حوزه سلامت همچنان در تنگنای بودجه

به گفته وزیر بهداشت، سال 92 از 13هزار و 200 میلیارد تومان بودجه در نظر گرفته شده برای وزارت بهداشت، در خوشبینانه‌ترین حالت ممکن است حدود 10 هزار و 500 میلیارد تومانش محقق شود بنابراین مجددا کسری بودجه دیگری از سال 92 به 93 منتقل خواهد شد و همین طور بدهی روی بدهی می‌آید.

در بودجه سال آینده 14 هزار و 500 میلیارد تومان اعتبار برای وزارت بهداشت در نظر گرفته شده است.

این کسری بودجه وزارت بهداشت در حالی به سال 93 منتقل خواهد شد که حدود 4700 میلیارد تومان بدهی سال 91 این وزارتخانه نیز به سال 92 منتقل شده است و حتی حسن قاضی‌زاده هاشمی، سکاندار فعلی وزارت بهداشت، در گفت‌و‌گو با ایسنا تاکید می‌کند که کل کسری‌های وزارت بهداشت به بیش از 8000 میلیارد تومان رسیده است.

در حالی که قرار بود نظام بهداشت و سلامت در اولویت برنامه‌های دولت جدید قرار بگیرد و با تخصیص بودجه‌های کافی به این بخش، بار مشکلات مالی این وزارتخانه بر دوش مردم و بیماران نیفتد، اما افزایش حدود 14 درصدی بودجه وزارت بهداشت در سال 93 نشان می‌دهد نباید برای سال آینده هم توقع داشته باشیم که سهم 70 درصدی مردم از هزینه‌های درمان کاهش پیدا کند.

گرچه باید در تخصیص بودجه‌ای که برای دستگاه‌های مختلف پیش‌بینی می‌شود، تاثیرات احتمالی تورم هم محاسبه شود، اما احمد آریایی‌نژاد، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در گفت‌و‌گو با جام‌جم معتقد است که افزایش 11 تا 14 درصدی بودجه وزارت بهداشت در سال 93 نمی‌تواند تورم 25 درصدی فعلی را مهار کند.

وی بر این باور است که با این بودجه ناکافی نمی‌توان انتظار داشت که نظام سلامت و درمان در اولویت قرار بگیرد و حتی احتمال دارد در سال آینده، وضع بهداشت و سلامت مردم از موقعیت فعلی هم بدتر شود.

آریایی‌نژاد ضمن ابراز نارضایتی از بودجه تخصیص یافته به وزارت بهداشت، عنوان می‌کند: پرسش من این است که چرا وزیر بهداشت باید درباره این میزان اعتبار نظام سلامت به مجلس سخنی نگوید و خودش هم در روند تدوین لایحه بودجه اعتراضی نکند و تازه بعد از این‌که لایحه بودجه به مجلس ارائه شد، متوجه شویم که چقدر بودجه نظام سلامت در قیاس با مشکلات این حوزه، پایین بوده است.

امیدمان به یارانه‌هاست

براساس قانون هدفمندی یارانه‌ها باید 10 درصد از درآمد حاصل از هدفمندی یارانه‌ها به بخش سلامت اختصاص پیدا کند، اما از روز نخست هدفمندی یارانه‌ها تاکنون حتی یک ریال هم به نظام سلامت اختصاص پیدا نکرده است و حالا خبرهای تازه حکایت دارد که برای سال 93 نیز هیچ مبلغی از یارانه‌ها به نظام سلامت اختصاص پیدا نخواهد کرد.

عبدالرحمان رستمیان، عضو دیگر کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز از وضع تخصیص بودجه‌ های سلامت ناراضی است و به جام‌جم می‌گوید: با این بودجه‌ای که به نظام سلامت اختصاص داده‌اند، سال آینده هم کسری بودجه با وزارت بهداشت همراه خواهد بود و در این شرایط، فقط امیدمان به درآمد حاصل از هدفمندی یارانه‌هاست.

