امنیت ویلاهای اجاره‌ای در تردید

گرانی هتل‌ها یا علاقه‌مندی به راحتی و آسایش بیشتر، مهم‌ترین دلیل است برای این ‌که بسیاری از مسافران ترجیح دهند در طول مدت اقامت‌شان در شهرهای زیارتی و سیاحتی، خانه‌ها و ویلاهای شخصی را اجاره کنند، اما همواره این دغدغه را دارند که هیچ تضمینی برای امنیت آنها وجود ندارد.

مسافرانی که از خانه‌ها و ویلاهای شخصی اجاره‌ای استفاده می‌کنند واقعا نمی‌دانند در مدتی که در آنجا اقامت دارند کدام سازمان یا دستگاهی موظف به تامین امنیت آنهاست؟ یا حتی در صورت وقوع هرگونه حادثه‌ای باید دست به دامان کجا شوند؟برخی گزارش‌های رسیده از استان‌ها مبنی بر وقوع حوادث و بی‌اخلاقی‌ها و نگرانی از بابت تامین امنیت خانواده‌ها در این اماکن، مسئولان سازمان گردشگری را بر آن داشته تا طرح شناسنامه‌دار کردن خانه‌ها و ویلاهای اجاره‌ای را با هدف تامین امنیت مسافران در استان‌های پرگردشگر به اجرا بگذارد.

هر چند جرقه‌های اجرای این طرح از سال 86 زده شد، اما حالا با گذشت هفت سال از اولین استارت آغاز اجرای آن، نتایج حاصل شده چنگی به دل نمی‌زند.

مسئولان سازمان گردشگری در حالی از شناسنامه‌دار شدن 20 هزار خانه و ویلای اجاره‌ای در کشور سخن می‌گویند که این آمار در مقایسه با تعداد خانه‌های اجاره‌ای حتی یک استان نیز رقم قابل‌توجهی به نظر نمی‌رسد.

به طور نمونه فقط در استان مازندران 120 هزار خانه و ویلای اجاره‌ای وجود دارد، استان خراسان رضوی نیز 3200 خانه اجاره‌ای شناسایی شده دارد. فقط همین دو استان کافی است برای این‌ که آمار 20 هزار خانه و ویلای اجاره‌ای ساماندهی شده رقم ناچیزی به نظر برسد.

این موضوع را عضو فراکسیون گردشگری مجلس نیز در گفت‌وگو با جام‌جم تائید کرده و می‌گوید: ضرورت اجرای چنین طرحی از سال‌ها پیش اجرا می‌شد، اما به دلیل کوتاهی‌ای که سازمان گردشگری در این زمینه به خرج داد موجب شد تا هرازگاهی گزارش‌هایی از مسافران مبنی بر وقوع حوادث و اتفاقات تلخ به گوش برسد.

به گفته مهرداد لاهوتی، سازمان گردشگری باید از سال‌ها پیش برای نظارت بر خانه‌ها و ویلاهای شخصی اجاره‌ای در شهرها ساز و کاری می‌اندیشید و به نوعی بر این اماکن نظارت می‌کرد. در واقع طرحی که هفت سال است مسئولان سازمان گردشگری به فکر اجرای آن افتاده‌اند، طرحی است که به گفته لاهوتی در سفری که وی 20 سال پیش به گرجستان داشته در حال اجرا بوده است.

لاهوتی، آمار شناسنامه‌دار شدن 20 هزار خانه و ویلای اجاره‌ای در کشور را نسبت به فراوانی تقاضای مسافران در ایام اوج سفر رقم ناچیزی دانسته و تاکید می‌کند: مسئولان گردشگری باید با ارائه تسهیلات تشویقی به مالکان خانه‌ها و ویلاهای اجاره‌ای، در اجرای این طرح سرعت عمل بیشتری به خرج دهند تا طرح از کارایی لازم برخوردار شود.

با این حال اما مسئولان سازمان گردشگری رقم 20 هزار خانه و ویلای شناسنامه‌دار را هم اتفاق مهمی می‌دانند.

