چراغانی سال نو

خیابان‌ها بویژه خیابان منتهی به قصر در نوروز به‌شیوه شگفت‌انگیزی چراغانی شده بود. منظره خیابان اگر برای گردشگران عادی خیره‌کننده بود، باید برای شاه افسانه‌انگیز باشد. چون او از آن بالا که نشسته بود می‌توانست دروازه «دولت» را با طبقات و ایوان‌های غرق در نورش که چراغانی آن تا دم قصر ادامه داشت و خوشه رنگارنگ فشفشه‌ها را که هر لحظه به شکل و رنگ دیگری در می‌آمد و باران زیبای آتشی را که از آسمان سرازیر می‌شد و رقص سرور انگیز شعله‌ها را خوب تماشا کند.

کد خبر: ۶۵۵۰۷۹

جمعیت با لباس‌های عجیب و رنگارنگ که هرازگاهی روشنایی خیال‌انگیز آتش‌بازها روی آنها رنگ و نور می‌پاشید، نظامیان بی‌حرکت که در دو سوی پیاده‌روها صف بسته بودند، ساززن‌ها که روی زمین نشسته بودند، انبوهی زن که خود را در چادر پیچیده و روی پشت‌بام‌های کوتاه و پستخانه‌ها به تماشا ایستاده بودند،‌ منظره‌‌ای را تشکیل می‌دادند که نظیر آن را تنها در شرق می‌توان یافت. سر در آیینه‌کاری شده قصر سلطنتی، فوران شراره‌های آتش را در خود منعکس و بازتاب نور آنها را چند برابر می‌کرد، بر زیبایی و خیال‌انگیزی این چشم‌انداز بی‌مانند بسی می‌افزود. تفریح دیگری که لذت بردن از آنها تنها برای کسانی که توانسته بودند به در قصر نزدیک شوند،‌ امکان‌پذیر می‌شد عبارت از: تماشای هنرنمایی مطرب‌ها و معرکه‌گیرها بود که آنها را به منظور سرگرمی شاه و همسرانش دعوت کرده بودند. این مطرب‌ها شبیه گروه باله‌ای هستند که در روزهای عید برای سرگرم‌کردن مردم در میدان‌های عمومی از شاه مواجب می‌گیرند. وقتی آخرین فشفشه‌ها به آسمان رفت، مردم تهران همه خرم و خندان به خانه‌های خود برمی‌گشتند. با این آرزو در دلشان که چنین مراسمی باز هم تجدید و تکرار شود.

پولاک «Pulak» سفرنامه‌نویس معروف اروپایی هم نوشته است: تنها جشن (عید)‌‌که زرتشتیان و مسلمانان شیعه به طور مشترک برگزار می‌کنند نوروز است. به این ترتیب که: چند روز پیش از آغاز نوروز به استقبال آن رفته و مقدمات کار را فراهم می‌آورند. در تهران، درویشان چند هفته مانده به نوروز به سوی شهر یورش می‌آورند و در مقابل خانه اشراف و بزرگان جار می‌زنند و معرکه می‌گیرند تا مژدگانی دریافت نمایند. این مراسم در بیرون از دروازه شهر به شکل مهمانی برگزار می‌شد.

«فلاندن Flanden» سفرنامه‌نویس فرانسوی نوروز را جشن «درخت نو» نامیده زیرا همه چیز از جمله لباس‌ها نو می‌شد. این روزها بهترین زمان برای رفتن به دربار حکومت بود زیرا هیچ روزی مانند «نوروز» دربار پادشاه شکوه و جلال ندارد و مردم بدون تشریفات به حضور پادشاه شرفیاب می‌شوند.

هانری ماسه، پژوهشگر فرانسوی نیز نوشته است: در این روزها ـ پیش از نوروز ـ به پیشواز می‌روند. درویشان و بندبازها می‌آمدند. در مازندران با سینی و منقل پر آتش به درخانه‌ها می‌روند تا عیدی بگیرند، در آذربایجان یک روز پیش از چهارشنبه‌سوری، جوانان پیش از طلوع آفتاب به کوچه می‌روند و هفت بار از روی جوی آب می‌پرند و آواز ویژه‌ای را می‌خوانند.