با پیشرفت فناوریهای دیجیتال همانطور که بسیاری از جنبههای زندگی بشری دستخوش تغییر و تحول شده، مبحث هواشناسی نیز مورد توجه جدی قرار گرفته. امروزه کافی است یک تلفن هوشمند داشته باشید و از بین تعداد پرشماری از برنامکهای کاربردی هواشناسی یکی را انتخاب کنید تا از آخرین شرایط آب و هوایی به صورت لحظهای، تا چند روز آینده (بعضا 10 روز) مطلع شوید. حتی امکانات دیگری همچون انتخاب چند شهر برای اطلاع از وضع آب و هوا در کنار یکدیگر نیز در اکثر این برنامکها وجود دارد. در این زمینه برای سیستمعاملهای پرکاربر تلفنهای هوشمند بازار همچون آی.او.اس و اندروید برنامکهای زیادی عرضه شده که قصد داریم چند نمونه از مطرحترین آنها را به شما معرفی کنیم.
AccuWeather
برنامه فوق یکی از برنامکهای مشهور هواشناسی است. به کمک این برنامه میتوان تازهترین وضع هوا را به صورت لحظهای (دقیقه به دقیقه) با مشخص کردن نشانی (حتی خانه) دریافت کرد. این برنامک حتی میتواند با دریافت اطلاعات از سرویس دهنده خود، توفانی را که قرار است تا چند ساعت آینده وارد شهر شود خبر دهد، اکوودر این قابلیت را دارد تا به کمک گیرنده جی.پی.اس تلفن هوشمند، مکان دقیق را تشخیص دهد و اطلاعات آب و هوایی منطقه را به نمایش بگذارد. نمایش پیشبینی هوا برای 15 روز آینده به تفکیک هر روز با گرافیکی جذاب و داشتن اطلاعات تقریبا سه میلیون مکان در سراسر جهان از امکانات جانبی این برنامک است.
Intellicast
این برنامک پا را از پیشبینی هوا فراتر گذاشته و امکان مشاهده زلزلهها را هم دارد. به کمک اینتلیکست میتوان هوای 24 ساعت تا 10 روز آینده را مشاهده کرد، توفانها را به کمک اطلاعات راداری دنبال کرد و همچنین در لحظه، زلزلههای در حال وقوع در سطح جهان را دید. این برنامک نقشههای راداری همانند آنچه را در تلویزیون مشاهده کردهاید، نمایش میدهد و مسیر حرکت جبهههای سرد و گرم هوا را اطلاع میدهد. اتصال به بیش از 50 هزار ایستگاه هواشناسی و امکان هشدار دادن هنگام بروز توفان را میتوان از دیگر قابلیتهای این برنامک برشمرد.
What Should I Wear
ترجمه نام این برنامک «بهتر است چه بپوشیم؟» است. همانطوری که از نام این برنامک پیداست میتوان به کمک آن بهترین پیشنهاد برای پوشش متناسب با شرایط آب و هوایی را دریافت کرد. این برنامک با دریافت اطلاعات دمایی از اینترنت پیشنهادهایی را به کاربر خود میدهد. برای مثال در هوای آفتابی منطقهای ساحلی پوشیدن تیشرتی همراه عینک آفتابی را به فرد پیشنهاد میکند و میتواند دستیار پرفایدهای در شرایط خاص باشد. تصور کنید صبح زود از خواب برخاستهاید و راهی یک کوهپیمایی یک روزه یا گشت در اطراف محل زندگی خود هستید. کافی است نگاهی به این برنامک بیندازید، لباس پیشنهاد شده را بپوشید و با اطمینان خانه را ترک کنید.
هواشناس 2
این برنامک ایرانی قابلیت نمایش تصاویر زنده ماهوارهای از آسمان ایران، اضافه کردن چند شهر و کشور و استفاده از جی.پی.اس برای مکانیابی را دارد. به گفته سازنده این برنامک دادههای هواشناسی خود را از 18 منبع مختلف دریافت میکند و پس از ترکیب آنها با یکدیگر نتیجهای بسیار دقیق ارائه میدهد. زبان رابط کاربری این برنامک کاملا فارسی است و پشتیبانی کاملی از تمام استانها و شهرهای زیر مجموعه آنها وجود دارد. تمام تاریخها و زمانها در نرمافزار به صورت شمسی و مطابق با منطقه زمانی ایران تنظیم شده است. ارسال پیامک هشدار چند ساعت قبل از بارش باران و برف بدون نیاز به اینترنت یا باز بودن برنامه و امکان اشتراک اطلاعات با دیگران از دیگر امکانات جانبی برنامک است.
هواشناسی دیجیتال به سبک ایرانی
با توجه به برنامکهایی که به صورت گلچین از میان صدها برنامک موجود در این حوزه معرفی کردیم و نگاهی به پیشینه فعالیت سایتهای هواشناسی، ایننکته مشخص میشود که سالهاست فناوری دیجیتال توجه ویژهای به این موضوع از خود نشان داده است. تقریبا همه کاربران روزهای نخست ورود اینترنت به کشور با سایت معروف هواشناسی یاهو آشنا شدند که دمای فعلی همراه پیشبینی 10 روز آینده را به صورت دقیق در آن سالها دراختیار کاربر ایرانی قرار میداد.
