مبارزه با قاچاق کالا و ارز در شبکه مستند

شبکه مستند روز گذشته ضمن برگزاری یک نشست، فضایی فراهم کرد تا جمعی از مستندسازان با مسئولان بنیاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز به گفت‌وگو بنشینند و از نحوه همکاری و حمایت بنیاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از مستندسازان آگاه شوند. در این نشست، عباس محزون رئیس بنیاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و امیر تاجیک مدیر شبکه مستند شنونده نظرات و دیدگاه‌های اعضای هیات‌مدیره انجمن تهیه‌کنندگان سینمای مستند و مستندسازانی چون مرتضی رزاق کریمی، سعید رشتیان، مختار نامدار، لیلا خلیل‌زاده، آذر مهرابی و محمد آفریده بودند.

درآمد ماهانه 48 میلیاردی یک قاچاقچی

«با میزان قاچاقی که در سال 90 از مبادی رسمی و غیررسمی صورت گرفته است، می‌شد چهار میلیون شغل در کشور ایجاد کرد»، «قاچاق منجر به منفعت 200 یا 300 نفر و محرومیت بیش از ده میلیون نفر در کشور شده است»، «اعضای برخی نهادهای مسئول در قبال قاچاق، جزو مافیای قاچاق و ذی‌نفع هستند»، «چای‌های خارجی موجود در بازار از برگ درخت و اسانس تولید شده است»، «تولید کننده باید به همه رشوه بدهد» و مسائلی درباره وجود مافیای نفت، چای و واردات کالاهای قاچاق نکاتی است که عباس محزون رئیس بنیاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز به آنها اشاره و از مستندسازان دعوت کرد براساس اسنادی که درباره همه این موارد در بنیاد وجود دارد، به نفع تولید ملی فیلم و مجموعه مستند بسازند.

محزون با اشاره به حمایت از تولید داخلی به عنوان تنها راهکار مبارزه با قاچاق کالا و ارز درباره وضعیت فعلی تولید در کشور گفت: بسیاری از بنگاه‌های تولیدی تعطیل شده یا در آستانه تعطیلی هستند و مهم‌ترین و بزرگ‌ترین دلیل این مساله، ورود کالای قاچاق از مبادی رسمی و غیررسمی به کشور است. مردم کشور ما به طور متوسط سالانه ۱۶ هزار میلیارد تومان پوشاک مصرف می‌کنند و از این بین تنها ۳۰ درصد معادل ۵ هزار میلیارد تومان تولید داخلی، 8 میلیارد ریال سهم واردات رسمی است و بقیه از طریق قاچاق وارد می‌شود.

رئیس بنیاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، از مصرف سالانه چای در ایران گفت که معادل 120 هزار تن است؛ 40 هزار تن وارداتی، 14 هزار تن تولید داخل و بقیه به صورت قاچاق وارد می‌شود که بر اساس توضیحات محزون، این دسته از چای موجود در بازار که در تمام ادارات و سازمان‌ها و بسیاری خانه‌ها مصرف می‌شود، ترکیبی از برگ درخت و اسانس است که زمینه ابتلا به سرطان را ایجاد می‌کند.

عباس محزون درباره قاچاق غیررسمی یا قاچاق از مبادی رسمی به مستندسازان توضیح داد: قاچاق غیررسمی به‌واسطه کم‌اظهاری صورت می‌گیرد، به این ترتیب که واردکننده وزن یا قیمت کالای وارداتی را کمتر از آنچه در واقعیت هست اعلام می‌کند، در نتیجه عوارض کمتری می‌پردازد و می‌تواند جنس وارداتی را با قیمت کمتر بفروشد و به این ترتیب به تولیدکننده داخلی لطمه وارد می‌کند.

به گفته رئیس بنیاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، سال گذشته ارزش کالاهایی که به صورت رسمی وارد کشور شده معادل 50 میلیارد دلار و میزان واردات غیررسمی نیز به همین مقدار بوده است.

با توضیحات محزون دلیل تعطیلی بسیاری از کارخانه‌ها و بنگاه‌های تولیدی قابل درک است و می‌توان دریافت که چرا تولیدکنندگان برای ادامه حیات اقتصادی در چنین بازاری ناچار به پرداخت رشوه هستند.

ساخت آثار مستند درباره حمایت از تولیدکنندگان داخلی، وضعیت کسانی که به عنوان ملوان، کوله‌بر و چترباز در 16 استان مرزی برای مافیای قاچاق کار می‌کنند و هر موضوع مرتبط با قاچاق از نگاه اعضای بنیاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز ضرورت و اهمیت دارد و از همین رو رئیس این بنیاد از ارائه تمامی اسناد و مدارک به دست آمده در ارتباط با قاچاق کالا و ارز به مستندسازان خبر داد.

