یک جشنواره مردمی با پذیرایی چای و نبات

پافشاری او در مقام حامی سرسخت حقانیت حتی در کهنسالی نیز ادامه داشت، به‌طوری‌که عمار در حالی که دهه 90 زندگانی پربارش را سپری می‌کرد، در جنگ صفین به مقام والای شهادت رسید و حضرت علی(ع) بر او نماز خواند.

قرن‌ها پس از این واقعه و فرسنگ‌ها دورتر از محل شهادت عمار، یعنی در سال 89 هجری شمسی در تهران، با هوشمندی و درایت جمعی از اهالی متعهد و دغدغه‌مند حوزه فرهنگ و هنر، کلید جشنواره‌ای مردمی زده شد که نامش منقش و مزین به اسم یکی از پرچمداران اسلام و تبیین‌کننده حق و حقیقت بود. جشنواره مردمی فیلم عمار در اولین سالگرد حماسه 9 دی پایه‌گذاری شد و با نمایش 20 اثر بیدارگرانه در چند نقطه از کشور شروع به کار کرد. عماریون همچون الگوی خود دست به دست علی زمان خود دادند و با قدم‌هایی جدی و تاثیرگذار در عرصه فرهنگ و هنر و بویژه سینما با رهبرشان بیعتی دوباره کردند.

مردمی بودن به عنوان مهم‌ترین جشنواره فیلم عمار امروز و در زمان برگزاری پنجمین دوره این رویداد بزرگ و مهم فرهنگی و هنری زبانزد اهالی سینما و مردم است. جشنواره فیلم عمار فقط منحصر و محدود به تهران نیست و همه شهر و روستاهای کشور با کمترین امکانات هم می‌توانند میزبان آن باشند. کما این که این مساله بویژه در این دوره کاملا به چشم می‌خورد و محسوس است و مردم مشارکت جدی و همه‌جانبه‌ای در آن دارند. هر کس بدون کوچک‌ترین چشمداشت و منفعت‌طلبی نامی، مالی و موقعیتی خودش را یک عماری می‌داند و خالصانه و با نیت قربه الی الله گوشه‌ای از کار را می‌گیرد.

برای این ‌که ما هم همگام با مردم شویم و در این هوای پاک و معطر مردمی نفس بکشیم در یکی از روزهای برگزاری این جشنواره ـ که از چهارشنبه (دهم دی) آغاز شده و تا جمعه (نوزدهم دی) ادامه دارد ـ تصمیم گرفتیم به سینما فلسطین به عنوان میزبان نمادین و پاتوق اصلی این جشنواره برویم و ساعاتی را با عماریون سینما سرکنیم.

تفاوت جشنواره فیلم عمار با دیگر جشنواره‌های سینمایی از همان سردر و طراحی فضای ورودی سینما فلسطین مشخص است. سادگی و دوری از تجمل گرایی و تشریفات آنچنانی مهم‌ترین چیزی است که در نگاه نخست قابل تشخیص است. ضمن این‌که آن وجه مردمی جشنواره هم بخوبی در پوسترها و بنرهای این رویداد مشاهده می‌شود. سه جوان در محوطه جلوی سینما مشغول تصویربرداری از رفت و آمد مردم و احتمالا تهیه مستندی درباره این جشنواره هستند. چند نفری هم جلوی در ورودی ایستاده‌اند و با هم درباره حضور در کارگاه‌های آموزشی این جشنواره صحبت می‌کنند. یکی با دیدن پوستری که نام و تصویر حسن رحیم‌پور ازغدی روی آن نقش بسته با تعجب از فرد دیگری می‌پرسد پس سخنرانی حجت‌الاسلام پناهیان چه شد؟ که او در جواب می‌گوید: سخنرانی امروز حاج آقا پناهیان کنسل شده و به جایشان آقای ازغدی صحبت می‌کنند.

وارد سینما که می‌شویم بچه‌های عماری با شور و حرارت و همدلی خاصی مشغول کار هستند و به برخی از بخش‌های آشفته سالن انتظار سینما نظم و انضباطی می‌بخشند. درست در وسط سالن میزی وجود دارد که شماره‌های مختلف نشریه روزانه را برای استفاده مردم روی آن قرار داده‌اند. روی میز بجز بولتن روزانه دو ویژه‌نامه پروپیمان هم درباره مسعود ده‌نمکی (نویسنده و کارگردان) و سیدمسعود شجاعی طباطبایی (کاریکاتوریست) به چشم می‌خورد. دلیل انتشار این ویژه‌نامه‌ها به تجلیل از این دو هنرمند مردمی و انقلابی در مراسم افتتاحیه این دوره از جشنواره فیلم عمار مربوط می‌شود.

در سمت دیگری هم برخی فیلم‌ها و کتاب‌ها و بسته‌های فرهنگی درخصوص ماجرای فتنه 88 و حماسه 9 دی برای عرضه قرار داده شده است و جوانی هم توضیحاتی درباره آنها به مردم ارائه می‌کند.

