خرمای ایرانی در بسته های فرانسوی

این ضرر و زیان اکنون سال‌هاست که دامن نخلداران و صادرکنندگان را گرفته است، زیرا خشکسالی، وجود آفت و گرانی سم و کود و کارگر و نبود بازار فروش مناسب از یک سو کشاورزان را با ضرر مواجه کرده و از سوی دیگر صادرکنندگان نیز به‌دلیل موانعی نظیر تحریم‌ها و بی‌ثباتی نرخ ارز، دچار زیان و از دست دادن برخی بازارهای فروش خود شده‌اند.

وعده‌های دولت‌های وقت هم برای خرید خرما از خرماداران و جا دادن آن در سبد کالا یا عرضه در مدارس و ادارات نیز تاکنون تحقق نیافته که این خود نیز بر نابسامانی این بازار و ماندن خرما روی دست نخلداران افزوده است. نابسامانی این بازار به حدی است که موسوی، دبیر کل انجمن خرمای ایران به ایسنا می‌گوید: با توجه به این‌که دلالان پاکستانی، اماراتی و فرانسوی از خرمای ایرانی سود می‌برند، می‌خواهند این محصول را به نام خود در بازارهای هدف عرضه کنند بنابراین خواهان خرمای ایرانی با بسته‌های کوچک‎ ‎هستند.

وی با بیان این‌که اکنون تاجران پاکستانی،‎ ‎اماراتی و فرانسوی خرمای ایران را به قیمت نازلی به صورت فله‌ای می‌خرند و پس از‎ ‎بسته‌بندی‌های کوچک و لوکس به نام خودشان صادر می‌کنند، می‌افزاید: خرمای ایران بدون صاحب مانده است و در بازار متولی ندارد، این در حالی است که در هیچ جای دنیا اجازه فروش کالا به هر قیمتی داده نمی‌شود، به همین دلیل انتظار می‌رود دولت این مسأله را ساماندهی کند.

در همین حال رئیس انجمن خرمای استان کرمان نیز در گفت‌وگو با جام‌جم با اشاره به این‌که صدور خرمای ایرانی با جعبه و برند خارجی در داخل کشور غیرقانونی است یادآور می‌شود که تا یکی دو هفته پیش و به‌دلیل وجود تحریم‌ها، جعبه‌های خرمای ایرانی به کشورهای عربی صادر و در آنجا جعبه خرما تعویض شده و با بسته‌بندی جدید به نام آن کشورها صادر می‌شده است.

محسن رشیدفرخی با اشاره به این‌که اکنون و با کاهش تحریم‌ها دیگر چنین مشکلی وجود ندارد و تمام خرمای استان با نام و برند خود ایران و منطقه تولید و صادر می‌شود، میافزاید: با این حال صادرکنندگان همچنان مشکلات بزرگی بر سر راه صدور خرما دارند که ضررهایی را نیز متوجه آنها کرده است.

به گفته وی ثابت نبودن نرخ ارز و چند نرخی بودن آن، در کنار هزینه گران حمل و نقل با سردخانه که برای طی کردن یک بار 25 تنی تا آمریکای شمالی حدود ده هزار دلار می‌شود،رقابت در عرصه بین‌المللی صادرات و فروش خرما را برای تاجران ایرانی سخت کرده است.

عضو هیات اتاق بازرگانی استان کرمان، گرانی مقوا و کاغذ را که موجب بالارفتن هزینه بسته‌بندی می‌شود، یکی دیگر از مشکلات صادرکنندگان عنوان می‌کند.

رشید فرخی به مشکلات تولیدکنندگان نیز اشاره می‌کند و می‌افزاید: گرچه قبلا سمپاشی هوایی توسط دولت در نخلستان‌ها صورت می‌گرفت، اما اکنون این روند متوقف شده و گرانی سم و کود و حمایت نکردن دولت از تولیدکنندگان در این بخش موجب شده که شاهد ورود سم‌های خارجی و عمدتا غیراستاندارد چینی به بازار باشیم که استفاده از آنها تبعات منفی برای نخلستان‌ها خواهد داشت.

نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران نیز با بیان این‌که خرما پنجمین کالای صادراتی ایران محسوب می‌شود که می‌توان با فرآوری و بسته‌بندی مناسب ارزش افزوده بیشتری ایجاد کرد، اما متأسفانه به آن توجهی نمی‌شود، می‌گوید: خرمای تولید ایران باوجود ظرفیت بالای صادراتی مانند پسته نیست که فقط به جز ایران یک کشور آن را تولید کند، بلکه کشورهایی مانند عراق و پاکستان نیز جزو کشورهای عمده تولیدکننده خرما در جهان هستند که به نوعی رقیب ایران محسوب می‌شوند.

صادرات فله​ای

محسن جلال‌پور با بیان این‌که باید سعی کنیم زنجیره تولید خرما از ابتدا تا انتها به صورت یک فرآیند دیده شود و به آن علمی نگاه کنیم چیزی که هنوز محقق نشده است، می‌افزاید: تولید خرما در ایران دست بخش خصوصی و بودجه تحقیقات در دست دولت است که تاکنون امکان تعامل بین این دو بخش آنطور که باید به وجود نیامده است.

به گفته وی وارد نشدن به بسته‌بندی مناسب و صادرات فله‌ای یکی از مسائلی است که باید حل شود و بسته‌بندی خرما بویژه برای صادرات نیز باید اجباری شود، زیرا این امر در کشورهای دیگر انجام شده و ما همچنان شاهد صادرات خرمای فله‌ای هستیم و از طرف دیگر فرآوری خرما که ارزش افزوده بالاتری را هم به دنبال دارد مغفول مانده است.

محمد دهقان، یکی از تولید‌کنندگان خرما در نرماشیر کرمان نیز با بیان این‌که شهرستان نرماشیر حجم بسیار بالایی از کل خرمای شرق استان کرمان را تولید می‌کند و می‌توان آن را به عنوان بزرگترین قطب تولید خرمای استان کرمان نام برد، می‌گوید: برداشت خرما در نرماشیر هر ساله از نیمه مرداد ماه آغاز می‌شود و همزمان بسته‌بندی و طی سال به فروش می‌رسد، با این حال تا‌کنون صنعت بسته‌بندی خرما کمتر مورد توجه قرار گرفته و برخی از کشورها خرمای ما را خریداری و با بسته‌بندی‌های مدرن به فروش می‌رسانند.این تولیدکننده خرما میافزاید: با وجود کیفیت خوب خرمای شرق استان کرمان فرهنگ‌سازی مناسب برای شناخت انواع خرما در کشور صورت نگرفته است و در گام نخست باید خرما به عنوان یک غذا به مردم معرفی و همانند شرق استان خرما زینت‌بخش سفره‌های ایرانی قرار گیرد.