وضعیت اضافه‌کاری در استان‌های کشور

به گزارش مهر، اضافه‌کاری موضوعی است که از سوی نیروهای شاغل در بخش‌های مختلف اقتصادی صورت می‌گیرد و امروزه شاید کشوری نباشد که دست‌کم بخشی از مردم آن ساعات بیشتری از وقت‌های معمول قانونی را در محل‌های کار سپری نکنند.

با این حال، دلایل اضافه‌کاری در کشورها متفاوت است. هرچند اولین تصوری که از نام اضافه‌کاری به ذهن افراد می‌رسد تلاش برای کسب درآمد بیشتر است، اما اضافه‌کاری همیشه به این مفهوم اتفاق نمی‌افتد و چه‌بسا بنگاه‌هایی را نیز داریم که با مجبور کردن افراد به اضافه‌کاری، حقوقشان را نیز نمی‌پردازند.

در مواردی نیز اضافه‌کاری‌ها به دلیل درخواست کارفرمایان برای افزایش تولید، حفظ بازار، ارائه محصولات جدید، باقی ماندن در رقابت با دیگر تولیدکنندگان و انجام تعهدات و قراردادهای کاری اتفاق می‌افتد که البته با پرداخت حقوق اضافه به نیروی کار همراه است، اما ممکن است بخشی از نیروها تمایلی برای اضافه‌کاری نداشته باشند و تنها به درخواست کارفرما باشد.

اصولا اضافه‌کاری از سوی بنگاه‌های اقتصادی به دلایلی چون رونق تولید و فروش، تلاش بنگاه‌ها برای پذیرش تعهدات بیشتر و در نتیجه بهبود وضعیت حقوقی نیروی کار رخ می‌دهد لذا اضافه‌کاری همیشه بد نیست، اما نکته حائز اهمیت درباره افزایش گرایش جامعه به انجام اضافه‌کاری، پیامی است که می‌توان از این نوع رفتار افراد شاغل در جامعه دریافت کرد.

پیام روشن و صریح شاغلان در بنگاه‌های بخش‌های مختلف اقتصادی کشور با انجام اضافه‌کاری این است که هزینه‌های زندگی آنها با درآمدها مطابقت ندارد، در تامین مخارج معیشتی خود دچار مشکل هستند و میل به تغییر این شرایط را دارند.

اضافه‌کاری در اشکال دیگری نیز خود را نشان می‌دهد که همان دوشغله و چند شغله شدن افراد است. گرایش به مشاغل کاذب، نیمه‌وقت، فعالیت در بازارهایی که افراد اطلاعی از نحوه سرمایه‌گذاری در آن مانند بازارهای سکه، ارز، طلا و بورس را ندارند نیز معانی دیگری از اضافه‌کاری افراد است.

همدان رکورددار بیشترین اضافه‌کاری کشور

در گزارش مرکز آمار بررسی‌ها به گونه‌ای است که وضعیت حضور با ساعات بیشتر از معمول هفته در محل‌های اصلی و رسمی کار افراد مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفته است. به عنوان نمونه آمار ارائه شده نشانگر تمام فعالیت‌های افراد در زمینه‌های گوناگون به نحوی که شرح داده شد نیست و صرفا وضعیت حضور در یک رشته شغل تحلیل شده است.

بر این اساس، در استان همدان طی بهار امسال بالاترین میزان اضافه‌کاری در کشور انجام شده به نحوی که از هر دو نفر شاغل، یک نفر در هفته اشتغال بیشتر از 49 ساعت را در هفته تجربه کرده است. 4/55 درصد شاغلان ساکن در استان همدان در بهار امسال، اضافه‌کاری کرده‌اند.

پس از آن تهرانی‌ها در جایگاه دوم انجام بالاترین میزان اضافه‌کاری قرار دارند. طی بهار امسال 6/53 درصد پایتخت نشینان بیشتر از 49 ساعت در هفته کار کرده‌اند. در پایتخت نیز هر دو نفر شاغل، یک نفر اضافه‌کاری کرده است.

این وضعیت درباره استان‌های دیگر نیز قابل مشاهده است. در آذربجان شرقی نیز چهار نفر از هر ده نفر اضافه‌کاری می‌کنند. این وضعیت در مورد اردبیل تقریبا پنج نفر از هر ده نفر شاغل است و در البرز نیز از هر ده نفر چهار نفر دارای ساعت کار بیشتر از 49 ساعت در هفته هستند.

پُرکارترین و کم‌کارترین استان‌ها

زنجانی‌ها نیز دارای آمار اضافه‌کاری بالایی هستند به نحوی که در این استان نیز نزدیک به پنج نفر از هر ده نفر اضافه‌کاری می‌کنند و این وضع در قزوین و کردستان نیز وجود دارد که البته در این دو استان چهار نفر از هر ده نفر شاغل اضافه‌کاری انجام می‌دهند.

شاغلان در گیلان، مازندران و هرمزگان نیز دارای ساعات کار بیشتر از 49 ساعت در هفته‌اند و از این بابت جزو استان‌های با میزان اضافه‌کاری بالا محسوب می‌شوند. در نقطه مقابل وضعیت حضور افراد در بازار کار برخی از استان‌ها بسیار کمتر از مناطق یاد شده است که می‌تواند به بُنیه مالی افراد، بافت فرهنگی منطقه، پایین‌تر بودن هزینه‌های زندگی نسبت به مناطق یاد شده، قانع بودن افراد یا وجود نداشتن بستر مناسب برای انجام اضافه‌کاری مربوط باشد.

به صورت کلی، استان‌های مانند ایلام با 25.1 درصد، خراسان جنوبی با 19.6 درصد، سیستان و بلوچستان با 27.9 درصد، کرمان 27.3 درصد، لرستان با 27.8 درصد و یزد با 21.2 درصد؛ دارای کمترین آمار اضافه‌کاری شاغلان هستند و نسبت به استان‌هایی مانند تهران و همدان تا 50 درصد کمتر است.

جدول وضعیت اضافه کاری شاغلان در استان ها