بازگشت یاری از «مزارشریف»

با این‌که می‌دانستم یاری اهل گفت‌وگو نیست و در 30 سال فعالیتش کمتر تن به مصاحبه داده، اما گفتم ضرری که ندارد. فوقش این است که چند جمله‌ای با هم اختلاط می‌کنیم. سراغ دفترچه تلفن رفتم و شماره همراهی را که نام حسین یاری مقابل آن بود، گرفتم. پس از چند بوق، صدایی از پشت تلفن جوابم را داد. گفتم آقای یاری سلام، خوبید؟ گفت بله، ممنون.

صدا چندان واضح نبود و گویا یاری جایی بود که تلفن همراهش بخوبی آنتن نمی‌داد. گفتم می‌خواستم اگر افتخار دهید و فرصت دارید گفت‌وگویی با هم داشته باشیم. گفت در خدمتم، فقط من الان شهرستان هستم، تهران آمدم با هم حرف می‌زنیم. من که از پاسخ مثبت یاری غافلگیر و در عین حال خشنود شده بودم، گفتم چه خوب. چشم، منتظرتان هستم.

بعد یاری پرسید: موضوع گفت‌وگو درباره چیست؟ جواب دادم: فیلم تراژدی که الان اکران است. کمی مکث کرد و چیزی گفت که بخوبی نشنیدم. لحظه‌ای بعد با تردید پرسیدم: آقای یاری؟ خودتان هستید؟ گفت: بله. اما کمی بعد در همان گیرودار صدایی ناواضح شنیدم و حس کردم صدای پشت تلفن شباهتی با صدای حسین یاری ندارد. دوباره پرسیدم: آقای حسین یاری؟ خندید و گفت: من عباس یاری هستم!

عباس یاری، از نویسندگان و منتقدان قدیمی سینما و دبیر هیات اجرایی و تحریریه مجله سینمایی «فیلم» است و سال‌هاست با آن گشاده‌رویی و لبخند مشهورش در کنار مسعود مهرابی و هوشنگ گلمکانی، این نشریه تخصصی و معتبر را اداره می‌کنند و به نوعی سه تفنگدار ادبیات سینمایی ایران هستند.

خلاصه در ادامه خودم را معرفی کردم و به عباس یاری گفتم که شماره تلفن او به اشتباه در دفترچه تلفن به نام حسین یاری نوشته شده است. او هم با نرمی همیشگی‌اش با ماجرا برخورد کرد و گفت حسین یاری مرد نازنینی است و اگر با او تماس گرفتی سلام مرا هم برسان.

پس از خداحافظی با او با شماره صحیحی که از حسین یاری پیدا کردم، تماس گرفتم. این یاری مشهورتر هم با خوشرویی جواب تلفنم را داد و وقتی این ماجرای بامزه را برایش تعریف کردم، خندید. اما خیلی محترمانه عذرخواهی کرد و گفت اهل گفت‌وگو نیست و چیز جدیدی برای گفتن ندارد. ولی در اظهارنظر جالبی گفت که یکی از خوانندگان همیشگی روزنامه جام‌جم و نوشته‌های من و رضا صائمی، یکی دیگر از دوستان نویسنده است.

جالب‌تر اینجاست که بدانید اشتباه گرفتن عباس یاری و حسین یاری باوجود این‌که جز نام خانوادگی، کار سینما و اخلاق نیکو، هیچ‌وجه اشتراکی با هم ندارند، فقط به تماس من مربوط نمی‌شود و به دفعات اتفاق افتاده است و باز جالب‌تر این‌که آخرین گفت‌وگوی مفصل و جدی حسین یاری در رسانه‌ها هم با عباس یاری در مجله فیلم بوده و یاری‌ها به بهانه فیلم «سعادت‌آباد» با هم به گفت‌وگو نشستند.

یاری تا مدت‌ها فقط با آثار دفاع مقدسی به یاد آورده می‌شد و بازی‌های خوبش در «هور در آتش»، «آتش در خرمن»، «آخرین مرحله» و «حمله به اچ 3» باعث شد به یکی از انتخاب‌های اول فیلمسازان حوزه جنگ تبدیل شود، اما یاری دوست داشت فضاهای متفاوت‌تری را هم در بازیگری تجربه کند که بازی‌هایش در «بلوغ»، «مردان آنجلس» و «میم مثل مادر» از این دسته است.

یاری باوجود برخورداری از فیزیک مناسب و چشم‌های رنگی، هیچ‌گاه به مقام یک ستاره در سینمای ایران نرسید، اما در عوض به دلیل توانایی و استعدادش و تغییر مسیرهای هرازگاهی در روند بازیگری و انتخاب نقش‌های متفاوت، تلاش کرد حضورش به عنوان یک بازیگر خوب همیشگی باشد.

بازی متفاوت و همدلی برانگیزش در نقش حیدر خوش مرام، یکی از مهم‌ترین دلایل موفقیت و محبوبیت سریال «شب دهم» حسن فتحی بود. او با نقش سخت و پر از جزئیات بهرام در سعادت‌آباد بار دیگر تماشاگران را غافلگیر کرد و در تراژدی هم که بتازگی روی پرده سینماها رفت، جلوه زیبایی به نقشی مکمل، اما موثر بخشید.

بازی یاری در نقش شخصیت واقعی الله‌مدد شاهسون در فیلم «مزار شریف» ساخته عبدالحسن برزیده را می‌توان یکی دیگر از نقش‌های خوب و متفاوت او به حساب آورد. شاهسون تنها دیپلماتی است که توانست از مهلکه طالبان در روز هفدهم مرداد 77 جان سالم به در ببرد، اما دیگر دیپلمات‌های مستقر در کنسولگری ایران در مزارشریف همراه محمود صارمی (خبرنگار) به شهادت رسیدند.

یاری که زمان اکران این فیلم همراه مهتاب کرامتی، مسعود رایگان، عمار تفتی (بازیگران)، عبدالحسن برزیده (کارگردان)، منوچهر شاهسواری (تهیه‌کننده)، بهزاد عبدی (آهنگساز)، حسن زاهدی (صدابردار)، علیرضا زرین دست (فیلمبردار) و برخی دیگر از عوامل فیلم مزارشریف در سینمای رسانه و هنرمندان (برج میلاد) حاضر شده بود، در پاسخ به این پرسشی خبرنگار جام‌جم مبنی بر این که چرا نمی‌خواستید پیش از بازی در این فیلم دیداری با شخصیت واقعی شاهسون داشته باشید، گفت: دیدار با شخصیت واقعی مرا در بازی دچار دوگانگی می‌کرد و بهتر بود حواسم کاملا به کارگردان باشد تا دیدگاه او را بخوبی اجرا کنم.

گریم متفاوت یاری در این فیلم و پوشش افغانی مکمل خوبی برای بازی مناسب یاری در این فیلم بودند، ضمن این‌که او چند سال پیش در فیلم «عروس افغان» هم نقش یک شخصیت افغان به نام گل محمد را بازی کرده بود. بازی یاری و فیلم مزار شریف ادای دین خوب و ارزشمندی است درباره شهادت چند هموطن بی‌دفاع و مظلوممان که پس از این همه سال هنوز رازآلود مانده و غفلت‌ها و قصورهای صورت گرفته منجر شده به آن به درستی روشن نشده است. روحشان شاد و یادشان گرامی.

علی رستگار ‌/‌ گروه فرهنگ و هنر