سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
به همین دلیل حضور و ورود برندهای بسیار معروف در دنیای تجاری غیرقابل انکار است. درهمین حال علاقه خریداران نسبت به تهیه محصولات این برندها نیز باعث شده تا برخی سودجویان با استفاده از محبوبیت این برندها وارد میدان شده و بدل اجناس اصل این برندها را روانه بازار کنند که تنها شباهت این تولیدات با اجناس اصل، آرم یا همان مارکی شبیه به اصلشان است.
برخی از تولیدکنندگان و واردکنندگان ایرانی نیز در این بازار غیرواقعی بیکار ننشسته و انبوهی از کالاهای غیراصل را روانه بازار مصرف کردهاند که در تهران به عنوان پایتخت کشورمان یا برخی از شهرهای بزرگ نیز میتوان دنیایی از اجناس تقلبی یا غیراصل را به وفور دید؛ اجناسی که عموما در میان انبوهی از محصولات مصرفی مثل پوشاک، ساعت، لوازم آرایشی و بهداشتی و لوازم خانگی مخفی شده است.
این در حالی است که محصولات تقلبی برای عرضه شدن و رسیدن به دست خریداران نیازمند ویترینهای لوکس یا فروشگاههایی غیرعادی هستند و پاساژهای معروف تهران که یکییکی در میان خریداران مشهور میشوند، این فرصت را در اختیار اینگونه تولیدات غیراصل قرار داد تا اکنون بسیاری از این لوازم تقلبی در فروشگاههای متفاوت خودنمایی کنند.
پاساژهایی پرزرق و برق با ویترینهایی نورپردازی شده و دکورهای فضایی در تهران و شهرستانها هماکنون خواسته و ناخواسته در بخشی از اجناس خود که البته جنس اصل هم درآن زیاد است، ارائهکننده برخی از این نوع اجناس شدند، چون ظاهر تکتک این فروشگاهها میتواند هر خریداری را دست به جیب کند تا برای خرید اجناس داخل فروشگاه قیمت غیرواقعی بپردازد بیآنکه از اصالت محصول مورد نظرش خبرداشته باشد.
قیمت بالاتر؛ واقعیتر
در این بازارها مهمترین اصل این است که فروشنده بتواند از قانون «هرچه گرانتر؛ بهتر» استفاده کند، چون ظاهرا این اصل در ذهن بسیاری از خریداران رسوخ کرده که اجناس مارکدار با برندهای معروف جهان دارای قیمتهای افسانهای هستند. گرچه در اصل این موضوع، اعتقاد کاملا درستی است، اما در فروشگاههای اصلی به عنوان نمایندگی تولیدکننده نه در فروشگاههای متفرقه ؛مثل بسیاری از فروشگاههای موجود سطح شهر یا پاساژهای معروف تهران و ایران که معمولا خبری از نمایندگی مجاز یا نمایندگی انحصاری بسیاری از این برندهای معروف نیست.
این در حالی است که اگر از مشخصات ظاهری و متراژ و دکوراسیون فروشگاههای نمایندگی برخی از محصولات تجاری بگذریم بد نیست به یکی از اصول واقعی درباره فروشگاههای قانونی برندهای معتبر در جهان اشاره کنیم، این برندها برای افتتاح یک شعبه در نقطهای از جهان صرفا برای نصب تابلوی سردر یک مغازه، رقم قابل ملاحظهای به عنوان حق امتیاز از متقاضیان نمایندگی دریافت میکنند که این رقم برای بسیاری از فروشندگان حال حاضر این برندها ـ البته تقلبی ـ در ایران غیرقابل پرداخت است، چون توان مالی آن را ندارند. به عنوان مثال براساس اطلاعات موجود، حق امتیاز برند استارباکس (کافیشاپ معروف جهانی) بسته به کشور و محل قرار گیری فروشگاه، تا نیم میلیون دلار تعیین شده است و متقاضی باید علاوه بر تهیه مغازهای با ابعاد مشخص و انجام دکوراسیونی کاملا شبیه به آنچه شعبه مرکزی دراختیارش قرار میدهد؛ این رقم را بابت حق لوگو به صاحب اصلی برند بپردازد این درحالی است که این رقم در برخی برندهای معروف حتی به چند میلیون دلار همراه با تعهد خرید نیز خواهد رسید.
نمایندگیهای واقعی به تعداد انگشتان دست
فراموش نکنیم در بازار ایران، هستند برخی فروشندگان مجازی که با دریافت نمایندگی انحصاری و با پرداخت مبالغ کلانی به کارخانه اصلی، قانونا و رسما به عنوان نمایندگی آن برند در ایران مشغول به فعالیت سالم تجاری هستند، اما تعداد این فروشگاهها واقعا کم است.
بنابراین وقتی در یکی از پاساژهای یادشده مشغول قدم زدن هستید، مثلا با دیدن قیمت یک پوتین (بوت زنانه) پوست تمساح که برند آن جزو برترینهای کفش است و در مغازه سری کامل آن در اندازهها و طرحهای مختلف موجود است، زیاد تعجب نکنید. در مرحله اول از خود بپرسید عرضه کفشهای گران این برند در ایران و به این صورت منظم و بدون کسری چگونه امکانپذیر شده است و اصولا آیا یک مغازه امکان تهیه یک چنین سرمایه هنگفتی برای گردآوری چنین کلکسیون گرانبهایی را دارد؟
همچنین اصولا مشتری پولدار آنقدر هست که یک چنین سرمایهای برای او گرو نگهداشته شود؟ اگر با این پرسشها به دورن مغازه بروید با چند سوال درخواهید یافت که در بهترین شرایط این محصول توسط یکی از تولیدکنندگان چینی تولید شده و به احتمال بسیار از کارخانه اصلی با استانداردهای آن برند روانه بازار نشده است. یعنی فروشنده محصول تحت لیسانس و نه اصلی آن را از کشوری دیگر وارد کرده و به قیمت محصول اصل به شما میفروشد. مثلا اکنون یکی از برندهای معروف پوشاک جهان، پوشاک تولید ترکیه آن برند را به نام ایالات متحده و به قیمتهای آن کشور! عرضه میکند و مدعی اصل فروشی نیز هست. در حالی که آن پوشاک با قیمتی بسیار کمتر و شاید 20 درصد قیمت ایران در ترکیه قابل تهیه است، چون جنس اصلی آن برند اصولا قابلیت ورود به ایران را ندارد.
البته نباید فراموش کنیم در حال حاضر شرکتهای عمده تولیدکننده برای کاهش هزینههای تولید خود، محصولاتشان را در کشورهای دیگری غیر از زادگاه اصلی برندهایشان تولید میکنند، به عنوان مثال میتوان به شرکت معروف اپل در زمینه تلفن همراه و رایانه اشاره کرده که امروزه بیشتر محصولات خود را در کشور چین تولید میکند و خبری از اجناس تولید شده در آمریکا نیست. بنابراین زیاد دور از ذهن نیست که معروفترین برندهای بینالمللی را تولیدی از پاکستان، بنگلادش یا چین و تایلند بدانیم، اما این واقعیت را نباید فراموش کنیم که این محصولات تحت نظارت دقیق مالک اصلی یا همان تحت لیسانس تولید میشوند نه به صورت غیرقانونی بدون هیچ نظارتی، بنابراین کیفیتشان تضمین شده است. از سوی دیگر برخی واردکنندگان اجناس خارجی از ترفندی استفاده میکنند که در دنیا برای کشورهای جهان سوم شناخته شده است. به این صورت که آنان در فصول متفاوت سراغ کارخانه اصلی مثلا در ایتالیا رفته و پوشاک از مد افتاده و دارای کسری در سایز و رنگ را با قیمت بسیار ارزان خریده و وارد میکنند. این پوشاک البته اصل هستند، اما مد و رنگ و سایز آن تضمینی نیست.
گشتی در بازارهای تقلبی
حال بیایید گشتی در یکی از معروفترین مراکز خرید شمال تهران بزنیم که بتازگی نامش در بسیاری از اخبار شنیده شده و بیانگر تفاوتی غیرقابل تصور با دیگر مراکز و حضور برخی از برندهای معتبر جهانی در خود است. بدون تردید این گشت و گذار چند دقیقهای میتواند بسیاری از سوالهای موجود ذهن خریداران را که به دنبال اجناس اصیل با برند معتبر هستند پاسخ دهد و درمییابیم چطور طراحی فروشگاه و پاساژ میتواند پوششی برای فروش اجناس غیراصل باشد.
این شیوهای است که بسیاری از فروشندگان با استفاده از خلأهای قانونی نبود نمایندگی رسمی، اکنون در ایران از آن استفاده میکنند تا بدون در نظر گرفتن حقوق مشتریان محصولات تقلبی خود را به فروش برسانند.
وقتی از در اصلی پاساژ وارد میشویم، درست مثل این است که از مرزهای ایران خارج و وارد یکی از کشورهای همسایه شدهایم، چون تزئین و دکوراسیون بیشتر فروشگاهها کاملا شبیه به آنجاست، حتی آرم برندهای معروف سردر مغازهها مثل فروشگاههای اصلی آن برندها طراحی و نصب شده و خودنمایی میکند. برندهایی چون لوئیس ویتون، پارادا، بربری، آدیداس یا صدها برند معتبر جهانی دیگر که ممکن است در خوشبینانهترین حالت و تخفیفهای سالانه بالای 70 درصد برخی اجناسشان حتی از حقوق سالانه ما نیز بالاتر باشد در این مراکز خرید خودنمایی میکنند. به عنوان مثال درباره عینک آفتابی میتوان قیمتهایی از سه یا چهار میلیون تومان تا 16 میلیون تومان را دید که مربوط به تولیدکنندهای معروف با طراحی کاملا خاص است. با این حال وقتی از فروشنده چند پرسش تخصصی میپرسید و مثلا از وی میخواهید گارانتی اصلی کارخانه (و نه گارانتی مغازه خودش!) برای محصول را به شما را ارائه دهد، اول با ابرو کج کردنهایی مواجه میشوید که انگار بیکلاس هستید که چنین میپرسید! و البته بعد هم به قول معروف به جای پاسخ درست و حسابی، شما را میپیچانند.
بنابراین نباید هرگز به ظاهر یا محل قرار گرفتن فروشگاه توجه داشته باشیم و فرض بگیریم که این دکورهای زیبا و این نورپردازیها ضامن اصل فروشی است. چون به قول معروف «هر گردی گردو نیست». بنابراین عاقلانهترین راه این است که از راهکارهای متعددی که برای شناسایی اصالت محصولات در اختیار شما قرار دارد، استفاده کنید و در راس آن خواستن گارانتی اصلی کمپانی است.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد