سینماگران دکتر شدند

به گزارش جام‌جم، بجز افراد مشهور و غیرمشهوری که در تاریخ نظام دانشگاهی این کشور و دیگر نقاط جهان و پس از سال‌ها درس خواندن، به نشان دکترای سینما مفتخر شدند، چهره‌هایی که بتازگی و با امضای علی جنتی به این مقام ارزشمند علمی و فرهنگی و هنری نائل آمدند، این عنوان را نه به دلیل تحصیل در این مقطع، بلکه به خاطر سال ها حضور و تلاش هنرمندانه به دست آوردند. درواقع آنها شاید در رشته تحصیلی سینما درس نخوانده باشند، اما بیشتر آنها خاک سینما را به صورت تجربی خورده اند و برای ارتقای کیفی آن زحمت کشیده و افتخار آفریده‌اند.

رضا کیانیان، هدیه تهرانی، کیانوش عیاری، کیومرث پوراحمد، جهانبخش سلطانی، جلال مقامی، مسعود جعفری جوزانی، احمدرضا درویش، منوچهر اسماعیلی، علی معلم، غلامحسین لطفی، خسرو سینایی، علیرضا زرین دست، عبدالله اسکندری، پرویز بهرام، محمدرضا اصلانی منوچهر محمدی و زنده‌یاد احمد رسول‌زاده، 18 هنرمندی هستند که موفق به دریافت نشان دکترای سینما شدند.

هرکدام از دکترهای سینما پس از دریافت این نشان برای دقایقی به صحبت و درددل پرداختند. سخنان کوتاه هدیه تهرانی که به فاصله زیاد خودش با بزرگان سینما اذعان کرد و انتقاد بی پرده کیومرث پوراحمد از حوزه هنری بابت این‌که سالهاست حقش از پخش فیلم «خواهران غریب» را به او نمی‌دهند، برخی از لحظه‌های قابل ذکر این بخش بود. همچنین نشان دکترای احمد رسول‌زاده، گوینده فقید هم به دخترش اهدا شد. ضمن این‌که باید به غیبت جهانبخش سلطانی، بازیگر اصفهانی تلویزیون و سینما و سریال معروف «سرنخ» هم در این مراسم اشاره کرد؛ جالبی ماجرا اینجاست که معمولا سلطانی را در همه مراسم‌ها و اکران‌های ویژه و جشنواره‌ها می‌بینیم، اما او در جایی که باید حضور می‌داشت، غایب بود!

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پس از اعطای نشان دکترا به این چهره‌ها ضمن ابراز خوشحالی و بیان این نکته که امضای او پای این نشان‌هاست، گفت: من دوستدار هنرمندان و سینماگران هستم و دکتر حجت‌الله ایوبی هم عاشق همه سینماگران است. به نظرم گام‌های خوبی در عرصه سینما برداشته شده است و افتخار می‌کنم در خدمت شما سینماگران هستیم.

علی جنتی در عین حال نسبت به تاخیر نشان دکترا به سینماگران واکنش نشان داد و افزود: آنچه برایم مبهم و مایه تاسف است‌، ارائه دیرهنگام این گواهینامه‌‌ها‌ست، چون شخصیت‌هایی که امشب این گواهینامه را دریافت می‌کنند، ستارگان درخشان سینما و تئاتر و هنرمندان پیشکسوت و پیشتاز کشور هستند، اما مایه تعجب و تاسف من است که چرا تا به حال این گواهینامه به آنان اهدا نشده؟! ولی به هرحال خوشحالم این رویه آغاز شده است.

حجت الله ایوبی رئیس سازمان سینمایی هم دراین مراسم بیان کرد: قرار نیست ما خود را به مدیریت سینما تحمیل کنیم و باید قدر صمیمیت فضای حاکم بر سینما را بدانیم.

او خطاب به برخی منتقدان نیز گفت: از کسانی که اتفاقات خوبی مانند رونق گیشه سینما را نمی‌بینند، خواهش می‌کنم این واقعیت‌ها را ببینند. چرا نباید از رونق سینما خوشحال باشیم‌؟ علیرضا رضاداد، دبیر سابق جشنواره فیلم فجر و مصطفی ابطحی قائم مقام حقوقی سازمان سینمایی هم از جمله افرادی بودند که برای دقایقی درخصوص مباحثی همچون جشنواره فیلم فجر و مبارزه با قاچاق فیلم صحبت کردند.

معیار چیست؟

خیلی از شما حتما با همایش‌های معروف و ارزشمند «چهره‌های ماندگار» آشنایی دارید که با همت و مشارکت فرهنگستان زبان و ادب فارسی، فرهنگستان علوم، فرهنگستان علوم پزشکی، فرهنگستان هنر، دانشگاه‌های معتبر تهران و سازمان صدا و سیما در سال 1380 آغاز به کار کرد و در سال‌های فعالیتش از حدود 250 چهره برجسته عرصه‌های مختلف علم و فرهنگ و هنر تجلیل کرده است.

حتی چنین رویداد فی نفسه ارزشمندی هم خالی از ایراد نبوده و اعطای این نشان به برخی چهره‌ها همواره محل نقد و مناقشه بوده است و منتقدان بعضی از صاحبان این عنوان را شایسته دریافت آن نمی‌دانند. قصد بی حرمتی به فعالان عرصه‌های مختلف علمی و فرهنگی و هنری نیست و هرکس قدمی در این راه‌ها برمی دارد، بدون چون و چرا ارزش سپاسگزاری، توجه و قدردانی را دارد، اما پرواضح است وقتی بحث رقابت یا عنوان پرطمطراق چهره ماندگار به میان می‌آید، باید تفاوتی اساسی میان افراد قائل شد و به معنای واقعی کلمه، برترین‌ها را بر صدر نشاند. این وضعیت باید مترتب بر ملاک و معیاری علمی و کاملا کارشناسی شده باشد تا میزان تلاش و فعالیت‌ها و پژوهش‌های هنرمندان و اهالی علم و فرهنگ در ترازوهای درست و دقیقی سنجیده شود. این امر باعث می‌شود همه فعالان این عرصه‌های ارزشمند، نه صرفا برای رسیدن به عنوان چهره ماندگار، بلکه همواره برای دستیابی به بالاترین قله‌های علم و فرهنگ و هنر تلاش کنند و از حرکت و افتخارآفرینی و خدمت به کشور بازنایستند.

حالا اعطای نشان دکترا (گواهینامه درجه یک هنری) به 18 هنرمند سینما که شامگاه دوشنبه در هتل پارسیان آزادی و در حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رئیس سازمان سینمایی و دبیر سی و سومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر اتفاق افتاد، هم اگرچه در بدو امر و نگاه اول، حرکتی زیبا و ارزشمند به نظر می‌رسد که اینطور هم است، اما بحث ملاک و معیار وزارت ارشاد و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری را درخصوص انتخاب این افراد به میان می‌کشد. این‌که این چهره‌ها براساس چه مواردی شایسته دریافت این عنوان ارزشمند دانسته شده اند و آیا چهره‌های مستحق تری نبودند که برای دریافت نشان دکترای سینما اولویت داشته باشند؟ نکته دیگر این‌که با مروری فهرست وار به نام این افراد، تفاوت‌های بارز و محسوسی درخصوص کارنامه آنها وجود دارد و تلاش‌ها و آثار برخی از این جمع، باتوجه به زحمتی که حتما در همه سال‌های حضور و فعالیتشان کشیده‌اند، با بعضی دیگر از چهره‌ها هم‌وزن و هم‌سنگ نیست.

علی رستگار / گروه فرهنگ و هنر