پرندگانی که قربانی تفریح انسان‌ها می‌شوند

جنگ میان خروس‌ها که تقریبا در بیشتر شهرها و مناطق دور و نزدیک کشور وجود دارد، از قدیمی‌ترین مبارزه‌های پرتماشاگر جهان است که قدمت آن در ایران به 6000 سال قبل بازمی‌گردد؛ البته در حالی طی سال‌های اخیر شاهد کاهش این بداخلاقی و برخورد با آن حداقل در شهرهای بزرگ هستیم که متاسفانه اخیرا گزارش‌هایی از برخی نقاط کشور مبنی بر افزایش ایجاد نزاع بین پرندگانی همچون کبک یا به جان هم انداختن شاهین و هوبره به گوش میرسد که نه‌تنها جان این پرندگان را در این نزاع‌ها به خطر می‌اندازد، بلکه موجب کاهش آنها در چرخه طبیعت نیز شده است. حتی گفته می‌شود که برخی از این پرندگان برای نزاع در کشورهای عربی و سرگرمی شیخ‌نشین‌ها صید شده، آموزش دیده و به صورت قاچاق راهی کشورهای عربی می‌شوند.

در همین زمینه چند روز پیش رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان کامیاران در استان کردستان در گفت‌وگو با ایسنا از دستگیری چند متخلف خبر داد که با نزاع و به جان هم انداختن کبک‌های دست‌آموز به شرط‌بندی‌های کلان اقدام می‌کردند.

این مسئول روز گذشته و در پیگیری جام‌جم تعداد متخلفان بازداشت شده را حدود 14 نفر اعلام کرد و یادآور شد که آموزش کبک‌ها برای جنگیدن با یکدیگر در گذشته هم در این شهرستان مرسوم بوده، اما اخیرا بسیار زیاد شده است.

فرهاد سیف‌پناهی با بیان این‌که با وجود ممنوعیت خرید و فروش و هرگونه معامله و آسیب‌رسانی به پرندگان طبق قانون تاکنون با آن برخورد قانونی نشده است، می‌افزاید: اما طی چند روز گذشته به دلیل گسترش یافتن این نوع بداخلاقی از یک سو و افزایش شکایات مردمی از دیگر سو با کمک دادستانی و طبق قانون با آن برخورد شد و متخلفان دستگیر و به مقامات قضایی تحویل داده شدند.

وی با اشاره به این‌که شکارچیان متخلف در سالن‌های زیرزمینی در شهرستان کامیاران به آموزش کبک‌ها و پرورش کبک جنگی جهت نزاع اقدام و در قهوه‌خانه‌ها و منازل با جمعی از مردم، روی پیروزی یا شکست هر کدام از کبک‌ها شرط‌بندی می‌کردند، تصریح می‌کند و با برخورد شدیدی که طی روزهای گذشته با برخی از این افراد در قهوه‌خانه‌ها و اماکن روباز صورت گرفت و همچنین اطلاع‌رسانی مبنی بر این‌که از این پس بشدت با این مورد برخورد می‌شود، مطلع شدیم که باقی افرادی که در اماکن مخفی مثل زیرزمین‌ها به این کار اقدام می‌کردند نیز بساط خود را جمع کرده‌اند.

رئیس اداره محیط‌زیست شهرستان کامیاران با بیان این‌که گرچه هر دو قشر جوان و میانسال در این کار شرکت دارند، اما حضور جوانان در این سرگرمی خلاف پررنگ‌تر است، یادآور می‌شود که بیکاری دلیل اصلی روی آوردن جوانان به این سرگرمی است که هم اوقات آنها را پر می‌کند و هم با شرط‌بندی و آموزش و فروش کبک درآمدی کسب می‌کنند.

سیف‌پناهی البته ممنوع شدن شکار پرندگان طی امسال را عامل دیگر زیاد شدن پدیده نزاع بین کبک‌ها در این استان می‌داند و می‌گوید: پیش از این برخی انرژی خود را برای شکار صرف می‌کردند و از این راه درآمدی هم داشتند، اما اکنون این انرژی را به این بخش منتقل کرده‌اند.

وی با اشاره به این‌که تعداد زیادی از این کبک‌ها در مراحل آموزش برای جنگیدن یا هنگام جنگ با کبک دیگر کشته می‌شوند، می‌افزاید: در کل جمعیت کبک‌ها در استان نسبت به سال‌های گذشته و به دلیل عواملی چون تسخیر و تخریب زیستگاه‌ها و شکار زیاد، کم شده است. ضمن این‌که کبک‌هایی که برای شرکت دادن در این نزاع‌ها صید می‌شوند، به دلیل تحت آموزش قرار گرفتن به مدت چند سال دیگر توانایی بازگشت به زندگی طبیعی را ندارند و برای همیشه از چرخه طبیعت خارج می‌شوند.

