اینجا رویای کودکان در سایه چادرها و کانکس ها رنگ می‌گیرد

استان کرمان ۹.۲ درصد جمعیت عشایری کشور را در خود جای داده و پنج درصد جمعیت این استان را نیز عشایر تشکیل می دهند. عشایر در رشد اقتصادی منطقه تاثیر بسزایی داشته و حضور آنها در استان سبب توسعه و پیشرفت می شود. اما در این میان خدماتی که به این قشر ارائه می شود را نیز نباید از نظر دور نگاه داشت.

یکی از مهم ترین خدماتی که همواره مورد توجه قرار دارد بحث تعلیم و تربیت است. در حال حاضر ۱۱ هزار دانش آموز عشایری استان کرمان در ۵۵۰ واحد آموزشی مشغول کسب علم و دانش هستند. این در حالی است که برخی از این مدارس به صورت چادر و برخی به صورت کانکس و فضای آموزشی هستند.

کمبود کلاس های درس و فضاهای آموزشی یکی از مهم ترین مشکلات بر سر راه تعلیم و تربیت دانش آموزان عشایری است. این دانش آموزان در فضایی کاملا متفاوت با فضاهای آموزشی شهری درس خوانده و در موارد متعددی دیده شده که با وجود امکانات اندک افتخارآفرینی های بزرگی داشته اند و از دل همین افراد چهره های شاخص و سرشناس سر برآورده اند.

مخالفت والدین برای ادامه تحصیل نیز یکی از مشکلات فرا روی دانش آموزان عشایری به شمار می رود. این دغدغه برای دانش آموزان دختر عشایر جدی تر است چرا که خانواده ها به دلیل حساسیت هایی که دارند حاضر به فرستادن فرزند خود به سایر شهرها برای ادامه تحصیل نیستند. بنابراین کوچکترین مانع بر سر راه تحصیل افراد سبب می شود که خانواده ها از فرستادن فرزندان خود به مدارس ممانعت کنند که البته راه اندازی مراکز شبانه روزی می تواند در رفع این مشکل تاثیرگذار باشد. به گفته رئیس اداره آموزش و پرورش عشایری استان کرمان ۲۹ مدرسه شبانه روزی عشایری در کرمان راه اندازی شده است.

معلمان مدارس عشایری نیز در کنار سختی کاری که دارند از مزایای چندانی برخوردار نیستند. معلمانی که بعضا مجبور به تدریس چندین پایه بوده و یک تنه کار چندین معلم را به دوش می کشند. افرادی فداکار که با طی مسافت های طولانی و صعب العبور با گذشت و فداکاری رنج دوری از خانواده را به جان خریده و با حضور در جمع دانش آموزان عشایری برای خدمت رسانی به این قشر؛ حضور پیدا می کنند.

این مشکلات در کنار عدم وجود انگیزه کافی، مشکلات رفاهی و معیشتی معلمان سبب شده که افراد کمتری رغبت به حضور در مدارس عشایری داشته باشند و مدارس عشایری با مشکل کمبود نیروی انسانی مواجه شوند.

در حالی مسئولان از پیر شدن جمعیت عشایری و مهاجرت جوانان عشایری به شهرها خبر می دهند که توجه ویژه به این جمعیت و ایجاد زیرساخت های لازم در کنار ارائه خدمات مناسب می تواند باعث ماندگاری افراد در ایلات عشایری شده و از مهاجرت آنها به شهرها جلوگیری کند.

رتبه دوم جمعیت عشایری کشور

مدیرکل امور عشایر استان کرمان در گفتگو با مهر با اشاره به حضور ۹.۲ درصد عشایر کشور در کرمان، اظهار داشت: کرمان رتبه دوم جمعیت عشایری بعد از فارس را به خود اختصاص داده است.

علیرضا شاکری گفت: ۲۲ هزار و ۵۴۶ خانوار عشایری در استان کرمان حضور دارند که از این تعداد ۱۱ هزار و ۳۵۲ خانوار کوچنده هستند.

وی ادامه داد: جمعیت عشایر این استان ۱۲۰ هزار نفر بوده که پنج درصد جمعیت کرمان را تشکیل می دهند.

فعالیت ۵۵۰ مدرسه عشایری در کرمان

رئیس اداره آموزش و پرورش عشایری استان کرمان نیز در گفتگو با مهر به تشریح وظایف آموزش و پرورش عشایری پرداخت و اظهار داشت: دانش آموزان دوره ابتدایی عشایری کرمان در گستره پهناور جغرافیایی مناطق ییلاقی و قشلاقی این استان در کنار زندگی ایلی و طایفه ای خویش مشغول تحصیل هستند.

محمود سلیمانی با اشاره به اینکه اکثر این دانش آموزان در دوره متوسطه، در مدارس شبانه روزی مشغول به تحصیل می شوند، افزود: اداره آموزش پرورش عشایری استان کرمان از سال ۱۳۷۰ به صورت مستقل با تحت پوشش قرار دادن هشت حوزه نمایندگی در شهرستان های سیرجان، بافت رابر، عنبرآباد، کهنوج، جیرفت، نرماشیر و اسفندقه و با تحت پوشش قرار دادن ۱۴ شهرستان که دارای عشایر کوچنده هستند؛ امر تعلیم و تربیت فرزندان ذخایر انقلاب را عهده دار است.

وی با اشاره به وجود ۲۷ ایل و ۴۱ طایفه عشایری در استان کرمان تصریح کرد: تعداد مدارس عشایری ۵۵۰ واحد است که از این تعداد ۵۱۶ مدرسه ابتدایی است. از این تعداد مدارس ابتدایی ۵۰۶ مدرسه چند پایه و معمولا شش پایه بوده و با یک معلم اداره می شوند.

سلیمانی با بیان این مطلب که بیشترین مدارس ابتدایی نسبت به سایر ادارت آموزش و پرورش به اداره آموزش و پرورش عشایری اختصاص دارد، گفت: مدارس متوسطه اول و متوسطه دوم ۳۴ آموزشگاه بوده که ۲۹ وحد از آنها به صورت شبانه روزی اداره می شود.

رئیس اداره آموزش و پرورش عشایری استان کرمان ادامه داد: مدارس شبانه روزی معمولا در مرکز شهرها و شهرستان ها مستقر بوده و دانش آموزان از مناطق مختلفی که دارای عشایر کوچنده هستند در این محیط ها به امر تحصیل علم می پردازند.

۳۶۰۰ دانش آموز در مدارس شبانه روزی کرمان حضور دارند

سلیمانی رتبه نخست مدارس شبانه روزی عشایری در سطح کشور را مربوط به کرمان دانست و افزود: در مجموع سه هزار و ۶۰۰ دانش آموز در مدارس شبانه روزی حضور دارند.

این مسئول در خصوص بحث نظارت و کنترل بر این مدارس، چنین گفت: با توجه به اینکه اداره مرکزی در شهر کرمان مستقر است؛ بازدید از این مدارس به صورت مرتب توسط هشت حوزه نمایندگی صورت می گیرد.

وی با اشاره به اینکه بازدیدهای دوره ای به صورت سالیانه انجام می شود، افزود: امسال مجموعه کادر اداری به همراه مدیران مجتمع های سایر شهرستان ها طبق جدول زمان بندی شده از شهرستان ها بازدید می کنند.

حضور ۱۱۰۰۰ دانش آموز عشایری در کرمان

سلیمانی مجموع دانش آموزان عشایری مشغول به تحصیل در دو مقطع تحصیلی گفته شده را بیش از ۱۱ هزار نفر ذکر و تصریح کرد: با وجود مشکلات و کمبود امکانات دانش آموزان عشایری موفقیت های چشمگیری را کسب کرده اند.

وی گفت: کسب رتبه های برتر دانش آموزی در جشنواره نوجوان سالم، کسب رتبه های برتر آزمون پیشرفت تحصیلی در دوره ابتدایی و کسب رتبه های دو رقمی در کنکور سراسری از جمله این موفقیت هاست.

این مسئول ابراز داشت: برای موفقیت بیشتر دانش آموزان عشایری در کنکور سراسری در نظر داریم طی سال جاری کلاس های تابستانی کنکور را برای دانش آموزان پسر در مرکز شهر کرمان و برای دختران در شهرستان بافت برگزار کنیم.

سلیمانی از راه اندازی هسته مشاوره برای مربیان و سرپرستان خبر داد و افزود: عملیاتی کردن المپیاد درون مدرسه ای، برگزاری بازی های بومی و محلی در بین ۳۲ شهرستان منطقه، تاسیس دارالقرآن، احداث مدرسه و پرداخت تسهیلات به هزار و ۸۸۷ نفر از جمله اقدامات صورت گرفته توسط اداره آموزش و پرورش عشایری استان کرمان است.

رئیس اداره آموزش و پرورش عشایری استان کرمان از کتابت قرآن کریم توسط ۶۰۴ دانش آموز خبر داد و یادآور شد: مرحله استانی سی و سومین دوره مسابقات قرآن کریم و معارف اسلامی دانش آموزان با حضور هزار و ۱۵۲ نفر نخبه قرآنی به همت این اداره در کرمان برگزار شد.

مدارس عشایری و دغدغه هایش

سلیمانی در ادامه این گفتگو به دغدغه ها و مشکلات مدارس عشایری اشاره و تصریح کرد: گستردگی استان کرمان، تعدد مدارس عشایری و در نتیجه محرومیت های موجود در این مراکز؛ نگاه ویژه مسئولان و خیرین به این حوزه را به منظور ساخت فضاهای آموزشی می طلبد.

وی به چادری بودن برخی از کلاس های مدارس عشایری اشاره کرد و افزود: هزینه های دولت و اداره نوسازی و تجیهز مدارس پاسخگوی نیازهای ادارات عشایری نیست.

این مسئول به فاصله طولانی مدارس و حوزه های نمایندگی اشاره کرد و ادامه داد: از مسئولان به ویژه وزارت آموزش و پرورش انتظار داریم که سختی کار معلمان در اساس نامه مدارس عشایری لحاظ شود.

وی یادآور شد: در حال حاضر سختی کار تنها به بدی آب و هوا تعلق دارد و این در حالی است که معلم برای رسیدن به این مدارس باید از پس از طی مسافت طولانی از راه های صعب العبور بگذرد.

سلیمانی با بیان اینکه سختی کار معلمان عشایری کمتر از معلمان استثنایی نیست، افزود: در شهر معلم تنها یک پایه تدریس می کند اما در مدارس عشایری معلمان معمولا شش پایه تدریس می کنند.

لزوم در نظر گرفتن سهمیه ویژه نیروی انسانی برای مدارس عشایری

رئیس اداره آموزش و پرورش عشایری استان کرمان خواستار شد: در جذب نیروی انسانی سهمیه ویژه ای متناسب با نیاز آموزش و پرورش عشایری در نظر گرفته شود.

وی گفت: ساختار مدارس عشایری در مجموع به صورت چادر، کانکس و فضاهای آموزشی است و سعی شده امکانات نسبی و ضروری را در این کلاس ها برای دانش آموزان مهیا شود.

سلیمانی خواستار در نظر گرفته شدن رشته های مورد نیاز این حوزه در دانشگاه فرهنگیان شد و بیان داشت: یک معلم عشایری باید خانه به دوش و به دور از زندگی خانوادگی باشد که بیشترین تلاش، همت و فداکاری را برای دانش آموزان عشایری انجام می دهند.

پیش بینی ۱۱ میلیارد تومان اعتبار برای کیفیت بخشی مدارس عشایری

مدیرکل دفتر آموزش و پرورش عشایری نیز چندی پیش اعلام کرد: برای کیفیت‌بخشی آموزشی و پرورشی در مدارس عشایر کشور امسال ۱۱ میلیارد تومان اعتبار پیش‌بینی شده است.

علی‌نقی یزدان‌پناه از وجود پنج هزار و ۸۷۰ مدرسه عشایری در کشور خبر داد و افزود: تعداد ۱۲۸ هزار دانش‌آموز عشایری در دوره ابتدایی و ۱۶ هزار نفر در دوره متوسطه دوم مشغول تحصیل هستند.

وی با بیان اینکه آموزش و پرورش عشایری اساسنامه خاصی نداشت که چارچوب فعالیت های آن را مشخص کند، یادآور شد: در دولت جدید اساسنامه‌ای به شورای عالی آموزش و پرورش فرستادیم که در ۱۸ ماده و چهار تبصره تهیه شده و منتظر تایید رئیس جمهور است.

یزدان‌پناه با بیان اینکه یکی از ماده‌های این اساسنامه بحث ایاب و ذهاب معلمان و دانش‌آموزان عشایری است، ادامه داد: همچنین در این اساسنامه به موضوعات بیتوته معلمان، تقسیم کار معلمان و بحث تقسیم ردیف مستقلی برای اعتبارات پرداخته شده است که با اجرای این اساسنامه بخش عمده مشکلات تحصیلی دانش آموزان عشایری حل می‌شود.

مدیرکل دفتر آموزش و پرورش عشایری با بیان اینکه برای تجهیز مدارس عشایری در سال گذشته دو میلیارد تومان اعتبار هزینه شده است، افزود: این اعتبارات در سال جاری افزایش می یابد.

وی با بیان اینکه معلم کارش ظلمت‌زدایی و برطرف‌کننده جهل است، تصریح کرد: در جهل است که انسان دچار خرافات شده و به فرد ظلم می‌شود و استبداد به وجود می‌آید.

یزدان پناه با بیان اینکه در مدارس عشایری ۷۱ درصد معلمان ابتدایی چندپایه هستند، یادآور شد: سال گذشته اعتباری دادیم تا به معلمان چندپایه، آموزش مهارت‌های پرورشی داده شود. ( مهر )