شعری که ظریف برای مذاکرات خواند

امروز قرار است نشست وزرای امور خارجه ایران و 1+5 در هتل کوبورگ وین برگزار شود. نشستی که 48ساعت پیش از پایان آخرین ضرب‌الاجل مذاکرات می‌تواند به آخرین توافق‌ها منتهی شود؛ هرچند برخی منابع غربی از تمدید مجدد مذاکرات پس از 16 تیر سخن گفته‌اند، اما معاون وزیر خارجه روسیه آن را تکذیب کرده است. یک مذاکره‌کننده ایرانی هم به شبکه تلویزیونی المیادین گفته «ما به هیچ سقف زمانی برای دستیابی به توافق خوب مقید نیستیم، به همین سبب با تمدید مذاکرات نیز مخالفتی نداریم.»

در جریان مذاکرات روز گذشته، وزیر خارجه کشورمان پیش از شروع نشست دوجانبه با همتای آمریکایی خود گفت: ما داریم بسختی کار می‌کنیم تا به جلو حرکت کنیم.

به گزارش خبرگزاری صداوسیما، محمدجواد ظریف افزود: پیشرفت‌هایی داشتیم ولی هنوز موضوعات مهمی باقی مانده است و فکر می‌کنم با یک اراده سیاسی این مسائل را حل خواهیم کرد.

وزیر خارجه آمریکا نیز با اشاره به این‌که تیم‌های مذاکره‌کننده بسیار سخت و فشرده برای پیشرفت مذاکرات کار می‌کنند، افزود: هر دوطرف بسیار سختکوش هستند. جان کری افزود: فکر می‌کنم عادلانه‌تر است اگر بگوییم که هر دو طرف بشدت مشغول کار و صادقانه به‌دنبال پیشرفت هستند و ما در حال پیشرفتیم. وی گفت: هنوز کارهای زیادی باید انجام دهیم و مسائل مهمی باقی مانده، اما همه طرف‌ها تلاش می‌کنند که با جدیت در محدودیت زمانی که با آن روبه‌رو هستیم به‌کار ادامه دهند.

بنابر هر دو طرف می‌خواهیم ببینیم که آیا می‌توانیم به نتیجه برسیم.

ظریف: تضمینی برای توافق وجود ندارد

در آخرین روزهای مذاکرات هسته‌ای، دو طرف از همه ظرفیت‌های خود برای اثرگذاری بر گفت‌وگوهای وین استفاده می‌کنند.

در همین راستا محمدجواد ظریف در پیامی تصویری که از طریق یوتیوب منتشر شد، تاکید کرد: طرف‌های مذاکراتی ما بالاخره درک کرده‌اند که فشار و تهدید نه تنها هیچگاه به راه‌حل‌های پایدار نمی‌انجامد، بلکه تنش‌ها را افزایش می‌دهد. او که شعری از فردوسی که می‌گوید «بکوشید نیکی به کار آورید/ چو دیدید سرما بهار آورید» را در پایان پیام خود قرائت کرد، در این پیام تاکید کرد: به‌رغم پیشرفت‌هایی که در دوسال گذشته طرفین به آن دست یافته‌اند، به دلیل ادامه دلبستگی آنها به تداوم فشار هیچ تضمینی برای توافق وجود ندارد و آنها باید بین توافق و فشار یکی را انتخاب کنند.

او هشدار داد که اگر طرف‌های غربی و آمریکایی فاقد شجاعت برای مصالحه، خودباوری برای انعطاف، پختگی برای اتخاذ تصمیمات منطقی، خردمندی برای کنار گذاشتن توهمات و جسارت برای عبور از عادت‌های کهنه باشند، هیچ توافقی در کار نخواهد بود. وی با یادآوری این‌که ایران همواره در خط مقدم مبارزه با افراط حاضر بوده است، عنوان کرد: امیدوارم همتایان من نیز توجه خود را به این موضوع متمرکز و منابع خود را برای مقابله با این تهدید حیاتی متمرکز کنند.

روزنامه گاردین روز شنبه در گزارشی با اشاره به پیام تصویری محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان نوشت: حصول توافق هسته‌ای سبب می‌شود که غرب و ایران بتوانند بر سر چالش مشترک افراط‌گرایی با یکدیگر همکاری کنند.

ارائه گزارش پی.ام.دی تا پایان سا ل میلادی

علاوه بر پیام ظریف که بازتاب رسانه‌ای گسترده‌ای داشت، اظهارات یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم روز گذشته خبرساز شد که گفت: «معتقدم که با همکاری ایران می‌توانیم تا پایان سال گزارشی درباره ارزیابی مسائل مربوط به پی.ام.دی. بدهیم.»

او در پاسخ به این پرسش که آیا ایران اجازه دسترسی به مکان‌هایی که قبلا مجاز نبودید دسترسی داشته باشید را داده است، گفت: همانطور که گفتم حرکتمان روبه‌جلو و همراه با پیشرفت بود ولی‌ نمی‌توانم وارد جزئیات شوم.

وانگ چون نماینده چین در مذاکرات هسته‌ای درباره اظهارات یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت که به نظر می‌رسد سفر آمانو به تهران مثبت بوده است.

آمانو همچنین دیشب با محمدجواد ظریف گفت‌وگو کرد. همزمان یک دیپلمات غربی گفته «ما به پایان نزدیک می‌شویم» و ویلیام برنز معاون سابق وزیر امورخارجه آمریکا تاکید کرده است: «به احتمال زیاد توافق هسته‌ای حاصل می‌شود.»

شاید همین خبرهای مثبت از مذاکرات هسته‌ای باعث شده تا تندروها بیش از هر زمان دیگری در وین احساس انفعال کنند. چنین است که لیبرمن، وزیر خارجه سابق رژیم صهیونیستی با بیان این‌که تا پایان سال ۲۰۱۵ کابینه نتانیاهو سقوط می‌کند، با اشاره به مذاکرات هسته‌ای ایران گفته است: «هیچ‌کس در وین ما را جدی نمی‌گیرد». در واکنش به این گلایه‌ها، زبیگنیو برژینسکی مشاور امنیت ملی اسبق دولت آمریکا با اشاره به مذاکرات هسته‌ای وین بین ایران و گروه 1+5 در صفحه توئیتر خود نوشت که «توافق با ایران بهتر از عدم توافق است».

او یادآور شد: «در حالی که خاورمیانه به‌طرز فزاینده‌ای در آشوب است، عاقلانه‌تر و هوشمندانه‌تر آن است که به ثبات آن بیفزاییم و نه این‌که ثبات آن را بیشتر کاهش دهیم». با این وجود وزیر خارجه اسبق آمریکا گفته در صورت موفقیت مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 مشکلات اساسی کشورش با این کشور همچنان باقی خواهد ماند. هیلاری کلینتون ابراز امیدواری کرده است که مذاکرات هسته‌ای ۱۸ ماهه ایران و گروه 1+5 به توافق هسته‌ای منجر شود.

نظرسنجی مشترک دانشگاه مریلند و دانشگاه تهران

اظهارنظرها درباره فرجام گفت‌وگوهای هسته‌ای در شرایطی است که در نظرسنجی مشترک دانشگاه مریلند و دانشگاه تهران مشخص شده که ۹۴ درصد پاسخگویان اعلام کرده‌اند برنامه هسته‌ای برای ایران اهمیت زیادی دارد. نتایج نظرسنجی حکایت از این دارد که 72درصد از پاسخگویان معتقدند ایران از توسعه برنامه هسته‌ای، اهداف صلح‌آمیز همچون تامین نیازهای پزشکی و درمانی دارد.

دوربرگردان هسته‌ای، بهترین ضمانت اجرای توافق احتمالی

بیانیه سعدآباد، توافق‌نامه بروکسل، توافق‌نامه پاریس و یا توافق ژنو، اینها همه ازجمله توافقاتی است که میان ایران و طرف‌های عمدتا غربی مذاکرات هسته‌ای به امضا رسیده، اما به‌دلیل بدعهدی طرف غربی یا با شکست روبه‌رو شده و یا نتوانسته به‌طور کامل به نتیجه برسد. با توجه به این پیشینه منفی دولت‌های اروپایی و آمریکا در اجرای توافق با کشورمان، تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای تا آخرین ساعات مذاکرات تلاش می‌کنند تا به ضمانت‌هایی عینی و تعیین‌کننده در ارتباط با اجرای توافق احتمالی در وین برسند.

حسین نقوی‌حسینی و محمدحسن آصفری اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌وگو با جام‌جم، از راهکارهای ضروری برای جلوگیری از بدعهدی طرف آمریکایی در جریان اجرای توافق احتمالی سخن گفته‌اند.

نقوی‌حسینی در این گفت‌وگو با اشاره به عهدشکنی دولت آمریکا و غیرقابل اعتماد بودن این کشور و متحدانش به نقض توافق ژنو اشاره کرد و به تیم مذاکره‌کننده کشورمان توصیه کرد؛ از روش‌هایی استفاده کنند که در متن توافق نهایی، مراجع بین‌المللی به شکلی، مانع از عهدشکنی احتمالی 1+5 شوند. وی با بیان این‌که توافق نهایی بدون ضمانت قابل اجرا نیست، خاطرنشان کرد: صدور قطعنامه شورای امنیت و تصمیمات آمریکا و اروپا در چارچوب اجرای توافق، نباید منوط به اما و اگرها شود و در قطعنامه شورای امنیت باید از واژه‌ها و عباراتی استفاده شود که بتواند نقشه‌راه اجرای توافق را بخوبی ترسیم کند. او با بیان این‌که شورای امنیت سابقه مثبتی در دفاع از حقوق کشورهای مستقل ندارد، با این حال خاطرنشان کرد که اطمینان به شورای امنیت بهتر از اعتماد به دولت آمریکاست و این شورا باید به‌گونه‌ای رفتار کند که اعتماد ایران برای اجرای تعهدات 1+5 جلب شود.

محمدحسن آصفری، دیگر عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم در گفت‌وگو با جام‌جم، با اشاره به سابقه دورویی غرب در قبال پرونده هسته‌ای کشورمان در سال‌های گذشته، بر ضرورت وجود ضمانت‌هایی جهت اجرای تعهدات طرف مقابل تاکید کرد و گفت که باید ضمانت‌هایی وجود داشته باشد که بتوان با کمک آن، 1+5 را در صورت عدم اجرای تعهدات بازخواست کرد. به گفته او، تضمین‌هایی که در توافق جامع پیش‌بینی می‌شود، نباید تفسیرپذیر بوده و باید ضمن استفاده از جملات و عبارت‌های صریح و شفاف، شرایطی را موجب شود که در صورت نقض توافق از سوی طرف مقابل، ایران بتواند در بازه زمانی کوتاهی به شرایط اولیه در برنامه هسته‌ای خود بازگردد.

آصفری با یادآوری حق وتوی پنج کشور از شش کشور طرف مذاکره با ایران در شورای امنیت، این‌که این شورا ضامن حقوق هسته‌ای تهران باشد را دور از ذهن خواند و همچنین با یادآوری سوابق آژانس در قبال پرونده هسته‌ای کشورمان، این نهاد را نیز دنباله‌رو سیاست‌های غرب قلمداد کرد و نتیجه گرفت که به‌دلیل معیوب بودن ساختار نهادهای بین‌المللی، ایران باید امکان بازگشت برنامه هسته‌ای به شرایط پیش از توافق را به‌عنوان شرط ضمانت مورد توجه قرار دهد.