در سالن‌های شماره یک و دو سینما فلسطین به ترتیب فیلم‌های مستند و داستانی پخش می‌شود و در سالن شماره سه هم کارگاه آموزشی فیلمسازی برپاست. آرام آرام بر جمعیت علاقه‌مند و مشتاق افزوده و صندلی‌های سالن انتظار برای گپ و گفت و صحبت درباره فیلم‌های دیده شده و جریانات فرهنگی و هنری و حتی سیاسی و اجتماعی روز پر می‌شود. نکته جالب درباره این جشنواره آزاد بودن ورود برای همه مردم است و برای تماشای فیلم‌ها نیاز به خرید هیچ بلیت و ارائه کارتی نیست. به همین خاطر می‌توان طیف‌های مختلفی از مردم را دید که براحتی و در فضایی آرام وارد سینما می‌شوند و از برنامه‌های جشنواره استفاده می‌کنند.

جشنواره‌ای با طعم چای و نبات

در گوشه‌ای از سالن هم بساط پذیرایی برپاست و جوانی با روی خوش به مردم چای و نبات می‌دهد. کنجکاو می‌شویم که سراغش برویم و بپرسیم چه می‌کند. او خودش را سلیمان شریک‌لو، مسئول پشتیبانی جشنواره در داخل سالن سینما فلسطین معرفی می‌کند و می‌گوید: ما اینجا هر روز از مهمانانی که قدم‌رنجه می‌کنند به صورت ساده و ایرانی و مردمی پذیرایی می‌کنیم. وسایل پذیرایی ما چای و نبات و کیک یزدی است و مثل جشنواره‌های دیگر خبری از برندهای غربی مثل کافی میکس‌های اسرائیلی نیست.

او ادامه می‌دهد: پذیرایی هم توسط جوانان هیات‌های مذهبی محله‌های مختلف تهران و حتی آنها که در روزهای برگزاری جشنواره از سراسر کشور به اینجا می‌آیند، انجام می‌شود. خیلی از این بچه‌ها قبل از این جشنواره با هم دوست بودند و خیلی‌ها هم در همین فضا با هم آشنا شدند، اما مسلم است جشنواره فیلم عمار، دوستی ما را افزایش داد و روحیه کار گروهی و هیاتی را در ما بیشتر کرد. اینجا هم مثل هیات‌ها و انجمن‌های مذهبی هر کس هر کاری که بلد است انجام می‌دهد و علاوه بر آن به بقیه هم کمک می‌کند.

شریک‌لو سادگی و دوری از اسراف را یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های برگزاری این جشنواره می‌داند و می‌گوید: جشنواره فیلم عمار در طراحی و چاپ بنرها و تابلوهای تبلیغاتی طوری عمل می‌کند که بعد از پایان کار بشود از همان‌ها در نقاط مختلف کشور هم استفاده کرد.

پوشش همیشگی اکران‌های مردمی

در ادامه سراغ حامد جلالی کاشانی، مسئول ستاد خبری پنجمین جشنواره مردمی فیلم عمار می‌رویم که خودش هم دستی بر فیلمسازی دارد و حتی با ساخت و ارسال پنج نماآهنگ یکی از پرکارترین سینماگران این دوره از جشنواره هم به حساب می‌آید. او درباره آثارش این گونه توضیح می‌دهد: موضوع نماآهنگ‌ها متفاوت است؛ یکی اثری است با صدای حامد زمانی به نام «گله از گرگ» که با موضوع مذاکرات هسته‌ای ساخته شده است. کار دیگری هم با نام «زخم قدس» درباره موضوع غزه دارم که خواننده آن پویا بابایی است. لبخند شیطان (با موضوع سفر رئیس‌جمهور به نیویورک و با صدای پویا بابایی)، مرگ بر آمریکا (با صدای صادق آهنگران) و عشق بی‌مرز (درباره شهید صادق گنجی، رایزن فرهنگی ایران در پاکستان با صدای امیرحسین سمیعی) هم دیگر نماآهنگ‌هایی هستند که ساخته‌ام و در جشنواره امسال حضور دارند.

جلالی درباره مسئولیتش در ستاد خبری چنین توضیح می‌دهد: پوشش رسانه‌ای کلیه برنامه‌های سینما فلسطین و انعکاس اخبار و اطلاعات اکران‌های مردمی سراسر کشور از مهم‌ترین فعالیت‌های ماست که در سایت جشنواره به نشانی ammarfilm.ir قابل مشاهده است.

او نیروهای فعال در ستاد خبری این دوره از جشنواره را هم چهار نفر عنوان می‌کند و می‌گوید: چون کارگاه‌های آموزشی جشنواره از ساعت 10 صبح شروع می‌شود، ما هم کارمان را از ساعت 9 شروع می‌کنیم و تا ساعت 11 شب که اکران‌های روزانه تمام می‌شود، ادامه دارد. ضمن این‌که به دلیل تعدد و گستردگی آثار و نمایش‌های هفتگی فیلم‌های عمار، سامانه و کار ستاد خبری حتی پس از اتمام جشنواره و در طول سال نیز ادامه دارد.