مدیرکل گردشگری داخلی سازمان گردشگری کشور در گفت‌وگو با جام‌جم، تامین امنیت مسافران، امکان کنترل و نظارت بهتر بر رفت و آمدها در این اماکن و ساماندهی و جلوگیری از هرج و مرج و مطالبه نرخ‌های بیش از حد معمول را مهم‌ترین اهداف در طرح شناسنامه‌دار کردن خانه‌ها و ویلاهای اجاره‌ای عنوان می‌کند؛ طرح مشترکی با حضور نمایندگان ادارات گردشگری استان‌ها و مجریان این طرح که بخش خصوصی هستند، سیستم‌های نظارتی از اداره اماکن گرفته تا فرمانداری‌ها. به گفته بهروز جلالی، گلستان، گیلان، مازندران، قم، خراسان رضوی و اردبیل شش استانی بودند که از سال 86 سازمان گردشگری کشور به ادارات گردشگری این استان‌ها ابلاغ کرد که به صورت آزمایشی طرح شناسنامه‌دار کردن خانه‌ها و ویلاهای شخصی اجاره‌ای در آنجا به اجرا درآمد.

به گفته مدیرکل گردشگری داخلی سازمان گردشگری کشور، ادارات گردشگری این استان‌ها موظف شدند خانه‌ها و ویلاهای شخصی که مالکان آنها در ایام نوروز و تابستان منزل مسکونی‌شان را به مسافران اجاره می‌دادند، شناسایی کنند.

جلالی می‌گوید هم‌اکنون 20 هزار خانه مسکونی و ویلای شخصی اجاره‌ای در 22 استان کشور تحت‌پوشش این طرح قرار گرفته‌اند. بجز شش استان یادشده، آذربایجان شرقی، ایلام، البرز، اصفهان، چهارمحال و بختیاری، خوزستان، خراسان شمالی، سمنان، فارس، قزوین، کردستان، کهگیلویه و بویراحمد، مرکزی، همدان، یزد و کرمانشاه و استان‌هایی هستند که به این طرح پیوسته‌اند.

تشویق یا اجبار؛ مساله این است

شناسنامه‌دار شدن 20 هزار خانه و ویلای شخصی اجاره‌ای اتفاق امیدوارکننده‌ای است، اما به شرط این‌ که این طرح از ضمانت اجرایی لازم برخوردار باشد بخصوص وقتی که مدیرکل گردشگری داخلی سازمان گردشگری کشور می‌گوید برای حضور در این طرح اجباری در کار نیست و همه چیز اختیاری است. اگر این‌طور باشد چه تضمینی وجود دارد که تمام مالکان خانه‌ها و ویلاهای شخصی اجاره‌ای در استان‌های هدف گردشگری زیارتی و سیاحتی تمایلی به شرکت در این طرح داشته باشند؟

جلالی می‌گوید تجربه ثابت کرده چنین طرح‌هایی اگر به صورت اختیاری باشد بهتر جواب خواهد داد تا این‌ که اجباری در کار باشد.

به گفته مدیرکل گردشگری داخلی سازمان گردشگری، امکان تخفیف یا حذف در پرداخت عوارض سالانه، ارائه تسهیلات بیمه‌ای و اعطای تسهیلات بانکی برای نوسازی و تعمیرات از تسهیلات تشویقی برای مالکان خانه‌ها و ویلاهای اجاره‌ای است که در این طرح شرکت می‌کنند.

نکته مهم دیگری که این مقام مسئول به آن اشاره می‌کند این است که شاید کار حتی به اجرای اجباری طرح هم نکشد چون با اعلام فهرست خانه‌ها و ویلاهایی که شناسنامه‌دار شده‌اند در مراکز هر استان، مسافران ترجیح خواهند داد برای اجاره خانه سراغ این اماکن بروند تا این‌ که خانه‌های بی‌نام و نشان را انتخاب کنند.

همین موضوع چاره‌ای برای آن دسته از مالکانی که تا آن زمان حاضر به شرکت در طرح نشده‌اند، باقی نمی‌گذارد جز این ‌که برای حضور در این طرح مراجعه کنند.

طرح مشترکی برای امنیت مسافران

گفته می‌شود با شناسنامه‌دار کردن خانه‌ها و ویلاهای شخصی اجاره‌ای در استان‌های هدف گردشگری، به دغدغه و نگرانی تامین امنیت مسافران در این اماکن نیز پاسخ داده خواهد شد.