این موضوع از چنان اهمیتی برخوردار است که صدها برنامک مخصوص تلفنهای هوشمند برای سیستم عاملهای مختلف در خارج از کشور طراحی و ساخته شده است. همانطور که در معرفی برنامکها توضیح دادیم اکثر این نرمافزارها قابلیت هشدار دادن پیش از وقوع یک حادثه را به کاربر دارند؛ برای مثال میتوانند چند ساعت پیش از وقوع یک رگبار یا توفان شدید وقوع آن را گوشزد کنند.
با گشتی در اینترنت برنامکهای فارسی هواشناسی بومیسازی شده به چشم میخورند، ولی جالب یا بهتر است بگوییم تعجبآور است که تا این لحظه برنامکی از سوی سازمان هواشناسی کشور به عنوان متولی این امر عرضه نشده است. در تماس خبرنگار جامجم با سازمان هواشناسی کشور آگاه شدیم که با توجه به توفان اخیر تهران، این سازمان دست به کار شده و بزودی برنامکی مخصوص مطلع شدن از شرایط آب و هوایی منتشر خواهد کرد. این حرکت دیرهنگام، هم نوشداروی پس از مرگ سهراب است و هم زمانی که از امکانات آن باخبر شدیم، بسیار ناامیدکننده به نظر میرسد. در واقع این برنامک قرار است فقط وضع آب و هوای فعلی و پیشبینی سه روزه جوی را آن هم فقط به کاربر اندرویدی ارائه دهد. این حرکت سازمان هواشناسی بیشتر درخصوص رفع تقصیر و برچیدن انگشتهای اتهام نشانه رفته به سوی خود در این بحبوحه نفسگیر تلقی میشود تا دوستی با فناوری و بهره گرفتن از امکانات بیشمار آن. در غیر این صورت کاملا واضح است که ساخت، انتشار و پشتیبانی یک برنامک ساده برای چنین سازمانی که دادههای مورد نظر را هم خود تولید میکند، چندان کار دشواری نباشد.
جای خالی شیوههای نوین ارتباطی در سازمان هواشناسی
اگر در توفان اخیر، سازمان هواشناسی از شیوههای نوین ارتباطی برای هشدار به مردم استفاده میکرد، شاید پیامدهای ناشی از وقوع این توفان بمراتب کمتر میشد. امروز دیگر نمیتوان از شیوههای سنتی برای اطلاعرسانی استفاده کرد. استفاده از رادیو و تلویزیون فقط برای آن دست از افرادی که در آن زمان مخاطب برنامههای شبکههای مختلف رادیویی و تلویزیونی هستند، کارآمد است. این روزها دنیای فناوری با سرعت در حال تغییر و تحول است و اگر سازمانهایی نظیر سازمان هواشناسی نتوانند خود را با این تغییرات همگام سازند، از این قافله عقب میمانند. شاید بهتر باشد این سازمان در استفاده از شیوههای اطلاعرسانی و هشدار تجدید نظر کند و استفاده از نرمافزارها یا اپلیکیشنها یا به اصطلاح برنامکهای خاص هواشناسی را به عنوان یکی از برنامههای آینده خود مورد توجه قرار دهد.
در کشورهای توسعهیافته شرکتهایی هستند که از شرکتهای بزرگ و موفق تجاری در زمینه طراحی نرمافزار و برنامههای اختصاصی به شمار میآیند. به یقین همکاری آنها با این سازمانها میتواند نقش مهمی در بهروزرسانی ابزارهای اطلاعرسانی داشته باشد. حتی در بعضی موارد، برخلاف آنچه به نظر میرسد، سازمانهای هواشناسی در این کشورها از این طریق درآمد چند میلیارد دلاری کسب کردهاند. شرکتهایی که در زمینه طراحی و ساخت گوشیهای تلفن همراه فعالیت میکنند این نرمافزار را خریداری و روی گوشیهای عرضه شده در آن کشور نصب میکنند.
در کشور ما ضعف زیرساختی نیز وجود دارد. باید سرمایهگذاری و فرهنگسازی شود. البته فرهنگ و فناوری نوین در حالی در میان مردم بسرعت گسترش یافته که متاسفانه سازمانهای دولتی همچنان در خواب خوش دوران کبوترهای نامهرسان به سر میبرند. بسیاری از سازمانهای دولتی برای اطلاعرسانی همچنان از روشهای سنتی استفاده میکنند که با محدودیتهایی همراه است و نمیتواند همه مردم را با سرعت تحت پوشش قرار دهد. در توفان اخیر در مدت زمان کوتاهی شدت توفان از 30 نات به 66 نات رسید و نیم ساعت بعد نیز دوباره به همان شدت 30 نات بازگشت. تغییرات بسیار سریع بود و اگرچه کارشناسان مرکز پیشبینی سعی کرده بودند به کمک رادیو و تلویزیون این موضوع را بلافاصله به مردم اطلاعرسانی کنند، اما زمان بسرعت پیش میرفت و استفاده از شیوههای سنتی در هشدار و اطلاعرسانی محدودیت بزرگی ایجاد کرد که متاسفانه پیامدهای جبرانناپذیری به همراه داشت. آیا اکنون وقت آن نیست که به فناوری نوین با دیدی مثبتتر نگاه کرد و جنبش نرمافزارنویسی برای بلایای طبیعی به راه انداخت؟ در آن صورت شاید حداقل خون این پنج هموطن ما به هدر نرود.
رامین فتوت/ جام جم
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد