وحدت شیعه و سنی عامل نیرومند امنیت اجتماعی

چه، پیش از آن ایامی که سرشار از «رحمت» و «مهربانی» و «مدارا» بود از سوی دشمنان به عاملی برای ترویج و اشاعه «کینه» و «نفرت» و «تخاصم» تبدیل می‌شد. اما، جمهوری اسلامی ایران با درک ژرف موقعیت مسلمین و آگاهی از پیامدهای مبارک وحدت و انسجام میان آنان، هر دو روایت میلاد پیامبر رحمت و مهربانی و صلح و وحدت را به رسمیت شناخت و حدفاصل دوازدهم تا هفدهم ربیع‌الاول را هفته وحدت نام نهاد.

دو. انتخاب نامی خجسته برای ایام میلاد محمد(ص) نه یک نامگذاری صرف بوده است و نه از سر مصلحت و ناگزیری. بلکه، ایــن هفته خجسته «هفته وحدت» نام گرفته است تا شمار پرتعداد مسلمانان سوءتفاهم‌ها و سوءتعبیرها را به کناری نهند و ذیل لوای رحمانی «اسلام عزیز» گردهم آیند و همچون «امتی واحد» یکدیگر را در مسیر تعالی و رستگاری، هم در این دنیا و هم در جهان آخرت، یاری دهند. چه، هر خردمندی نیک می‌داند که «تفرقه» و «انشقاق» توان و ظرفیت و پتانسیل شگرف مسلمانان را تحلیل می‌برد، آرامش را از آنان می‌ستاند و بدبینی و نفرت را همچون خوره به جان آنان می‌اندازد.

سه. به اذعان بسیاری از اندیشمندان یکی از پیامدهای مبارک «وحدت» افزایش احساس امنیت اجتماعی است.

شواهد پژوهشی زیادی نیز در تائید این مدعا در دست است. در تبیین این واقعیت می‌توان چند نکته را یادآور شد؛ نخست آن که، «وحدت» به خودی خود نوعی «حالت عاطفی» است که هیجانات منفی را از درون می‌زداید و «خوش‌بینی»، «امید» و «مثبت‌نگری» را بسط و توسعه می‌بخشد.

نیازی به حجت نیست که از میان رفتن هیجانات منفی و تقویت هیجانات مثبت، بلادرنگ درون را ایمن می‌سازد و فرصت ناایمن شدن را از آدمی می‌گیرد.

دوم آن که، یکی از کارکردهای مطلوب «وحدت» احساس برخوردار شدن از «حمایت اجتماعی» است. بی‌هیچ گفت‌وگویی آدمی وقتی احساس کند از حمایت خیل پرشمار دیگران برخوردار است، اعتماد به نفسش فزونی می‌یابد.

اعتماد به نفس بالا نیز بسترساز احساس امنیت اجتماعی است. سوم آن‌که، وحدت به صورت «عینی» و نه لزوما «ذهنی»، خطرها را از میان می‌راند و لاجرم از بین رفتن خطر فی نفسه ایمنی‌زا و تهدیدزداست. از این مختصر پیداست که وحدت مسلمانان، آرامش روانی و اجتماعی آنان را دوچندان می‌سازد. از همین روی برای بسط و استمرار و تقویت آن نباید فرصت‌ها را از دست داد.

چهار. برای بسط و تقویت وحدت، هم در قلمروی «نظر» باید گام فراسو نهاد و هم در حیطه «عمل» باید قدم برداشت. در صحنه نظر اندیشمندان می‌توانند با دیالوگ مستمر آن گونه که مرحوم آیت‌الله بروجردی و علامه شیخ شلتوت طرح آن را درانداختند و سودهای فراوانی نصیب مسلمانان ساختند؛ بویژه با بهره‌گیری از رهنمودهای راهبردی امام(ره) و مقام معظم رهبری، زمینه‌های «ادراک ناصواب» را از میان بردارند و با ارائه «مدل‌های تئوریک نوین» راهکارهایی برای وحدت دائمی به دست دهند. در صحنه عمل نیز چند عامل می‌تواند وحدت را نیرومندتر سازد، یکی از آن عوامل «ایجاد نشاط مشترک» است و چه زیباست که در ایام میلاد پیامبر رحمت، زیبایی و اخلاق، شیعه و سنی در کنار یکدیگر شاد باشند و ایام را فرخنده بدارند.

عامل دوم «شناخت و آشنایی» بیشتر است. شواهد پرشمار نشان داده است که تعامل، صمیمیت را افزایش داده و کدورت‌ها را از میان می‌راند.

عامل سوم، پرورش «حسن خلق» است. نیازی به گفتن نیست که «خلق خوش» آدم‌ها را به یکدیگر نزدیک می‌سازد و فاصله‌ها را از میان می‌راند و فراموش نکنیم که حضرت محمد مصطفی (ص) نمونه بارز و بی‌بدیل حسن خلق و اخلاق رحمانی است و او برگزیده شد تا «مکارم اخلاق را کامل نماید».

سعید منتظرالمهدی - معاون اجتماعی ناجا