امر به معروف اینستاگرامی

ستاد مبارزه با شایعات

پیامدهای کشف پیکر 175 غواص عملیات کربلای چهار هنوز در فضای مجازی ادامه دارد؛ در جدیدترین این موارد، هفته گذشته در پی نمایش پیکر یکی از شهدای مورد نظر در معراج شهدای تهران، شایعه‌ای در شبکه‌های مجازی شکل گرفت و در مقیاس گسترده منتشر شد که اینجا به بررسی‌اش می‌پردازیم؛ قصه این بود که در پی انتشار گسترده عکس پیکر شهید به نمایش گذاشته شده، عده‌ای ادعا کردند که پیکر موردنظر، متعلق به شهید مسعود شادکام است و عکس این شهید در لباس غواصی را در کنار عکس موردنظر، مونتاژ و در شبکه‌های مجازی منتشر کردند.
این در حالی است که بنا به اظهارنظر مسئولان ازجمله سرهنگ ابراهیم رنگین، مسئول ستاد معراج شهدای تهران، در حال حاضر نمونه برداری از پیکرهای تفحص شده در حال انجام است و این کار احتمالا تا پایان ماه‌مبارک رمضان طول می‌کشد. به طریق اولی شناسایی این شهدا تاکنون ممکن نبوده و مشخص است ادعای موردنظر صرفا یک شایعه است. اما ماجرا چیست؟ ریشه شایعه در این بود که سمیه شادکام، برادرزاده شهید شادکام از شهدای غواص عملیات کربلای چهار، در پی کشف پیکر 175 غواص شهید، دلنوشته‌ای را همراه عکس شهید موردنظر در فیسبوک منتشر کرده و همزمانی انتشار این عکس و عکس پیکر شهید به نمایش گذاشته شده در معراج شهدا در فضای مجازی، سبب شکل‌گیری این شایعه در شبکه های اجتماعی شده است.

چشم؛ بیشتر دقت می‌کنم

امر به معروف با چاشنی اقناع و مهربانی. ماجرای یک کامنت اینستاگرامی یکی از بازیگران معروف حالا به خیلی از سایت‌های خبری هم راه پیدا کرده است. قصه این است که یک کاربر شبکه اینستاگرام ذیل عکسی از بهنوش بختیاری کامنتی گذاشته و با زبانی مهربان و کاملا استدلالی از پوشش او انتقاد کرده است.

بختیاری هم که تحت تاثیر زبان پرمهر و منطق کاربر موردنظر قرار گرفته، انتقاد را پذیرفته و ذیل همان عکس، در متنی طولانی، از او تمجید کرده و نوشته است که به خاطر لحن مودبانه و نرم و مهربانانه کاربر منتقد سعی خواهد کرد از این به بعد در پوشش خود دقت بیشتری کند. این ماجرا به همراه عکس‌هایی از صفحه اینستاگرام بختیاری، طی چند روز گذشته، بارها در فضای مجازی منتشر شده است.

مسئول باجنبه هفته

هفته گذشته یک عکس هم از وزیر بهداشت در فضای مجازی منتشر شد که نشان می‌داد، او مهربانانه پاسخ یک دختر کوچک را پذیرفته و سوژه عکس او شده است. علاوه بر این عکس دیگری هم از قاضی‌زاده هاشمی در شبکه‌های مجازی منتشر شده بود که نامبرده را در حال ویزیت سرپایی یک بیمار در حین یک برنامه رسمی نشان می‌داد. دکتر حسن قاضی‌زاده هاشمی، از محبوب‌ترین وزرای کابینه روحانی است و معمولا اقداماتش در فضای مجازی مورد استقبال کاربران قرار می‌گیرد.

حمله فتوشاپی به ظریف

هفته گذشته شاهد یک حمله فتوشاپی به وزیر امور خارجه هم بودیم. ماجرا از این قرار بود که عده ای با انتشار عکسی از جوانی‌های ظریف ادعا کردند نامبرده حین سال‌های دفاع مقدس در آمریکا لباس عافیت به تن داشته و دور از جنگ مشغول تحصیل بوده است. عکس مورد نظر ظریف را با لباسی اسپرت و غیررسمی در یک کلاس درس نشان می‌داد. این در حالی بود که خیلی زود مشخص شد، عکس مورد نظر یک عکس از یک کلاس درس در خارج از کشور است و سر ظریف به وسیله فتوشاپ جایگزین شاگرد ردیف اول در کلاس مورد نظر شده است.

زبل خان اینجا، زبل خان اونجا، زبل خان همه جا...

رصدخانه این هفته در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی خلاصه نشده و رصدگرهای ما با توجه به تعریف و ماموریت این صفحه، یک نگاه خریدارانه به گیشه مطبوعات چاپی هم انداخته‌اند. در میان تیترهای روتین و عملکرد مناسب و شایسته تقدیر بیشتر همکاران رسانه‌ای، هفته گذشته دو مساله جالب توجه وجود داشت که بد نیست شما هم در جریانش قرار بگیرید. اولی مربوط به اتفاق عجیبی است که اگرچه بندرت اما گاهی در روزنامه‌ها رخ می‌دهد؛ ماجرا از این قرار بود که پس از اعتراض یک تحلیلگر سیاسی به درج مصاحبه‌ای خیالی از خودش در یکی از روزنامه‌ها، معلوم شده که خبرنگار روزنامه مورد نظر به جای آقای تحلیلگر با یک معاون وزیر تماس گرفته و فرد نامبرده هم لطف کرده و همه سوالات مصاحبه‌گر را به جای تحلیلگر مورد نظر پاسخ داده است. به قول معروف «دمش گرم واقعا».

مساله دوم هم به انعکاس نتیجه انتخابات ترکیه در روزنامه‌ها باز می‌گردد. بد نیست بدانید به دنبال اعلام نتایج انتخابات پارلمان ترکیه در هفته گذشته، یکی دو روزی کار و بار کارشناس‌هایی که تحولات این کشور را دنبال می‌کنند، حسابی سکه شد؛ چنان که در یکی از روزهای هفته گذشته که دقیقا روز بعد از اعلام نتایج بود، یک تحلیلگر مسائل ترکیه، به طور همزمان برای پنج روزنامه یادداشت نوشت! «جل‌الخالق».

مجادله در اینستاگرام

ماجرای پوشش بحث‌برانگیز یکی از اعضای هیئت پارلمانی اتحادیه اروپا در ملاقات با رئیس مجلس کشورمان نیز هفته گذشته یکی از موضوعات داغ شبکه‌های اجتماعی بود. علاوه بر انتشار گسترده عکس‌های ملاقات موردنظر در شبکه‌ها که نشان می‌داد خانم عضو هیات موردنظر، لباس نامتعارفی پوشیده، مهدی کوچک‌زاده و علی مطهری نیز در پی این ماجرا وارد مجادله مجازی در شبکه اینستاگرام شدند.

کوچک‌زاده با انتشار عکسی از پوشش ماریچه‌اسخاکه، شدیدا انتقاد کرد و گفت با چنین لباسی که بیشتر به لباس شب و مهمانی می‌ماند تا پوشش یک ملاقات رسمی سیاسی، ملاقات با چنین فردی چه توجیهی دارد؟ او در آخر با طرح سوالاتی، علی مطهری را به پاسخ به این سوالات فراخواند. مطهری هم در اینستاگرام خود این دعوت را لبیک گفت و ضمن ادای توضیحاتی درخصوص پوشش فرد نامبرده و توبیخ شدن مسئول تشریفات ملاقات مورد نظر از سوی رئیس مجلس با لحنی طنز آمیز به کوچک زاده گفت که اگر انتظار دارد که خواهرش ـ خواهر مطهری و همسر لاریجانی ـ در پی این ملاقات با کفگیر و لنگه کفش به استقبال لاریجانی برود، این اتفاق نخواهد افتاد. حاشیه‌ها به این هم محدود نشد و علاوه بر کوچک زاده که پاسخ مجددی را خطاب به مطهری نوشت و ریشه کینه‌های او نسبت به خودش را به اتفاقات چهل و چند سال پیش در مدرسه علوی نسبت داد، خود نماینده زن پارلمان اروپایی نیز در توئیترش به انتقادات کوچک‌زاده واکنش نشان داد. علاوه بر پوشش اسخاکه، پوشش یکی از مردان عضو هیأت پارلمانی اروپا که حین ملاقات رسمی یک کوله پشتی روی دوش خود داشت نیز از دیگر مواردی بود که منجر به طرح انتقاداتی شد. با تمام این اوصاف، انتقاد به عملکرد مسئولان تشریفات ملاقات رئیس مجلس و هیأت نامبرده وقتی جدی‌تر شد که افراد موردنظر در ملاقات با وزیر امورخارجه با پوششی مناسب‌تر و رسمی‌تر حضور پیدا کردند.

عرفان پارسایی‌فر / چمدان (ضمیمه آخر هفته روزنامه جام​جم)