پرتره‌ به پرتره، داستان‌ به داستان

حرف‌هایی پر از رنگ و خط، مشترک در استفاده از فرم فیگور – شامل فیگور انسان، داستان‌های شیرین، زندگی زنان عشایر – که هر کدام از هنرمندان بسته به شیوه هنری خاص خود به بیانی متفاوت از اندیشه و فرم ورنگ پرداخته‌اند از ویژگی‌های آثار این نمایشگاه است.

فرناز قرایی نقاش فیگوراتیو و به تعبیر برخی اکسپرسیونیست است. اهمیت آثار او در بیان احساسات انسان و تصویرگری نگاه و صورت بیشتر نمود دارد. آثار او عمدتا بر پایه بیان خطی در طراحی و بیان رنگی در استفاده از رنگ‌های پرانرژی و بیشتر گرم است. ضربه‌های واضح قلم مو در تمام کارهای او دیده می‌شود. آثاری از او که در این مجموعه کارها در گالری عقیلی به نمایش درآمده همگی تک پرتره و فیگور هستند که بنابر استفاده زیاد از رنگ‌های غلیظ و بیشتر گرم و همچنین به کار بردن خطوط هاشوری در طراحی، بیانگر و گاهی پر حرف خوانده می‌شوند.

تکنیک مورد استفاده در آثار این هنرمند در این مجموعه در قسمت‌های رنگی ِکار اکریلیک و در قسمت‌های خطی ماژیک و راپید است. بازی‌های نور و سایه البته در مفهومی غیر واقعی، طراحی کردن روی بوم و چوب بدون پوشاندن با رنگ در بعضی قسمت‌های آثار و رها کردن برخی اتفاقات ضمنی در هنگام شکل‌گیری نقاشی‌ها از خصوصیات بارز نقاشی‌های اوست و بویژه همین ویژگی آخر یعنی رها کردن طراحی اتود وار خطوط و اتفاقات ضمنی در اغلب مخاطبان حس ناتمام بودن اثر را القا می‌کند که البته این مهم از اهداف این نقاش است چون همگامی در طراحی خطی و نقاشی و ایجاد اثری پویا که در استفاده واضح از رنگ و خط شکل می‌گیرد از رویکردهای مهم او در بیان هنری است.

هنرمند دیگر شرکت‌کننده در این نمایشگاه شبنم شعبانی است، او نیز هنرمندی فیگوراتیو با تاکید بر فیگور انسان است. اساس نقاشی‌های او رنگ‌های غلیظ و سنگین است که اغلب با تاش‌های بلند و رک و بیانگر اجرا می‌شود. استفاده از مدل زنده و قلم‌زنی سریع از خصوصیات پررنگ آثار اوست. همین استفاده صریح از رنگ‌های بیانگر، آثار او را بیشتر به فوویست‌ها(مکتب گروهی از نقاشان فرانسوی که در آثار خود دورگیری‌های زمخت و رنگ‌های تند و نامتعارف و شکل‌های ساده‌شده به کار می‌بردند) نزدیک می‌کند که البته دفورماسیون درست و بجا در آثار این هنرمند در ایجاد فضای فوویستی تاثیر بسزایی دارد. فیگورهای انتخابی او در این مجموعه آثار در حالت‌های نشسته ارتباط خوبی از لحاظ کمپوزیسیون با دیگر اجزای کادرهای مستطیل او برقرار کرده است.

تالین هاکوپیان هنرمند نقاش دیگری‌ است که مجموعه آثار خود را در این گالری به نمایش گذاشته است. محوریت آثار او در این مجموعه طراحی‌های خطی با روان‌نویس، مداد و راپید است که در تمام آنها فرم‌هایی برگرفته از فیگورهای حیوان و انسان با رویکردی تصویرگرایانه و بعضا اساطیری یا داستانی است.

کارهای او طراحی‌هایی خطی و ساختارگرایانه با فرم‌های دقیق و هندسی است که نشان از ذهن منظم و پیچیده هنرمند دارد. برخی از نقش‌مایه‌های استفاده شده توسط او شامل پیکر‌های اساطیری در ارمنستان بوده که هنرمند آنها را بر اساس برداشت شخصی خود و اهمیت این نقش‌مایه‌ها در اندیشه قومی به کار برده است.

بداهه‌گویی داستان‌های ایرانی

الهام سروش نیا دیگر هنرمندی است که در این نمایشگاه به ارائه آثار جدید خود پرداخته است. آثار برگزیده او در این مجموعه به این دلیل از جانب خود او جدید خوانده می‌شود که این بار محوریت اندیشه و روش بیانی آثار او برگرفته از ادبیات ایران است که این اتفاق در آثار او به دلیل تاثیری است که از شرکت در گروه‌های موسیقی شاهنامه‌خوانی گرفته است. تمام پنج اثر این هنرمند در این مجموعه با موضوعیت داستان خسرو و شیرین نظامی گنجوی است. رویکرد روایی و داستان سرایانه او خصوصیت بارز و پررنگ کارهای ارائه شده این هنرمند است که با نظمی خاص و البته با تسلط به این ادبیات در نقاشی نمود پیدا کرده است.

پیوند ادبیات با نقاشی‌های انتخابی او در اینجا سبب شده تا اقتباسی نو و متفاوت از نگارگری ایران ارائه شود. استفاده از تسلسل سطوح، روایتگری، همزمانی در رویدادها، تنوع رنگی، شیوه طراحی و استفاده از خطوط منحنی و استفاده از کتیبه‌های توضیحی از ویژگی‌های مشترک بین نگارگری ایران و نقاشی‌های اوست. همین تسلسل سطوح در بیان و پیشبرد روایت داستان در آثار او نقشی مهم ایفا می‌کند. هرچند در برخورد او با رنگ‌ها، تا حدودی برگرفتگی از رنگ در نگارگری را می‌بینیم ولی در حقیقت او با استفاده از کلاژ پارچه‌هایی با نقش‌مایه‌های سنتی و ترکیب مواد برای ایجاد بافت در تکنیک خود، برخوردی متفاوت با نگارگری اصیل ایرانی داشته است.

همچنین از تفاوت‌های مهم نقاشی‌های او با نگارگری، برخورد بداهه و سریع با اجرای تکنیکی اثر است یعنی سروش‌نیا عموما بدون داشتن اتود و همزمان با مرور داستان به صورت بداهه نقاشی را اجرا کرده است. این خصوصیت بداهه‌پردازی از ویژگی‌های دیگر آثار او نیز است. از دیگر ویژگی‌های آثار این بانوی هنرمند ایرانی می‌توان به برخورد یکسان با خطوط محیطی فیگورها و اجزای دیگر و همچنین خط نوشته‌های ناخوانای او اشاره کرد که بیشتر با هدف ایجاد بافت تزیینی به کار برده شده است.

الهام ملاحسین آخرین هنرمند این مجموعه است که آثار خود را با تکنیک اکریلیک با الهام از عناصر بومی ایران و ایجاد فضایی نوستالژیک ارائه کرده است. استفاده از رنگ‌های اصلی و طراحی فیگوراتیو، رک و واضح با پایبندی به تناسبات واقعی از ویژگی‌های اصلی کار اوست. همچنین به نظر می‌آید استفاده از کلاژ در اتودهای پیش فرض او حالت داستان پردازانه به آثار او داده باشد.

نرگس رسولی ‌‌/‌‌ جام‌جم