاکرات هستهای، چه نفوذ معنوی در منطقه، چه قدرت الهامبخشی در جهان اسلام، چه پیگیری سیاست اقتصاد مقاومتی و چه توسعه علمی و تحقیقاتی نشان داد اولا مولفههای قدرت ایران فراتر از توانمندیهای دفاعی است و افزون بر این، قدرت نظامی تهران پشتوانهای برای دفاع از استقلال کشور در پیشرفت در سایر حوزههای سیاسی اقتصادی و فرهنگی محسوب میشود.
بنابراین در دکترین دفاعی ایران خودکفایی نظامی، نه ابزاری برای تهدید سایر کشورها ـ چنان که برخی دولتهای متجاوز منطقه یا بازیگران فرامنطقهای چنین میکنند ـ بلکه تضمینی برای حفظ استقلال همهجانبه است و بنابراین توسعه صنایع دفاعی کشور، علاوه بر قدرت نظامی، ضامن قدرت علمی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کشور نیز محسوب میشود.
بدیهی است اگر اقتدار نظامی ایران، مانند آنچه در رژیم گذشته شاهد آن بودیم، صرفا مبتنی بر واردات تسلیحات از کشورهای مختلف بود، فروشندگان سلاح اهمیتی برای این اقتدار دفاعی قائل نبودند چراکه در نهایت، دست خود را در هرگونه تقابل احتمالی برتر میدانستند و به پشتوانه این برتری، امتیازات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی طلب میکردند، اما بومی بودن اقتدار دفاعی ایران باعث شده قدرتهای جهانی با هراس از ابعاد احتمالی توانمندی دفاعی کشورمان، نه فقط گزینههای نظامی را عملا از روی میز بردارند، بلکه حاضر به اعطای امتیازاتی به ایران شوند.
بازدارندگی فعال؛ کلیدواژه دفاعی ایران
چه تجربه جنگ هشت ساله، چه تحریمهای 35ساله، چه نبردهای سایبری و چه جدال سیاسی ـ رسانهای، همه و همه نشان میدهد پاسخ تهران به هرگونه زیادهخواهی و تکبرورزی سیاسی در محیط بینالمللی، مبتنی بر راهبرد مقاومت است.
هرچند قدرت بازدارندگی برای همسایگان ایران و دیگر کشورها در جهان اطمینانبخش است، اما لرزه به اندام آنها میاندازد که در سر سودای حمله به ایران دارند |
به شهادت رسانههای غربی، دستکم در 200 سال گذشته، ایران به هیچ کشوری حمله نکرده و با این حال طی بیش از سه دهه اخیر در برابر هر حملهای مقاومت کرده است. براساس همین سابقه تاریخی، کشورمان در حوزه دفاعی نیز اکنون به دکترینی مبتنی بر بازدارندگی رسیده است؛ دکترینی که هرچند نگاهی به تهاجم نظامی به کشوری دیگر ندارد، اما فعالانه، مانع هرگونه تجاوز احتمالی به مرزهای کشورمان میشود. بنابراین هرچند قدرت بازدارندگی، برای همسایگان ایران و دیگر کشورها در جهان اطمینانبخش است، اما لرزه به اندام آنها میاندازد که در سر سودای حمله به ایران دارند. بنابراین راهبرد کلان مبتنی بر مقاومت، ایران را اکنون تبدیل به قطب بازدارندگی فعال کرده و چتر ثباتبخش این توانمندی اکنون بر سر همه کشورهای دوست در محور مقاومت گسترده است و ایران، دولتهای دیگر را نیز دعوت به قرار گرفتن زیر این چتر ثباتبخش میکند.
روند توقفناپذیر توسعه توان دفاعی ایران
به دلیل همین اهمیت بالای توسعه دفاعی کشورمان است که در سالهای اخیر، تقویت صنایع دفاعی ایران در اولویت قرار داشته و نه تهدید، نه تحریم و نه حملات سایبری و جاسوسی، هیچیک نتوانسته این روند را متوقف کند.
با وجود دلخوش کردن برخی دولتهای غربی به تغییر سیاستهای دفاعی ایران در دولتهای مختلف، همه دولتها در کشورمان باوجود تفاوت در برخی گرایشهای سیاسی، به موضوع صنایع دفاعی بها داده و برای ارتقای توان نظامی کشورمان کوشیدهاند.
آنچه حسن روحانی، رئیسجمهور کشورمان در گفتوگوی اخیر تلویزیونی خود درباره پیشرفت قدرت دفاعی کشور در دو سال اخیر بهاندازه 80درصد همه آنچه در 10 سال گذشته بهدست آمده، گفت نشان میدهد روند توسعه تسلیحاتی ایران بهگونهای توقفناپذیر پیش میرود و هیچیک از مذاکرات و تعاملات بینالمللی بر آن تاثیر نگذاشته و چنان که رئیس ستادکل نیروهای مسلح تاکید کرده، برنامههای نظامی ایران چه در حوزه موشکی و چه برنامههای دیگر بیهیچ مانعی به پیش میرود.
همین پیشرفت است که باعث شده قدرتهای جهانی در سیاستهای خود در قبال ایران تا اندازهای تجدیدنظر کنند و حالا باید منتظر ماند و دید ابعاد این تجدیدنظر چگونه گسترش خواهد یافت.
جنگنده مافوق صوت صاعقه
هواپیمای صاعقه، هواپیمای جنگنده شکاری از کلاس هواپیمای دو سکانه است. از جمله فناوریهای پیچیده و پیشرفته این جنگنده کاملا بومی، میتوان به ارتقا و بهینهسازی سیستم اویونیک و تسلیحاتی هواپیما در سطح SRII، بومیسازی اقلام وندور مکانیکی و هیدرولیکی اشاره کرد که با تلاش بیوقفه و مشترک متخصصان سازمان صنایع هوایی نیروهای مسلح به منصه ظهور رسیده است.
ماهوارهبرهای سفیر و سیمرغ
سفیر، ماهوارهبری است دو مرحلهای با سرعت 8110 متر بر ثانیه که توانست با موفقیت، ماهواره ملی امید را به وزن 20 کیلوگرم در مدار حضیض (250 کیلومتری زمین) قرار دهد. همچنین سیمرغ ماهوارهبری است که برای قراردادن یک ماهواره 150 ـ 100 کیلوگرمی در مدار 500 کیلومتری زمین به کار میرود.
شهاب ـ3 و فاتح ـ 110
شهاب ـ3 یک موشک زمین به زمین میان برد، با قابلیت جدایش بدنه و سرجنگی است که با سوخت مایع به پرواز درمیآید. همچنین موشک زمین به زمین هدایت شونده فاتح ـ 110 از جمله موشکهای کوتاهبرد است و از سوخت جامد بهره میبرد. موشک فاتح ـ110، دقت بالایی در هدفگیری و انهدام اهداف تعیین شده دارد.
سامانه مرصاد
سامانه مرصاد یک سامانه پدافندی میانبرد است که فناوری بسیار پیچیده و توانایی انهدام هواپیماهای مدرن را در ارتفاع پست و متوسط دارد.
همچنین رادار تاکتیکی بصیر که سیستمی قابل حمل برای مراقبت زمینی است، به منظور تشخیص پستی و بلندیها، هدفیابی، محلیابی، نوعیابی و ردیابی اهداف متحرک سطحی به کار میرود.
بمب هوشمند 2000 پوندی قاصد
بمب هدایت شونده 2000 پوندی قاصد، یک مهمات دورایستا و توانمند است. قدرت تخریب بسیار بالا، هدفگیری و هدایت نقطهای علیه اهدافی که در دید مستقیم خلبان قرار دارد، کنترل و هدایت خودکار بمب تا لحظه برخورد، عدم توانایی دشمن در ایجاد اختلال هدایت بمب (هدایت تصویری ـ پسیو) از جمله ویژگیهای مهم بمب هوشمند قاصد به شماره میرود. این بمب دارای قابلیتهای دیگری همچون شلیک از فاصله دور از دسترس پدافند دشمن و انهدام اهداف استراتژیک دشمن با حداقل درگیری است.
تانک ذوالفقار
تانک ذوالفقار نوع بهینهسازی شده تانک روسی تی ـ72 است که با تجهیز به سیستم مدرن کنترل آتش، ضمن افزایش قدرت و قابلیت آفندی و پدافندی تانک فوق، توان مانور عملیاتی آن افزایش یافته است. گفتنی است مهمات 125 میلیمتری تانک ذوالفقار در داخل کشور تولید میشود.
نفربر زرهی براق
این نفربر پشتیبانی زرهی یکی از انواع نفربرهای شنی، آبی و خاکی با حفاظ زرهی مناسب و تحرک بسیار خوب است که با برخورداری از سیستم طراحی شده برای آن میتواند از موانع و ناهمواریها با سرعت بالا عبور کند.
موشک سجیل
سجیل، نخستین موشک زمین به زمین برد بلند دو مرحلهای با سوخت جامد در کشور است. موشک سجیل با برد عملیاتی نزدیک به 2000 کیلومتر از دقت بسیار بالایی در اصابت به اهداف تعیین شده برخوردار است. بهرهمندی از TVC کنترل زمان بسیار کوتاه آمادهسازی و عملیاتی شدن سامانه پرتاب و انتقال سایت پرتاب پس از شلیک، قابلیتهای لانچر متحرک و حمل موشک آماده شلیک از دیگر ویژگیهای آن بهشمار میرود.
