ایران می تواند ابرقدرت اقتصادی شود

نویسنده کتاب «دیپلمات بیابان: عربستان سعودی از درون پس از 11 سپتامبر» که به تازگی منتشر شد، در این مقاله نوشت : شاید مردم ایران از حیث زمان دست یابی به منافع اقتصادی توقع هایی غیرواقعی داشته باشند اما وقتی که این توقعات برآورده شد، دیگر امری واقعی خواهد بود.

وی با بیان این که واکنش آنی من به توافق، واکنشی تردیدآمیز بود؛ افزود: این توافق بر بازرسی هایی متکی است که به نظر نمی رسد سرزده و از همه جا باشد، بلکه در مقاطع زمانی که تا حدودی توسط ایران تعیین می شود، انجام می شود.

جوردن افزود: به علاوه، ساز وکار اجرایی ما کُند است و کار را به تاخیر و ابهام می کشد و نیز سازوکار ما برای بازگشت به تحریم ها چندان موثر نیست.علامت های امیدوار کننده ای از سوی مذاکره کنندگان می رسد که این توافق می تواند در طول زمان به کاهش تنش ها با ایران منجر شود.

وی گفت: بیشتر تحلیلگران از ورود ایران به رقابت اقتصادی با عربستان سعودی و دیگر کشورها، پس از حذف تحریم ها، غفلت کرده اند. سعودی ها توافقی را ترجیح می دهند که خطر ایران برای منافع آنان را در خاورمیانه کاهش دهد.

جوردن با اشاره به این که عربستان بر اقتصاد تک بعدی متمرکز بر نفت متکی است، می نویسد: برنامه صدور نفت ایران، به دلیل تحریم ها، تا به حال محدود بوده است اما ایران دارای نیروی انسانی قابل توجه، جمعیتی تحصیل کرده، طبقه متوسطی واقعی و تلاش برای سر برآوردن از میان تحریم ها و یافتن جایگاه خود به منزله مهمترین رقیب در منطقه است.

این توافق به ایران فرصت می دهد تا در مقایسه با اقتصادهای کُندپا و سرمایه های انسانی در دیگر نقاط خاورمیانه، به ابرقدرتی اقتصادی تبدیل شود. شاید مردم ایران از حیث زمان دست یابی به منافع اقتصادی توقع هایی غیرواقعی داشته باشند اما وقتی که این توقعات برآورده شد، دیگر امری واقعی خواهد بود.

به نوشته رابرت جوردن، از نظرگاه آمریکا هم که بنگریم، شرکت هایی هستند که از معامله با ایران خرسند می شوند. تاثیر این توافق برای شرکت های نفتی در آینده، بسیار مثبت تر از معاملات فعلی با تولیدکنندگان گران فروش است زیرا به احتمال زیاد وقتی ایران بتواند منابع و محصولات نفتی بیشتری به بازار ارائه دهد، قیمت نفت کاهش می یابد.

وی گفت: گزینه های دیگر چندان جالب به نظر نمی رسند؛ یک گزینه آن است که کنار بکشیم و به تحریم ها ادامه دهیم و امیدوار باشیم که ایرانیان را با انعطاف بیشتری به میز مذاکره بازگردانیم؛ به نظر من چنین امری امکان ناپذیر است. نگه داشتن اروپا و روسیه و چین بر سر تحریم های موجود کاری بسیار دشوار است و اگر آمریکا کنار بکشد، نمی توان بقیه را متقاعد کرد که تحریم ها را به صورت یک جانبه لغو نکنند.

جوردن در پایان می نویسد: گزینه دیگر مداخله نظامی خواهد بود که میل چندانی به آن وجود ندارد.(ایرنا)