محزون با اشاره به ضرورت اطلاع‌رسانی درباره قاچاق و عواقب آن و نیز فرهنگ‌سازی برای مقابله با این پدیده شوم تاکید کرد: مستندسازان می‌توانند نقش قابل‌توجهی در بهبود اوضاع داشته باشند. ما قاچاقچی‌ای را سراغ داشتیم که هر ماه ۴۸ میلیارد تومان درآمد داشت. این رقم نقش تعیین‌کننده‌ای در اقتصاد کشور دارد و می‌توان با آن مشاغل بسیاری ایجاد کرد.

حمایت همه‌جانبه از مستندسازان

در فرصتی که شبکه مستند به عنوان بانی ساخت آثار تلویزیونی درباره قاچاق کالا و ارز، برای مستندسازان و اعضای بنیاد قاچاق کالا و ارز جهت گفت‌وگو و تبادل اطلاعات فراهم کرده بود، مستندسازان مطالباتشان را از این بنیاد مطرح کردند.

محمود یارمحمدلو که ساخت مستندی درباره غار نمکی قشم را برعهده داشته از امکانات و بودجه محدود مستندسازی در ایران گلایه و به حضور مجموعه‌ای بزرگ از مستندسازان شبکه بی‌بی‌سی در غار نمکی قشم اشاره کرد، در حالی که گروه وی با 4 نفر درباره این غار، مستند ساخته است.

مرتضی رزاق‌کریمی، عضو هیات مدیره انجمن تهیه‌کنندگان در این نشست خواستار استمرار این همکاری شد و از مستندسازان خواست شتاب‌زده عمل نکنند و فرآیند ایده‌یابی، طراحی، تولید و پخش را در زمان لازم طی کنند تا آثار ارزشمند و خلاقانه درباره این موضوع ساخته شود.

حسن نقاشی، مستندساز جوان درباره حفظ امنیت مستندسازان نکاتی را مطرح کرد و این‌که هر مستندسازی مسائلی چون انواع ممانعت‌ها، برخورد نیروهای نظامی و انتظامی، ضبط دوربین و مواردی از این دست را تجربه کرده است.

یکی دیگر از مستندسازان از خط قرمزهای مستندسازی درباره قاچاق کالا پرسید و به ساخت انبوه مستندهایی اشاره کرد که هرگز امکان پخش پیدا نکرده‌اند.

محزون درباره نکات مطرح شده از حمایت‌های همه‌جانبه از جمله آمادگی جهت صدور معرفی‌نامه‌ برای مستندسازان، مکاتبات اداری و پیگیری موضوعات و نیز رایزنی با سازمان‌ها و نهادهای مربوطه در این بنیاد خبر داد.

تولید مستند بدون خط قرمز

اطلاعاتی که رئیس بنیاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در نشست روز گذشته در اختیار مستندسازان قرار داد، شامل موارد متعددی بود که از آن جمله می‌توان به همراهی و همکاری برخی نهادها و سازمان‌های متولی مبارزه با قاچاق با قاچاقچیان اشاره کرد.

محزون از وجود فیلمی در ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز خبر داد که در آن همکاری یکی از سازمان‌ها و نهادهای متولی مبارزه با قاچاقچیان را در مرز ایران و عراق به تصویر کشیده است. وی همچنین از وجود دیگر اسنادی از این دست در بنیاد خبر داد و گفت: بنیاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز یک تشکل مردم‌نهاد است و در میان آن برخی از اعضای ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز هم دیده می‌شود. ما در این ستاد معتقدیم برای مبارزه با قاچاق و بسیاری مفاسد دیگر، تلاش نهادهای دولتی سرانجامی ندارد و در این موارد تشکل‌های مردم‌نهاد باید وارد میدان شوند.

امیرتاجیک، مدیر شبکه مستند در پاسخ به پرسش‌هایی که درباره پخش آثار مستند مطرح شده بود، به مستندسازان وعده داد که پخش آثاری که در تولید آنها توازن و عدالت مدنظر بوده است با هیچ خط قرمزی مواجه نخواهد شد.

وی توضیح داد: اگر در ساخت یک اثر مستند همه جوانب آن در نظر گرفته شود و در آن اثر از مسئولان مربوطه نیز پاسخ لازم گرفته شود شبکه مستند از پخش اثر حمایت کرده و پای آن خواهد ایستاد.

آذر مهاجر / گروه رادیو و تلویزیون جام‌جم