ناوچه موشکانداز ذوالفقار
ناوچه موشکانداز ذوالفقار که به پیشرفتهترین تجهیزات الکترونیک مخابراتی و اپتیکی مجهز است، دارای سرعت و قدرت مانور قابل توجهی است و طراحی آن براساس شرایط آب و هوایی و ویژگیهای منطقه خلیجفارس انجام شده است. همچنین «قایق پرنده» شناوری است که اغلب کارکردهای عملیاتی هواپیماهای آبنشین را بهطور ایمن و با کمترین هزینه انجام میدهد.
هواناو یونس6
هواناو شش نفره یونس 6 قابلیت بسیار بالایی در رزمایش و عملیات سریع دارد و قادر است مأموریتهای امداد و نجات گشتزنی و پشتیبانی را در دریا، رودخانه و مناطق باتلاقی و برفی انجام دهد. هواناو یونس، ظرفیت حمل 26 نفر سرنشین و دو تن بار را دارد. سرعت این هواناو 80کیلومتر در ساعت و برد عملیاتی آن 600 کیلومتر بدون نیاز به سوختگیری مجدد است.
زیردریاییهای السابحات، قائم و غدیر
زیردریایی السابحات میتواند براحتی تا نقاط نزدیک دشمن، عملیات مختلف از جمله گشت شناسایی، پیاده کردن تکاور، حمل و نصب مین و هدایت توپخانه را انجام دهد. شناور زیرسطحی قائم هم در کلاس نیمهسنگین از قابلیت حمل و پرتاب انواع اژدر، موشکهای زیر سطحی و جابهجایی نیروهای عملیات ویژه برخوردار است.
غدیر هم شناوری است زیرسطحی و سبک که به صورت کاملا بومی در داخل کشور ساخته شده است. این زیردریایی قابلیت ناوبری در آبهای کمعمق را دارد و به سیستم نوین پرتاب اژدر و شلیک موشک بهطور همزمان و با دقت بالا در هدفگیری مجهز است.
طراحی و ساخت پهپاد و بالگرد
ساخت بالگرد جنگنده توفان، بالگرد 212 بالگرد 214، بالگردهای شاهد 278 و 285 ازجمله تواناییهای نیروهای مسلح کشورمان است.
ایران همچنین قدرت ساخت قطعات اصلی و کلیدی برای تمام هواپیماهای نظامی و بالگردها را داشته که ازجمله آنها میتوان به ساخت ارابه فرود MAST بالگرد، ملخ کامپوزیت و تجهیزات خاص سامانههای ناوبری و انواع تسترهای مورد نیاز اشاره کرد.
ایران همچنین توان طراحی و ساخت انواع پهپادهای هدف، شناسایی و رزمی را دارد. ابابیل، صاعقه و کرار از جمله این پهپادها هستند.
انواع اسلحه ملی
اسلحه انفرادی دراگانوف با وزن کم و دقت زیاد برای عملیات کمین از راه دور مورد استفاده قرار میگیرد.
همچنین تندر 9میلیمتری سبک، نوعی مسلسل دستی است که میتواند 900 عدد تیر در هر دقیقه با حداقل برد 100 و حداکثر برد 1250 متر را شلیک کند. سرعت اولیه شلیک توسط این مسلسل 375 متر بر ثانیه است.
اسلحه ملی خیبر هم نخستین اسلحه انفرادی ملی بهشمار میآید که علاوهبر سه وضعیت شلیک ضامن، تکتیربار و رگبار، از سیستم جدید سه تیر برخوردار است.
راکت، نارنجک و خمپارهاندازها
راکتانداز106 و 107 میلیمتری سلاحی مدرن با سیستم کنترل آتش قوی است که قابلیت استفاده در شناورهای تندرو و خودروهای تاکتیکی برای انهدام انواع استحکامات و موانع دشمن در آب و خشکی را دارد. نارنجک انداز40 میلیمتری هم سلاحی سبک با قدرت مانور و اجرای آتش بالاست. قابلیت سلاح در وضعیت تکتیر و رگبار و هدفگیری دقیق توسط دوربین و شلیک 300 گلوله در دقیقه، از مزایای این نارنجکانداز بهشمار میرود. خمپارهانداز60 میلیمتری فاتح هم با حداقل برد 100 و حداکثر برد 1050 متر مورد استفاده نیروهای تکاور قرار میگیرد.
محمود هرندی
جامجم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد