مرگ با دستان زندگی بخش

شروع به هق هق می‌کند و تماس تلفنی قطع می‌شود. شماره مرد همدانی دوباره روی تلفنم می‌افتد این بار با صدایی که هیجان کمتری دارد؛ «دکتر گفت مرگ، دخترم را با خودش برده است. دختر دسته گلم را. دختر جوانم را. مادرش راهرو بیمارستان را می‌رفت و می‌آمد. من شوکه بودم. مگر می‌شود؟ آپاندیس را چه به مردن؟ دکتر حاضر به دیدن‌مان نبود. می‌گفتند دخترم مرگ مغزی شده.شما بودید باور می‌کردید؟» سومین مراسم سالگرد دخترش را گرفته و قرار است نامه اعتراض به حکم دادرسی پزشکی همدان را به تهران بیاورد. دادسرای جرایم پزشکی، جایی که در آن هم دردهای زیادی پیدا می‌کند. زنان و مردانی که رفته اند سرکوچه یک آمپول بزنند یا جراحی زیبایی کنند اما دیگر برنگشته‌اند.

خواهرم سر زا رفت

زن با صورت بی‌حال، روسری نارنجی و مانتو چروک سیاهی کنارم نشسته است. حال حرف زدن هم ندارد. بچه خواهرش خانه مانده و همه را عاصی کرده است. «نوزاد سه روزه شیر می‌خواهد. چهار ستون بدن مادرش سالم بود که رفت، جنازه‌اش را تحویلمان دادند. هی برو این طرف، برو آن‌طرف. آخر هم گفتند خواهرم خونریزی کرده و سر زا رفته است.»

مرد روبه‌رویی هم درد دلش باز می‌شود. «گفتم آقای دکتر غذا از گلویم پایین نمی‌رود. دکتر گفت بیا بیمارستان بستری‌ات کنیم. بیماران عفونی را هم کنارم می‌خواباندند. جرات نداشتم نفس بکشم از بس از هوای بیمارستان می‌ترسیدم. حالا همان درد قبل که خوب نشده هیچ، قفسه سینه‌ام را انگار گل گرفته‌اند.» دکمه‌های پیراهنش را تا نصفه باز می‌کند. پوستش آن‌قدر قرمز است که نگاه همه را به خودش جلب می‌کند. سال گذشته، 6838 پرونده قصور پزشکی در کمیسیون‌های پزشکی قانونی بررسی و به صدور رای منجر شد. افزایش 32 درصدی شکایت از پزشکان در سال 93 نسبت به سال 92 در حالی بود که جراحی زنان و زایمان با 1/46 درصد قصور پزشکی بوده که از تعداد 1075 مورد قصور پزشکی در بحث زنان و زایمان، 356 پرونده به محکومیت منجر شده است. جراحی ارتوپدی با 656 پرونده، پس از زنان و زایمان دومین حجم قصور پزشکی را داشته که از این تعداد، 456 پرونده تبرئه و بقیه محکوم شده‌اند. اینها آمار محمود حق‌وردی، معاون مرکز روابط عمومی‌ و اطلاع‌رسانی پزشکی قانونی است.

او همچنین خرداد امسال در گزارشی، جراحی عمومی‌ را رتبه سوم قصور پزشکی دانست .

این ترتیب از سال 90 نیز به همین شکل بوده است. بررسی آمار نشان می‌دهد پیش از سال 90 نام دندانپزشکان بیشتر از بقیه در دادسراها پیچیده می‌شده است. همچنین سال 89 برای اولین بار بود که جراحی های ارتوپدی در سه رتبه اول قصور پزشکان جای گرفت. در سال 93 از 644 پرونده مربوط به ارتوپدی، تعداد 370 پرونده تبرئه و بقیه محکوم شده‌اند. در این سال 59 درصد پزشکان تبرئه و 41 درصد نیز محکوم شدند.

براساس آمارهای سازمان پزشکی قانونی از سال 1385 تا سال 1389، 7/45 درصد پرونده‌ها به محکومیت پزشک منجر شده است. مسئولان این سازمان نیز تائید می‌کنند که شکایت از پزشکان در سال‌های گذشته روند صعودی داشته است.

شکایت از جرایم پزشکی گاه نه به‌دلیل آسیب خدمات درمانی به بیمار بلکه مربوط به احساس نامطلوب او از درمان بوده است اما مشخص نیست افزایش شکایت از پزشکان به معنای افزایش جرایم پزشکان یا افزایش آگاهی شهروندان نسبت به این اقدام حقوقی است.

بفرمایید بمیرید

کسی که برای شبیه شدن به سوپراستارها زیر تیغ می‌رود، اما به جایش راهی بهشت زهرا می‌شود مرگ عجیبی دارد. مرگی که با میل به زندگی بالا همراه بوده است. مثل دختر 20 ساله‌ای که ماه پیش برای جراحی بینی به اتاق عمل رفت و دیگر بیرون نیامد یا نوعروسی که شب حنابندان براثر سولاریوم دچار آسیب زیاد و در نتیجه مرگ شد. آمار مرگ و میر براثر عمل‌های جراحی زیبایی وقتی دلهره‌آور می‌شود که بدانیم ایران رتبه اول را در این جراحی‌ها دارد.

سولاریوم یا دروازه مرگ؟

افسرالملوک یاسان، رئیس اتحادیه آرایشگران زنانه تهران، از آخرین حادثه مرگبار سولاریوم در آرایشگاه خبر ندارد. او می‌گوید: تمام آرایشگاه‌هایی که سولاریوم دارند بی‌مجوز کار می‌کنند. یاسان می‌گوید: من چند سال است آرایشگاه را اداره می‌کنم. اما باورتان می‌شود تا به حال خودم سولاریوم ندیده‌ام. به گفته او، نهایت برخورد با آرایشگاه‌های مجوزدار که از سولاریوم استفاده می‌کنند این است که اتحادیه از آنها تعهد می‌گیرد تا دیگر از این دستگاه‌های پر خطر استفاده نکنند.

این دستگاه برنزه‌کردن پوست شامل تختی است که در دیواره‌های آن لامپ‌های اشعه فرابنفش‌ تعبیه شده و هنگامی‌که بدن درون این وسیله قرار می‌گیرد، در این دستگاه که حاوی لامپ‌های مشابهی است بسته می‌شود و بدن درون جعبه‌ای که حاوی نور فرابنفش‌ است، جای می‌گیرد. لامپ‌های قرار داده شده در این اتاقک‌ها فرآیند پیرشدگی را تسریع بخشیده و سبب بروز سرطان نیز می‌شود به‌طوری که سازمان بهداشت جهانی استفاده از این دستگاه را منع کرده است.

حسین باهر، جامعه‌شناس درباره رایج‌شدن جراحی های زیبایی می‌گوید: مردم از ریسک جراحی های پلاستیک مطلع نیستند. پزشکان متعهد باید آنها را مطلع کنند. برای نمونه در جراحی بینی، حتی اگر خوب عمل شود، ضایعه‌هایی مانند آب ریزش بینی، نخندیدن لب بالا و پیدا بودن سوراخ‌های بینی‌ سربالا باقی می‌گذارد.

این استاد دانشگاه درباره علت علاقه بیشتر زنان به این جراحی‌ها توضیح می‌دهد: علاقه خانم ها به این نوع جراحی‌هایی که دلیل پزشکی ندارد به توهم زیبایی آنها برمی‌گردد. او چشم و همچشمی ‌و پذیرفته شدن برای ازدواج را دلیل عمده خانم‌ها برای این نوع جراحی‌ها می‌داند. شاید این تحلیل کمی‌رک و زننده به نظر آید اما برخی دیگر از جامعه‌شناسان جنسیت اعتقاد دارند: «یکی از دلایل این‌که بعضی زنان به عمل جراحی و داروهای بی‌هوشی تن می‌دهند، این است که دسترسی‌ آنها به شکل‌های دیگر قدرت و توانمندسازی را ممکن می‌کند.» اولین گزارشی که در تاریخ مدرن جراحی زیبایی درباره‌ کشیدن پوست صورت نوشته شده مربوط به سال 1901 است؛ عمل جراحی برداشتن چربی سال 1974 ابداع شد و از دهه‌ 1980 رونقی روزافزون گرفت. سال 2007، 91 درصد از عمل‌های جراحی زیبایی در آمریکای شمالی روی زنان انجام شده است، در حالی که از هر 9 نفر جراح زیبایی، هشت نفر مرد بوده است. افزون بر این، زنان سفیدپوست بیشترین مشتریان این جراحی‌ها بوده‌اند: در سال 2007، 76 درصد از عمل‌های جراحی زیبایی در آمریکای شمالی روی بیماران «سفیدپوست» انجام شده است.

نگین باقری