مدیرکل گردشگری داخلی سازمان گردشگری کشور می‌گوید: تامین امنیت مهم‌ترین هدف از اجرای چنین طرحی است، بنابراین هماهنگی‌های لازم با اداره اماکن نیروی انتظامی در استان‌ها و فرمانداری‌ها برای چگونگی کنترل و سرکشی به خانه‌های اجاره‌ای انجام شده است.

این موضوع را جلالی نیز تائید کرده و تصریح می‌کند: با ساماندهی خانه‌ها و ویلاهای شخصی اجاره‌ای آسودگی خاطر مسافران نیز بیشتر خواهد شد.

نرخ اجاره‌ها قانونمند می‌شود

هم‌اکنون هیچ نرخ مشخصی برای اجاره خانه‌های شخصی و ویلاهای اجاره‌ای در شهرهای پذیرای گردشگر داخلی وجود ندارد، فقط یک قانون نانوشته و آن هم این‌ که در ایام اوج مسافر مانند تعطیلات نوروز و تابستان قطعا قیمت‌ها به طرز سرسام‌آوری بالا می‌رود.همین موضوع باعث نارضایتی مسافران می‌شود به طوری که گاه دیده شده وضع خانه اجاره داده شده و امکانات موجود در آن آن‌قدر کیفیت پایینی دارد که به هیچ‌وجه با قیمت اجاره همخوانی ندارد، اما چاره‌ای جز اجاره کردن آن هم نیست.

مدیرکل گردشگری داخلی سازمان گردشگری می‌گوید با شناسنامه‌دار شدن خانه‌ها و ویلاهای اجاره‌ای کارگروه مشترکی متشکل از جامعه هتلداران، آپارتمان‌داران و نمایندگان سازمان گردشگری درباره نرخ اجاره‌ها تصمیم‌گیری می‌کنند. این‌طور که وی توضیح می‌دهد تعیین نرخ اجاره‌ها بر مبنای متراژ خانه یا ویلا؛ تعداد خواب‌ها، مبله بودن؛ وضع امکانات موجود در آن و... تعیین می‌شود. به این ترتیب دیگر از نرخ‌های دلبخواهی خبری نخواهد بود و مالکان موظف هستند خانه و ویلای خود را براساس نرخ تعیین شده اجاره دهند.

راه‌اندازی 500 مرکز رزرو در استان‌ها

شهروندان چگونه باید خانه‌ها و ویلاهای اجاره‌ای را که تحت‌پوشش طرح شناسنامه‌دار شدن قرار گرفته‌اند شناسایی کنند تا بتوانند این اماکن را درست انتخاب کنند.

در مبادی ورودی و خروجی 22 استان دفاتری ایجاد شده که مسافران می‌توانند با مراجعه به آنها براساس تعداد نفرات، نوع امکانات درخواستی شامل متراژ خانه، تعداد تخت و... خانه یا ویلای شخصی خود را براساس فهرستی که از خانه‌ها و ویلاهای تحت‌پوشش به ثبت رسیده با نرخ مصوب اجاره کنند.

به گفته مدیرکل گردشگری داخلی سازمان گردشگری 500 مرکز رزرو در 22 استان کشور راه‌اندازی شده که قرار است این مراکز بزودی هوشمند شوند به این ترتیب مسافران می‌توانند به صورت اینترنتی از قبل خانه یا ویلای موردنظر خود را اجاره کنند تا پس از رسیدن به استان مقصد برای پیدا کردن جا سرگردان نشوند و وقتشان نیز تلف نشود.

شناسنامه‌دار شدن 20 هزار خانه و ویلای اجاره‌ای در 22 استان کشور اتفاق مثبتی است به شرط این ‌که این طرح با حرکت لاک‌پشتی که در پیش گرفته، نیمه‌کاره رها نشود.

شاید زمان آن رسیده که مسئولان سازمان گردشگری سازوکار جدیدی برای ترغیب مالکان خانه‌ها و ویلاهای اجاره‌ای برای پیوستن به طرح شناسنامه‌دار شدن بیندیشند تا به این ترتیب این طرح از ضمانت اجرایی محکم‌تری برخوردار شود.

پوران محمدی -‌ گروه جامعه