بی‌رحمی تحمل‌ناپذیر

تعارف که نداریم، الان مثلا علی ضیا و بیشتر احسان علیخانی، عین عبارت کلیشه‌ای «در آسمان‌ها سیر می‌کنند»، در آسمان‌ها سیر می‌کنند، بس که کشته مرده دارند، اما... این ماجرا (شهرت) آن سو هم دارد که می‌شود همان جا خالی دادن ابرها و... سقوط، سقوط، سقوط... یاد چه کسی افتادید؟ زیاد به خودتان افتخار کنید؛ چندان هم باهوش نیستید، منتقدان کاری کرده اند که حالا تا بگویی «سوتی»، معادلش در ذهن مخاطب می‌شود، جواد، خیابانی!

جواد خیابانی، زمانی ـ حالا دیگر کوتاه، در مقایسه با سال‌هایی که به شکلی متفاوت سپری شد ـ پدیده‌ای محبوب در تلویزیون ایران محسوب می‌شد. او ارائه‌ای متفاوت از فن گزارشگری فوتبال داشت و تمام طرفداران فوتبال آرزو می‌کردند، مسابقه‌ای که قرار است از تلویزیون پخش شود، همراه با گزارش جواد خیابانی باشد. همین جواد خیابانی که امروز ـ امروزی به قدمت سال‌ها ـ سوژه ثابت لوده‌بازی‌ها، مسخره‌بازی‌ها و شوخی‌های پیامکی و شبکه‌های اجتماعی است، زمانی جذاب‌تر از عادل فردوسی‌پور در تلویزیون ایران می‌درخشید.

تقصیر خودش است و در این تردیدی نیست. جواد خیابانی در زمان متوقف شد و در روزگاری که یک روز، حتی اگر یک روز «در جریان» نباشی، بی‌سواد و دیرینه‌اندیش محسوب می‌شوی، او بیش از حد زندگی را ساده گرفت و ساده‌تر از آن سقوط آغاز شد. جواد خیابانی شاید هم به اندازه کافی عاشق فوتبال و حرفه‌اش نبود. او صدای خوبی داشت و بیشتر روی همین حساب کرد. در نهایت از جایی که دوستان سابقش ـ گروهی که در مطبوعات چهره شدند و زمانی با جواد خیابانی در کوچه گل کوچک بازی می‌کردند ـ علیه او شوریدند و خودکار گذاشتند روی اشتباهاتش... او بسادگی تبدیل به سوژه ثابت نقد و بدتر از آن، مسخره‌بازی و جوک ساختن‌های اینترنتی شد. حالا سال‌هاست که کافی است خیابانی شبی فوتبال گزارش کند و آنلاین و دقایقی بعد، فهرستی از گاف‌های او روی شبکه‌های اجتماعی قرار بگیرد! حالا سال هاست تا بگویی «گاف»، «سوتی»، معادلش در ذهن مخاطب می‌شود، جواد خیابانی!

باز نیاز است، رک و راست، مستقیم و بی‌رحمانه نوشته شود: جواد خیابانی واقعا لایق نقد شدن است، اما... آیا او واقعا ضعیف‌ترین گزارشگر فوتبال در ایران است؟ شاید عده‌ای حتی به این پرسش پاسخ مثبت بدهند و حتی شاید نشود به آنها خرده گرفت. با این حال بازهم رفتار حال حاضر با جواد خیابانی بی‌رحمانه به نظر می‌رسد. قبل از هر دلیلی برای نقد منتقدان جواد خیابانی، باید این پرسش را مطرح کرد که به فرض ضعیف بودن جواد خیابانی در گزارشگری فوتبال، سایر گزارشگرهای فوتبال ایران در آن حد فوق‌العاده هستند که در قیاس، جواد خیابانی در خور این همه نقد و تمسخر باشد؟!

صادقانه بخواهیم به این پرسش پاسخ بدهیم، حتی عادل فردوسی‌پور هم خالی از گاف گزارش نمی‌کند و این یک واقعیت است. بعید است علایق شخصی ما در قضاوت‌هایمان نسبت به آدم‌ها بی‌تاثیر باشد وگرنه هیچ تردیدی نیست که فاصله دوستان گزارشگر جواد خیابانی با او، حداقل از زمین تا آسمان نیست که آن‌ها در آسایش گزارش کنند و خیابانی در هراس صبح فردا!

حرف دیگر درباره کیفیت کار و زندگی کسانی است که خیلی راحت جواد خیابانی را نقد می‌کنند. اغراق نیست که نوشته‌های بسیاری از این به اصطلاح روزنامه نگارها، پر از گاف‌های دستوری، ساختاری و نوشتاری است. این هم یک واقعیت است که ما در ایران افراد بی‌نقص ـ در هیچ حرفه‌ای ـ چندان زیاد نداریم که بی‌رحمانه از کوچک بودن خودمان بگذریم و پا روی کوچک‌های اطرافمان بگذاریم. ماجرا این اواخر به جایی رسید که آدم از خواندن نوشته‌ای درباره گاف‌های جواد خیابانی، بیشتر احساس می‌کند دوستان براساس روال رایج می‌نویسند و این گیر دادن‌ها به خیاباتی بیشتر شبیه یک مد است تا جسارت‌های یک نویسنده حرفه‌ای مطبوعات.

کسی هرگز از عادل فردوسی‌پور انتقاد نمی‌کند، کسی گاف‌های او را نمی‌شمارد چون می‌ترسند مخاطب دلخور شود، اما خیابانی جوابش را در این موارد پس داده!

در این شرایط، رفتار فعلی با جواد خیابانی بیش از آن که نقد باشد، بزدلی محسوب می‌شود و بیش از آن‌که شوخی باشد، نوعی لوده‌بازی است. در نهایت، کار به جایی می‌رسد که در این شب‌های فوتبال پشت فوتبال، صدای خیابانی مدام شنیده می‌شود و ساعتی بعد، شمارش گاف‌های او در شبکه‌های اجتماعی آغاز و... .

شهرام فرهنگی ‌/‌ جام‌جم