جلالی برگزاری دوستانه و داوطلبانه را یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های جشنواره مردمی فیلم عمار می‌داند و می‌افزاید: اگر قرار بود پنج هزار نقطه‌ای که در سراسر کشور به طور داوطلبانه برای اکران مردمی اعلام آمادگی کردند، به صورت تشکیلاتی و رسمی انجام می‌شد و منتظر دریافت بودجه می‌ماند، شاید هیچ وقت عملی نمی‌شد و به این شکل شاهد تکاپو و پویایی در این خصوص نبودیم. مشارکت مردمی از همه قشرها در عمار از اکران فراتر رفته و به تولید رسیده است، به طوری که در این دوره جشنواره، امام جمعه شهر ملکشاهی ایلام خودش تهیه‌کنندگی یک فیلم داستانی را به عهده دارد. این نکته جالبی است که افراد با دغدغه ارزشی و انقلابی وارد فضای هنر سینما می‌شوند؛ مثلا از آقای ابوطالب پرسیدند چرا آثارت را به جشنواره فیلم عمار می‌فرستی که ایشان پاسخ دادند چون جشنواره مردمی فیلم عمار تنها جایی است که فیلم مستند در آن دیده می‌شود.

او ادامه می‌دهد: در جشنواره فیلم عمار حتی تجلیل‌ها هم مردمی است و به جای مسئولان سینمایی کشور یک فرد مردمی از یک هنرمند مردمی قدردانی می‌کند. این نشان می‌دهد که صاحب اصلی جشنواره مردم هستند. همچنین باید پرداختن به موضوعات و مضامین تاکنون مغفول مانده را هم به عنوان یکی دیگر از مهم‌ترین خصوصیات جشنواره عمار ذکر کرد.

مردم در قله قاف

محمدصادق باطنی، مسئول روابط عمومی پنجمین جشنواره فیلم عمار هم مردمی بودن را کلیدی‌ترین نکته این رویداد فرهنگی و هنری انقلابی می‌داند و می‌گوید: این جشنواره در چند بعد مردمی است؛ یکی این‌که برعکس خیلی از جشنواره‌ها که سینما در قله قاف می‌نشیند و مردم باید دوان دوان خودشان را به آن برسانند، سینما به سمت مردم می‌رود و دستش را به سمت آنها دراز می‌کند. شما اگر مردم را از جشنواره عمار بگیرید دیگر چیزی از آن باقی نمی‌ماند. جشنواره مردمی فیلم عمار بهانه‌ای شده برای دورهم بودن و پیدا کردن دوست‌های جدید زیر پرچم انقلاب اسلامی.

نظرات مردمی

محمد گنجی، کارگر پنجاه ساله و شهرستانی که زمانی رزمنده جبهه‌های حق علیه باطل بوده حضورش در این جشنواره را از روی کنجکاوی می‌داند و می‌گوید: من عاشق فیلم‌های جنگی و دفاع مقدسی هستم، بنابراین با دیدن این فیلم‌ها خاطرات آن سال‌ها برایم زنده می‌شود. دیدن این فیلم‌های ارزشی و انقلابی برای همه جوانان امروز ضروری است. کشورهای دیگر با وجود گذشت صد سال از جنگ، هنوز هم یاد و خاطرات سربازان و کشته‌شده‌هایشان را زنده نگه می‌دارند، پس چرا ما این کار را نکنیم؟

صادق صداقت، دانشجوی علوم قرآنی و حدیث هم که خودش یکی از اکران‌کننده‌های مردمی عمار در کرج است، استقبال از این جشنواره را پرشور توصیف می‌کند و می‌گوید: ویژگی مهم این جشنواره مردمی بودن است. چه تماشاگران و چه فیلمسازان همگی از دل خود مردم هستند.

مهرداد مانیا، دستیار کارگردان ساختار برخی فیلم‌های جشنواره را به لحاظ فنی و جذابیت پایین توصیف می‌کند و می‌گوید: باید تنوع موضوعات آثار بیشتر شود و فراز و فرود و هیجان قصه‌ها خیلی بیشتر از این باشد تا مخاطب جذب آنها شود.

محمدرضا منظور، بیست و دو ساله و دانشجوی اقتصاد دانشگاه مازندران هم می‌گوید: دو سالی است پیگیر جشنواره فیلم عمار هستم و حتی با دوستان چند اثر دوره‌های قبلی را در بسیج دانشجویی اکران کردیم. امسال با دیدن آثار می‌بینم فیلم‌ها به لحاظ تکنیکی رشد بیشتری نسبت به دیگر دوره‌ها داشته‌اند.

آرش حسن‌نیا، مهندس منابع طبیعی هم جشنواره فیلم عمار را یک ضرورت فرهنگی برای کشور می‌داند و می‌گوید: این رویداد بهترین فضا برای رسوایی و روسیاهی سران و عوامل فتنه 88 است و سینماگران با زبانی هنرمندانه موجب بیداری اذهان می‌شوند.

بامداد محمدی / جام‌جم