این مسئول از همه شهروندان و مردم طبیعت دوست و علاقه‌مند به حیات وحش کامیاران و استان خواست تا در صورت مشاهده این پدیده، آن را به محیط‌زیست شهرستان یا استان اطلاع دهند.

برخورد با متخلفان در سراسر استان

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست کردستان نیز با اشاره به این‌که از این پس طبق قانون با این پدیده در سراسر استان برخورد خواهد شد، به جام‌جم می‌گوید: ایجاد نزاع بین کبک‌ها در این استان علاوه بر کامیاران در شهرستان‌هایی نظیر سقز، پاوه و سنندج هم وجود دارد و بزودی با آنها برخورد خواهد شد، اما از آنجا که در سقز افراد زیادی درگیر این کار هستند و ورود محیط‌زیست به ماجرا به تنهایی ممکن است، تبعات و درگیری‌هایی را به دنبال داشته باشد، با فرمانداری و مراجع قضایی این شهر هماهنگ شده که با کمک آنها با این مساله برخورد شود.

عبدالوحید ریاضی‌فر با اشاره به این‌که رودرو کردن کبک‌ها در این استان همانند خروس در سایر استان‌ها سابقه زیادی دارد، می‌افزاید: این اقدام معمولا در قهوه‌خانه‌های شهرهای مذکور و در روزهای تعطیل همچون جمعه انجام می‌شود و جمیعت زیادی برای تماشای آن حتی از شهرهای همجوار حاضر می‌شوند و هدف اصلی برگزارکنندگان آن هم معمولا قیمت‌گذاری روی کبک برنده و فروش آن است که گاهی سه تا چهار میلیون تومان قیمت می‌خورد.

وی با بیان این‌که این رفتار غیرانسانی و غیراخلاقی علاوه بر استان آذربایجان غربی در استان کرمانشاه و اقلیم کردستان عراق و حتی استان تهران نیز رواج دارد، یادآور می‌شود: آنچه برای محیط‌زیست مهم است و این نهاد را متعهد و موظف به ورود به ماجرا و برخورد با متخلفان کرده است؛ اولا نص صریح قانون مبنی بر ممنوعیت شکار و خارج کردن این پرنده وحشی از چرخه طبیعت است که جریمه 60 هزار تومان برای شکار هر قطعه کبک نیز منظور شده است و ثانیا آسیب رسیدن به این پرنده هنگام ورود به نزاع و خروج آن از چرخه طبیعت است که کاری غیراخلاقی است.

دعوای میان هوبره و شاهین

رودررو کردن پرندگان و حیوانات و ایجاد نزاع مصنوعی به خروس و کبک محدود نمی‌شود و آن‌طور که مدیرکل دفتر آموزش و مشارکت مردمی سازمان محیط‌زیست کشور به جام‌جم می‌گوید: در برخی مناطق جنوبی کشور و همچنین خراسان جنوبی، برخی افراد سودجو و متخلف هوبره و شاهین را به جان یکدیگر می‌اندازند و گرچه این امر این روزها تا حدی کم شده، اما همچنان وجود دارد.

به گفته محمد درویش ، این کار شکارچیان و دلالان علاوه بر این‌که در کاهش جمعیت این گونه و به خطر انداختن نوع آنها تاثیرگذار است، موجب نابودی طبیعت و ایجاد کانون‌های گردوغبار نیز منجر شده است، زیرا شکارچیان برای صید هوبره به کندن بوته‌ها و درختچه‌هایی که سازمان جنگل‌ها برای جلوگیری از بیابانزایی کاشته است، اقدام کرده و با این بوته‌ها برای به دام انداختن یک هوبره گاهی تونلی به طول سه کیلومتر ایجاد می‌کنند. بنابراین با چیدن مدام این بوته و درختچه‌های دست کاشت بیابانی، کانون‌های جدیدی از ریزگرد در برخی مناطق بیابانی کشور ایجاد شده است.

وی یادآور می‌شود علاوه بر این به برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای جوامع محلی نیز مبادرت می‌کند، زیرا بهترین راهکار برای برخورد با این نوع بداخلاقی‌ها، کمک گرفتن از خود مردم و گروه‌های مردم‌نهاد برای مقابله با متخلفان و انجام کار فرهنگی است.

فاطمه مرادزاده / گروه ایران