«موسیقی کبیر» رونمایی شد/عکس

رضا داوری اردکانی، رئیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران، در این مراسم با بزرگ برشمردن کار مرحوم مهدی برکشلی در ترجمه این کتاب از زبان عربی به فارسی گفت: به عظمت این کار بزرگ فرهنگی زمانی می‌توان پی برد که با بررسی ترجمه‌های این کتاب به زبان فرانسه و انگلیسی دریافت که مرحوم برکشلی با تسلطی که هم بر فیزیک و همچنین فن و هنر موسیقی داشته است، چگونه توانسته به جنبه‌های کاربردی این کتاب در نظریات فارابی در مورد موسیقی بپردازد.
موسیقی خیال‌انگیز، اوج موسیقی است
وی گفت: صحبت از شخصی است که به معلم ثانی مسمی است و بهتر است در مورد نظریات وی در باب موسیقی به سخنرانی مترجم کتاب «موسیقی کبیر» مرحوم مهدی برکشلی اشاره‌ای کنم که اعتقاد داشت: فارابی موسیقی را بر سه بخش تقسیم کرده بود؛ یکی موسیقی لذت‌بخش که ماهیت آن را به اثبات می‌رساند، دوم موسیقی تأثربرانگیز که هم موجب حزن و اندوه و هم موجب مسرت و شادی می‌شود و سوم موسیقی خیال‌انگیز که اوج موسیقی است و آرزوی همه هنرمندان که این تقسیم‌بندی نشان می‌دهد که تا چه اندازه موسیقی در زندگی آدمی نقش و جایگاه والایی دارد.
داوری اردکانی در پایان سخنان خود مرحوم برکشلی را مرد اخلاق معرفی کرد و گفت: او دانشمند بود و مدتی نیز معاون وزارت فرهنگ و هنر و بعد سرپرستی کمیسیون ملی یونسکو را به عهده داشت، اما در تمام این دوران حرفه‌ای خود لحظه‌ای به غرور و تکبر مبتلا نشد و خود را مکلف به بیان واقعیات پدیده‌های پیرامون خود می‌دانست که الحق و الانصاف نیز کار او در زمینه ترجمه این کتاب کار بزرگ و ماناست.
کشورهایی سعی در تغییر موطن فارابی دارند
این گزارش حاکی است که پیش از سخنرانی رضا داوری اردکانی، رئیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران، مهدی فضائلی، مدیرعامل انتشارات سروش در سخنانی ضمن تشکر از حضور چهره‌های نامدار عرصه فرهنگ و هنر برای رونمایی از این کتاب ارزشمند گفت: رونمایی از این کتاب را از سه جهت حائز اهمیت می‌دانم؛ یکی شخصیت خود نگارنده کتاب یعنی ابونصر فارابی که معلم ثانی است و دانشمند و عالم غالب علوم عصر خویش که امروزه شاهد هستیم تلاش‌های زیادی برای تغییر ماهیت موطن وی در شرف انجام است. گاهی قزاقستان به انتشار اسکناس با تصویر او مبادرت می‌ورزد و گاه ترکیه و اعراب او را از آن خود می‌دانند و ادعاهایی در مورد اینکه او یکی از مفاخرشان است دارند.
وی گفت: آن چیزی که مسلم است، اینکه فارابی یک ایرانی است، انسانی اخلاق‌مدار، زاهد و قناعت‌پیشه که عمری را در زمینه فلسفه و علوم عصر خود صرف کرده است و جزء سرآمدان عصر و زمان خود و پس از آن تا به این لحظه بوده است.
فضائلی ادامه داد: بعد دیگر اهمیت این مراسم رونمایی از کتاب «موسیقی کبیر» شخص مترجم این کتاب یعنی مرحوم مهدی برکشلی است، شخصیتی که در زمان خود صاحب دانش‌های زیادی بوده است و از جمله کسانی است که وجاهت اخلاقی و علمی او بر کسی پوشیده نیست تا آنجا که به او لقب فارابی ثانی داده‌اند و نکته سوم مقوله موسیقی است که همچنان به بحث‌های عملی و نظری در مورد آن دامن می‌زنند که چون مقوله پیچیده‌ای است و ظرفیت بالایی دارد، باید مورد نظارت قرار گیرد و یله به حال خود رها نشود و مسائلی از این دست که جای صحبت زیاد دارد.
وی تصریح کرد: با تمام این تفاصیل، هنر و یا فن موسیقی امری مهم بوده است که فارابی را با همه آن مقام و مرتبه علمیش به این تفکر واداشته که به ارائه نظریات و فرضیات در این باب بپردازد که بهتر است مطلبی را از مقدمه همین کتاب برایتان قرائت کنم که در آنجا فارابی اشاره به این نکته کرده است که این کتاب به درخواست دولت عباسی تهیه شده است و در تألیف آن به همه آثار متقدم خود مراجعه و همه آنها را مطالعه کرده است و اعتقاد به این مورد دارد که اگر اثری پس از آثار دیگر محققان در مورد هر چیزی ولو موسیقی تألیف شود، اگر حرف تازه‌ای در آن مطرح نشده باشد، تنها توجیهش جویای نام بودن فرد مؤلف بوده است.
در ادامه این مراسم و پیش از رونمایی از کتاب «موسیقی کبیر» ابونصر فارابی به ترجمه مهدی برکشلی، سیدعبدالله انوار، محقق و نویسنده و ادیب، به مطالبی در مورد خصوصیات شخصیت فارابی و همچنین بیان ویژگی‌های حرفه‌ای مهدی برکشلی پرداخت و دکتر ذکرگو، داماد مرحوم برکشلی، خاطراتی از دوران حیات حرفه‌ای او برای حاضران بیان کرد.