نگین کویر ایران را از نزدیک ببینید + عکس

استان خراسان جنوبی که به عنوان سرزمین طلای سرخ شناخته شده با بیش از ۱۵۰ هزار و ۸۰۰ کیلومتر مربع سومین استان پهناور کشور است.

این استان با مرکزیت بیرجند، از شمال به خراسان رضوی و از شرق به طول ۳۳۱ کیلومتر دارای مرز مشترک با کشور افغانستان بوده و از غرب به استان یزد، اصفهان و سمنان و از جنوب به استان‌ های کرمان و سیستان و بلوچستان محدود می شود.

استان خراسان جنوبی بر اساس تقسیمات کشوری، در سال ۸۳ با مصوبه‌ هیأت دولت و مجلس شورای اسلامی با حضور ۴ شهرستان از خراسان بزرگ مجزا شد.

در حال حاضر این استان بالغ بر ۷۳۲ هزار و ۱۹۲ نفر جمعیت و ۱۱ شهرستان، ۲۵ بخش، ۶۱ دهستان و ۳۵۵۵ آبادی است و شهرستان های استان شامل بیرجند، قاینات، طبس، فردوس، نهبندان، سرایان، سربیشه، درمیان، بشرویه، خوسف و زیرکوه است.

خراسان جنوبی در گذر تاریخ

سرزمین خراسان جنوبی در طول تاریخ هزاران ساله خود بستر افتخارات فراوانی بوده است که آن هم به علت قابلیت‌های‌ بی نظیر این خطه است.

ناحیه‌ای که امروزه بیرجند جزء کوچکی از آن را تشکیل می‌دهد و همزمان با سیر تاریخ نسبتاً پرفراز و نشیب خود، این قصه کوچک را نیز همراه کشیده است، قهستان نام دارد.

قهستان ناحیه‌ای نسبتاً کوهستانی و ناهموار بوده است که به دلیل شرایط جغرافیایی و موقعیت مکانی‌اش در معرض حوادث و جریانات مختلف قرار گرفته، به خصوص در مسیر حوادث پس از ظهور اسلام نقش نسبتاً مهمی داشته است.

بر اساس کتیبه‌های هخامنشی و نوشته های مورخان یونانی، قهستان خاستگاه یکی از اقوام ایرانی به نام ساگارت و بخشی از چهاردهمین ساتراپ هخامنشی به شمار می آمده است.

کتیبه کال جنگال نشان دهنده اهمیت منطقه است. در عهد ساسانی نیز قهستان از ایالات آباد و و معتبر بوده و سنگ نگاره های لاخ مزار در روستای کوچ بیرجند حاوی نوشته هایی به خط پهلوی ساسانی است که در آنها نام آخشنواز پادشاه هپتالی و قباد پادشاه ساسانی به چشم می خورد.

پس از فتح قهستان توسط اعراب در سال ۲۹ هـ. ق قهستان توسط والیان خلفا اداره می شد و تا سال ۲۵۹ ه. ق در سیطره عباسیان بود.

مدتی نیز جزء قلمرو صفاریان و امرای محلی سیستان بود. از زمان حسن صباح تا تهاجم سپاه هلاکو خان مغول این منطقه به یکی از مراکز عمده سیاسی فرقه اسماعیلیه تبدیل شد و بعد از الموت، مهمترین مقر حضور فداییان این فرقه بـود که با حمله هلاکـو طومارشان در هم پیچیـد.

۷۱۹ اثر تاریخی ملی پذیرای گردشگران نوروزی

خراسان جنوبی با طبیعتی گرم و نعمت‌های فراوان و خاص خود و با مردمی مهربان و صمیمی همراه با عطر جانبخش گل‌های زعفران در شرقی ترین نقطه‌ میهن عزیزمان قرار گرفته است.

خاک گرم این دیار بستری مناسب برای شکوفایی این گل زیباست و دامن پر مهرش همچون مادری مهربان پرورش دهنده‌ علما، فضلا و عرفای بسیار گران مایه است.

مدیرکل میراث فرهنگی خراسان جنوبی در زمینه ظرفیت های گردشگری و اسکان مسافران نوروزی در استان گفت: خراسان جنوبی ۷۱۹ اثر تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی کشور را دارد که در ایام نوروز برای بازدید گردشگران از این اماکن آماده سازی شده است.

حسن رمضانی افزود: در حال حاضر ۱۵ جاذبه استان در فهرست میراث طبیعی و ۳۲ عنوان در فهرست آثار معنوی کشور به ثبت رسیده است.

وی با اشاره به اینکه استان خراسان جنوبی علاوه بر جاذبه های تاریخی از جاذبه های طبیعی فراوانی نیز برخوردار است، افزود: منطقه نمونه گردشگری بند دره در بیرجند؛ منطقه نمونه گردشگری باغستان- آبگرم فردوس، منطقه نمونه گردشگری شهر تون فردوس؛ منطقه نمونه گردشگری مصعبی کریمو در سرایان؛ منطقه نمونه گردشگری بوذرجمهر قاینی؛ منطقه نمونه گردشگری روستای خرو و نیاز در طبس از جمله مناطق گردشگری طبیعی استان است.

مدیرکل میراث فرهنگی خراسان جنوبی گفت: همچنین روستای هدف گردشگری افین قاین؛ روستای هدف گردشگری ماخونیک سربیشه، روستای هدف گردشگری چنشت، روستای هدف گردشگری فورگ درمیان، روستای هدف گردشگری خوراز روستاهای زیبای هدف گردشگری در استان خراسان جنوبی هستند.

رمضانی مجتمع آبدرمانی آبگرم لوت؛ مجتمع آبدرمانی آبترش سربیشه؛ مجتمع آبدرمانی آبگرم فردوس، مناطق گردشگری کویرنوردی دهسلم نهبندان، همت آباد زیرکوه، بشرویه و سه قلعه سرایان نمونه هایی دیگر از مناطق دیدنی و گردشگری استان خراسان جنوبی به شمار می آیند.

ظرفیت اسکان یک میلیون مسافر فراهم شد

وی با اشاره به اینکه در ایام نوروز ۹۴ ظرفیت اکان یک میلیون مسافر در استان فراهم شده است، افزود: هتل های خراسان جنوبی با ۷۸۰ تخت و مهمانپذیری‌های استان با۲۸۱ اتاق و ۶۴۱ تخت برای استقبال از مسافران نوروزی آماده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی اظهارداشت: مهمانسرای های ادارات خراسان جنوبی با ظرفیت پذیرش ‌هزار و ۲۷۰ نفر نیز برای اسکان مسافرین نوروزی در نظر گرفته شده است.

رمضانی افزود:همچنین با همکاری شهرداری های خراسان جنوبی ۴۸ کمپ با ظرفیت هزار و ۸۵۵ نفر برای اسکان مسافرین نوروزی در نظر گرفته شده است.آبگرم فردوس نیز ظرفیت اسکان روزانه هزار نفر را داراست.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی با بیان اینکه در خراسان جنوبی ظرفیت اسکان روزانه ۳۰ هزارو ۷۰۶ نفر وجود دارد، گفت: با وجود ظرفیت بسیارمناسب در خراسان جنوبی در ۱۵ روز ابتدای سال آینده خراسان جنوبی ظرفیت اسکان یک میلیون نفر را دارا است.

رمضانی از وجود و آمادگی ۳۵ رستوران بین‌راهی در خراسان جنوبی خبر داد و گفت: ۱۰ مجتمع بین راهی برای اسکان مسافرین نوروزی در نظر گرفته شده است.

۱۴ پایگاه شبانه روزی آماده راهنمایی مسافران نوروزی

مدیرکل آموزش و پرورش خراسان جنوبی نیز در خصوص اقدامات این سازمان برای پذیرایی از مسافران نوروزی گفت: ۱۴ پایگاه شبانه روزی برای راهنمایی مسافرین نوروزی در نظر گرفته است.

عباس لامعی از پیش بینی ۱۵۴ آموزشگاه برای اسکان مسافران نوروزی در خراسان جنوبی خبر داد و افزود: این آموزشگاه ها بر اساس میزان خدمات ارائه شده در سطح ویژه، درجه یک، درجه دو و درجه تقسیم بندی شده اند.

وی تعداد کلاس‌های تجهیز شده را هزار و ۱۲۷ مورد اعلام کرد و گفت: این کلاس‌ها از ۲۸ اسفندماه سال جاری تا ۱۲ فروردین‌ماه سال آینده همکاران فرهنگی را پذیرش خواهند کرد.

مدیرکل آموزش و پرورش خراسان جنوبی افزود: همچنین نمازخانه ها، مدارس، سالن های ورزشی نیز برای اسکان مسافرین نوروزی در نظرگرفته شده است.

لامعی از آمادگی کامل درمانگاه فرهنگیان بیرجند برای پذیرش بیماران در ایام نوروز خبر داد و گفت: در شهرستان هایی که بیشترین مسافرین نوروزی را دارند پایگاه های بیشتری برای راهنمایی مسافرین نوروزی در نظر گرفته شده است.

فرهنگ مردمان خراسان جنوبی

براساس اسناد کهن این منطقه زیستگاه یکی از اقوام آریایی نژاد به نام ساگارت بوده است و به دلیل وضعیت آب وهوایی واقلیمی خاص خود چندان مورد توجه و تاخت و تاز افراد بیگانه قرار نگرفته است و زبان و نژاد مردم این خطه کمتر دچار آمیختگی و اختلاط شده است.

از آنجا که قومیت غالب منطقه فـارس است زبان رسمی واصلی مردم استان، فارسی است. این زبان در هر نقطه شهری و روستایی با لهجه خاص و منسوب به همان محل بیان می‌شود مثل لهجه بیرجندی، لهجه قاینی، لهجه سرایانی، لهجه نهبنـدانی و... که البته این لهجه ها با تفاوت هایی در واژه ها، جمله بنـدی ها و تاکیـد بر روی هجاها همراه است.

همچنین غالب اقوام عرب ساکن در منطقه نیز هنوز به زبان خود سخن می گویند. از جمله خصوصیات فرهنگی استان می توان به مراسم جشن کاکل و شکرگزاری درامر کشاورزی، جشن قوچ گذاری وکوچ در امر دامداری، جشن عید نوروز وسفره بستن ودیـد و بازدیـد اشاره کرد.

آب و هوای نگین کویر ایران

اقلیم استان خراسان جنوبی از نوع خشک و بیابانی است که متوسط بارندگی سالیانه استان به ۱۵۰ میلیمتر می رسد.

حداکثر دمای سالانه ۴۴ و پایین ترین دمای ثبت شده منفی ۲۱.۵ درجه سانتیگراد گزارش شده است، اما با توجه به موقعیت قرارگیری مناطق پست یا مرتفع، به دو دسته تقسیم می شود شامل اقلیم خشک و گرم: شامل دشت ها و مناطق هموار مرکز، غرب و جنوب استان و اقلیم خشک و ملایم که دربخشهای مرتفع شمالی، شمال غربی استان واطراف بیرجند مشاهده می شود.

قرارگیری استان در ناحیه آب و هوایی بیابانی (گرم و خشک) شرق ایران سبب شده تا اکثر جریانات رودخانه ای، موقت و فصلی بوده و رودخانه دایمی در استان وجود نداشته باشد.

خراسان جنوبی در ایام نوروز هوای نسبتا معتدلی دارد و پراکندگی باران را در فصل بهار در این استان شاهد هستیم.

۱۲۰۰ دستگاه ناوگان حمل و نقل آماده جابجایی مسافران نوروزی

به علت اهمیت راهبردی شهر بیرجند در شرق ایران، فرودگاه بیرجند، در سال ۱۳۱۲ شمسی، به عنوان سومین فرودگاه کشور مورد بهره برداری قرار گرفت.

این فرودگاه که در شمال شهر بیرجند واقع است، به مرور زمان گسترش یافته و در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۷، با انجام پرواز بیرجند - مدینه به فرودگاه بین المللی بیرجند ارتقا یافت.

همچنین شهرستان طبس نیز در این استان دارای مرز هوایی است.

از نظر حمل و نقل زمینی نیز در مرکز استان خراسان جنوبی دو پایانه مسافر بری فعال است. پایانه مسافر بری بیرجند در سال ۱۳۷۵در زمینی به مساحت ۲۴ هکتار و در شمال شهر بیرجند ساخته شد. و در حال حاضر ۱۰ شرکت حمل و نقل مسافر و یک موسسه مسافربری در مسیرهای تهران، مشهد، زاهدان، کرمان، اصفهان، فردوس، زابل و... مشغول فعالیت هستند.

مدیرکل حمل و نقل و پایانه‌های خراسان جنوبی نیز در خصوص وضعیت حمل و نقل استان در ایام نوروز گفت: فراهم بودن امکانات حمل و نقل مناسب، مطمئن، راحت و سریع و ارزان شرط اصلی توسعه گردشگری جمعی است چراکه گردشگران در تصمیمات خود دو عامل هزینه و زمان را مدنظر قرار داده و برای دسترسی به مقاصد گردشگری، انتخاب نوع سیستم حمل و نقل و یا فراهم بودن سیستم مناسب تاثیر بسزایی در تصمیم‌گیری گردشگران می‌گذارد.

ابراهیم نصری با بیان اینکه بخش عمده گردشگری در حمل و نقل جاده‌ای بر عهده ناوگان اتوبوسرانی است، افزود: شرکت‌های اتوبوسرانی خدمات متنوعی از خدمات گردشگری تا حمل و نقل مسافر به صورت شهری و بین شهری و برون‌مرزی ارائه می‌کنند.

وی با بیان اینکه خدمات شرکت‌ها به چهار دسته تقسیم می‌شود، گفت: این خدمات شامل مسیرهای سریع‌السیر بین‌المللی و داخلی، اتوبوس‌های دربستی، اتوبوس‌های گردشگری و خدمات انتقال مسافر از فرودگاه به هتل و برعکس است.

مدیرکل حمل و نقل و پایانه‌های خراسان جنوبی افزود: سازمان حمل و نقل استان در راستای توسعه گردشگری اقداماتی از جمله احداث مجتمع‌های خدماتی رفاهی بین راهی، نوسازی ناوگان مسافری و احداث پایانه مرزی ماهیرود را انجام داده است.

وی گفت: روزانه ۱۵ هزار نفر در خراسان جنوبی از طریق ناوگان حمل و نقل عمومی جابجا می شوند که در ایام نوروز برای حمل و نقل مسافران هزار و ۲۰۰ دستگاه انواع ناوگان حمل و نقل پیش‌بینی شده است.

نصری افزود: ۲۱ باب مجتمع خدماتی رفاهی برای ارائه خدمات به مسافران نوروزی در مسیر راه‌های استان پیش بینی و در این ایام ۲۰ دستگاه دوربین برای ثبت تخلفات جاده ای در نظر گرفته شده است.(مهر)