این نماینده مجلس خبر می‌دهد که قرار است یکشنبه هفته آینده درباره اختصاص بخشی از درآمد هدفمندی یارانه‌ها به بخش سلامت با دولت مذاکره شود و رستمیان ابراز امیدواری می‌کند که بتوان با این راهکار، بخشی از بودجه ناکافی بخش سلامت در سال آینده را جبران کرد.

وی از کاهش بودجه ماندگاری پزشکان متخصص در مناطق محروم و افت بودجه بخش اورژانس شهرستان‌ها در بودجه‌های 93 نظام سلامت نیز گلایه می‌کند و معتقد است که با این بودجه ناکافی وزارت بهداشت نمی‌توان در راستای واقعی شدن تعرفه‌های درمان حرکت کرد.

مدیریت بودجه؛ راه نهایی گریز از بی‌پولی

وقتی منابع مالی به اندازه کافی در سازمانی وجود داشته باشد، شاید حیف و میل شدن بخشی از منابع هم خیلی به چشم نیاید، ولی وقتی وزارتخانه‌ای سر تا پایش بدهی باشد، در این صورت اتلاف کوچک‌ترین منابع می‌تواند کل مجموعه را به زمین بزند.

سلیمان عباسی، یکی دیگر از اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در گفت‌و‌گو با جام‌جم خاطرنشان می‌کند: بودجه وزارت بهداشت در سال 93 نمی‌تواند نیازهای فراوان بخش سلامت را پاسخگو باشد، اما واقعیت این است که اگر در همین شرایط هم این بودجه‌ها به درستی مدیریت شود، باز هم می‌توان به بهبود اوضاع سلامت در سال 93 امیدوار بود.

عباسی یادآوری می‌کند در بحث‌های عمرانی، بسیاری از منابع وزارت بهداشت صرف ساخت بیمارستان‌های نیمه‌کاره شده است که در عمل کمکی به بهبود وضع سلامت نمی‌کنند. نیروهای زیادی نیز در این وزارتخانه، بازدهی و کارایی لازم را ندارند که همین مساله هم بار مالی این وزارتخانه را افزایش داده و البته بحث تحقیق و پژوهش‌های غیرکاربردی و هزینه بر نظام سلامت هم اتلاف منابع را شدت بخشیده است.

این نماینده مجلس بر این اعتقاد است که اگر جلوی این گونه هدر رفتن بودجه‌ها گرفته شود، می‌توان با همین بودجه ناکافی هم نظام سلامت را مدیریت کرد.

از سوی دیگر، سیامک مره صدق، عضو دیگر کمیسیون بهداشت و درمان مجلس از زاوایه‌ای دیگر به این موضوع نگاه می‌کند و به جام‌جم می‌گوید: مشکلی که در سال آینده خواهیم داشت این است که بخش زیادی از بودجه اختصاص‌یافته به وزارت بهداشت در سال 93 محقق نخواهد شد و همواره بین بودجه‌ای که روی کاغذ تصویب شده است با بودجه‌ای که تا پایان سال محقق می‌شود، فاصله معناداری وجود دارد.

اختصاص مالیات کالاهای آسیب رسان مثل سیگار، سوخت‌های فسیلی و برخی مواد غذایی به بودجه‌های نظام سلامت، راهکاری است که مره صدق برای جبران کمبود بودجه نظام سلامت مطرح می‌کند و خبر می‌دهد که قرار شده است دولت از محل این مالیات‌ها به بخش سلامت در سال 93 کمک کند.

در هر حال با توجه به این‌که مطابق قانون برنامه پنجم توسعه، سهم مردم از هزینه‌های درمان باید به زیر 30 درصد کاهش پیدا کند ولی با توجه به اعتبارات ناکافی که برای بخش سلامت در سال 93 در نظر گرفته شده است، احتمال اجرای این قانون نیز در سال آینده امکان‌پذیر نیست و حتی با توجه به انباشت بدهی‌های وزارت بهداشت، باید امیدوار بود که دست‌کم در سال آینده، سهم 70 درصدی مردم از هزینه‌های درمان، فراتر نرود.

امین جلالوند ‌- گروه جامعه